ความปรารถนาของมนุษย์: บทวิเคราะห์ในมิติพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงให้หลักการทำให้ความปรารถนาประสบผลสำเร็จ มนุษย์ล้วนมีความปราถนา 5 ประการในจิตเสมอคือ  1) โภคะ คือ การมีทรัพย์สมบัติมากในทัศนะทางพระพุทธศาสนาเชื่อว่า เพราะในอดีตชาติบุคคลนั้นเคยให้ทานจึงส่งผลให้เกิดมาในชาตินี้มีทรัพย์สมบัติมาก 2) อายุ มนุษย์ทุกคนปรารถนาจะให้มีอายุยืน ซึ่งเป็นสิ่งที่หาได้ยากในโลก มนุษย์ต้องไม่มีจิตเบียดเบียน มีสุขภาพจิตดีจะก็ทำให้มีสุขภาพกายดี ก็จะทำอายุยืนยาว 3) วรรณะ คือ ผิวพรรณงดงาม เป็นยอดความปรารถนาของผู้หญิงทุกคนแม้รู้ว่าเป็นสิ่งไม่ยั่งยืน คงทน ถาวร ร่วงโรยไปตามกาลเวลา แต่ทุกคนก็ต้องการให้ตนสวยงาม ดูดี 4) ความสุข มี 2 คือ กายิกสุข เจตสิกสุข และคิหิสุข 4 ประการ เป็นความสุขในโลกิยภูมิ ไม่ทำให้พ้นทุกข์ จึงควรแสวงหาโลกุตรสุขอันเป็นความสุขที่สูงขึ้นไป 5) ยศ แบ่งเป็น บริวารยศและเกียรติยศ ต้องดำเนินชีวิตตามหลักธรรม 7 ประการ คือ ขยัน มีสติ มีการงานสะอาด ใคร่ครวญ สำรวม เป็นอยู่โดยธรรม และไม่ประมาท  จะทำให้ประสพความสำเร็จ และมียศตามมา ฉะนั้น ความปรารถนาในมนุษย์สมบัติที่จะสมปรารถนาต้องปฏิบัติตนให้เป็นผู้สมควรแก่การได้มนุษย์สมบัติด้วย  ไม่ใช่ตั้งความปรารถนาอย่างเดียว การตั้งความปรารถนาเป็นเพียงจุดเริ่มต้นหรือแรงกระตุ้นเท่านั้น ส่วนการปฏิบัติเป็นส่วนสำคัญในการที่จะได้มาซึ่งมนุษย์สมบัติตามที่ตนปรารถนาหากไม่สมปรารถนาก็ไม่ควรเสียใจเพราะสิ่งเหล่านี้เป็นโลกธรรม