การศึกษาเปรียบเทียบรูปขันธ์กับความจริงทางวิทยาศาสตร์
คำสำคัญ:
รูปขันธ์, มิติวิทยาศาสตร์, มหาภูตรูป, อุปาทายรูปบทคัดย่อ
บทความวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ 2 ข้อ คือ 1) เพื่อวิเคราะห์รูปขันธ์ในพระพุทธศาสนาเถรวาท และ 2) เพื่อ วิเคราะห์เปรียบเทียบรูปขันธ์กับความจริงทางวิทยาศาสตร์ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยเน้นเรื่องรูปขันธ์ในส่วนของมหาภูตรูป จากการวิจัยพบว่า รูปขันธ์ในพระพุทธศาสนาเถรวาทคือที่รวมแห่งรูปธรรมทั้งหลาย อันเป็นองค์ประกอบ รวมทั้ง คุณสมบัติ พฤติการณ์ และสถานะต่าง ๆ ของร่างกายในสิ่งมีชีวิตโดยเฉพาะร่างกายมนุษย์ รูปขันธ์ประกอบด้วยมหาภูตรูป 4 และอุปาทายรูป 24 การวิเคราะห์เปรียบเทียบรูปขันธ์กับความจริงทางวิทยาศาสตร์พบว่ามีทั้งความสอดคล้องกันและความแตกต่างกัน โดยส่วนที่มีความสอดคล้องกัน ได้แก่ ประเภทและองค์ประกอบแห่งรูปขันธ์ พัฒนาการของรูปขันธ์ ลักษณะของรูปขันธ์ องค์ประกอบของอุปาทายรูป และอิทธิพลหรือบทบาทของรูปขันธ์ และส่วนที่มีความแตกต่างกัน ได้แก่ ความสัมพันธ์ กับนามปรมัตถ์ (สิ่งที่เป็นจริงโดยความหมายสูงสุดฝ่ายนาม ได้แก่จิตและเจตสิก) ที่เกี่ยวเนื่องกับการเกิดขึ้นของรูปและ กระบวนการแห่งชีวิต
Downloads
เอกสารอ้างอิง
กาเรธ วิลเลียมส์ (Gareth Williams). ๒๕๔๗. ชีววิทยา (Biology For You). อุษณีย์ ยศยิ่งยวด, รศ.ดร. แปล. พิมพ์ครั้งที่ ๕. กรุงเทพมหานคร : นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.
โกศล วงศ์สวรรค์ และคณะ. ๒๕๔๕. ปัญหาสังคม(Social Problem). กรุงเทพมหานคร : อมรการพิมพ์.
คันธสาราภิวงศ์, พระ, (แปล). ๒๕๕๒. อภิธัมมัตถสังคหะและปรมัตถทีปนี. ลำปาง : วัดท่ามะโอ.
จุฑามาศ แหนจอน. “สมองกับอารมณ์: มหัศจรรย์ความเชื่อมโยง”. วารสารราชพฤกษ์. ปีที่ ๑๓ ฉบับที่ ๓ (กันยายน-ธันวาคม ๒๕๕๘) : ๙-๑๙.
ชัชพล เกียรติขจรธาดา. ๒๕๕๘. เรื่องเล่าจากร่างกาย เข้าใจร่างกายพฤติกรรมและธรรมชาติผ่านกระบวนการวิวัฒนาการ. กรุงเทพมหานคร : อมรินทร์บุ๊คเซ็นเตอร์.
เชาวน์ ชิโนรักษ์ และพรรณี ชิโนรักษ์. ๒๕๕๒. ชีววิทยา ๑. กรุงเทพมหานคร : โสภณการพิมพ์.
ทองหล่อ วงษ์ธรรมา, รศ.ดร.,. ๒๕๔๑. ศาสนาเปรียบเทียบ. กรุงเทพมหานคร : สถาบันราชภัฏพระนคร.
ปุณวัสส์ กิตติมานนท์, นายแพทย์. ๒๕๕๔. “การศึกษาวิเคราะห์ชีวิตในกำเนิด ๔ ตามหลักพระพุทธศาสนาและชีวิตในอาณาจักร ๕ ตามหลักชีววิทยา”. ปริญญาพุทธศาสตรดุษฎี(พระพุทธศาสนา). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ปองปรีดา ปริปุณฺโณ. พระมหา. ๒๕๔๓. “การป้องกันและการรักษาโรคตามหลักพระพุทธศาสนา”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต), พระ. ๒๕๕๖. พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ๒๕๓๙. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหามกุฏราชวิทยาลัย. ๒๕๓๙. อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฏีกา ฉบับแปลเป็นไทย. พิมพ์ครั้งที่ ๖. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มกุฎราชวิทยาลัย.
__________. ๒๕๓๔. พระไตรปิฎกพร้อมอรรถกถาแปล.ชุด ๙๑ เล่ม. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย.
ลักขณา สริวัฒน์. ๒๕๔๙. จิตวิทยาในชีวิตประจำวัน. พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์.
วัชระ งามจิตรเจริญ. ๒๕๕๔. สมการความว่าง. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์กรีน ปัญญาญาณ.
ศุภกาญจน์ วิชานาติ. ๒๕๕๔. เอกสารประกอบการสอนวิทยาศาสตร์เชิงพุทธ. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.
Anderson, M.P., ๑๙๙๘. “Stress management for chronic diseases : An overview”, In M.H. Russell, M.H., ๑๙๙๘. Stress management for chronic diseases. New York: Persimmon Press.
เอกสารอีเล็คทรอนิกส์ :
สุรศักดิ์ พงศ์พันธุ์สุข. “อนุภาค”. [ออนไลน์], แหล่งที่มา: http://www.electron.rmutphysics.com/physics-glossary/index.php?option=com_content&task=view&id=๔๘๐๗&Itemid=๘๘ [สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๑]
krusaijai. (๒๕๕๑). “ความหมายและขั้นตอนของการปฏิสนธิ”. [ออนไลน์], แหล่งที่มา: http://krusaijai.blogspot. com/๒๐๐๘/๑๑/blog-post.html. [สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๑]
Nithee Siripat. (๒๐๑๔). “การจัดเฟ้นหมวดธรรม”. [ออนไลน์], แหล่งที่มา: http://www.siripat.com/๖๗.%๒๐ Scrutinizing-Phenomenal-Categories-๒๐๑๔.asp. [สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๑].
สถาบันนวัตกรรมและพัฒนากระบวนการเรียนรู้ มหาวิทยาลัยมหิดล. (๒๕๖๑). “ชนิดของสารละลาย”. [ออนไลน์], แหล่งที่มา: http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/ap-chemistry๒/liquid_solution/liquid_energy.htm [สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๑].
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของศูนย์พุทธศาสน์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับศูนย์พุทธศาสน์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
