พระพุทธบาทไม้ประดับมุกวัดพระสิงห์: นวัตกรรมด้านศิลปะในช่วงล้านนายุคทอง

บทคัดย่อ

พระพุทธบาทไม้ประดับมุกวัดพระสิงห์กลางเมืองเชียงใหม่ นับเป็นหนึ่งในงานพุทธศิลป์ที่สำคัญและโดดเด่นที่สุดในช่วงครึ่งแรกพุทธศตวรรษที่ 21 ซึ่งเป็นระยะเวลาที่อาณาจักรล้านนารุ่งเรืองมากหรือที่เรียกกันทั่วไปว่า “ล้านนายุคทอง” บทความนี้ต้องการเสนอมุมมองด้านศิลปะ เพราะเห็นว่าพระพุทธบาทไม้องค์นี้ไม่ได้มีไว้เพื่อสักการะเท่านั้น แต่ผู้สร้างมีเจตนาจะให้เป็นงานจิตรกรรมที่สมบูรณ์แบบด้านความงามและการสื่อความหมายหลายนัยยะ ทั้งพุทธศาสนาและการเมือง เช่น เรื่องพระพุทธเจ้า 5 พระองค์ พระเจ้าจักรพรรดิราชจักรวาลวิทยา ตลอดจนความเป็นต้นแบบในการจัดรูปมงคล 108 ด้านวัสดุและเทคนิคก็พบว่าเป็นลายทองและงานประดับมุกที่เก่าที่สุด เป็นต้น สิ่งเหล่านี้มีความสำาคัญในแง่ที่เป็นภูมิปัญญาทางศิลปะและงานช่าง สามารถนำามาสนับสนุนแนวคิดเรื่องยุคทองของล้านนาได้เป็นอย่างดี