ชุมชนชั้นในรอบเมืองพิษณุโลก จากแผนที่โบราณในตำราพิชัยสงครามสมัยอยุธยา

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาตำแหน่งที่ตั้งในปัจจุบันของชุมชนโบราณชั้นในของเมืองพิษณุโลกที่ปรากฏในแผนที่โบราณในตำราพิชัยสงครามสมัยอยุธยา จากการศึกษาพบว่า แผนที่โบราณ
ในตำราพิชัยสงครามสมัยอยุธยาระบุชื่อ ตำแหน่งทิศ และระยะห่างของชุมชนชั้นในรอบเมืองพิษณุโลก จำนวน 26 แห่ง ซึ่งในการศึกษาครั้งนี้สามารถศึกษา สำรวจ และสืบค้นตำแหน่งที่ตั้งของชุมชนโบราณดังกล่าวจากข้อมูลปัจจุบันได้ทั้งสิ้น 17 แห่ง ซึ่งชุมชนเหล่านี้ ได้จัดตั้งหรือฟื้นฟูขึ้นมาตั้งแต่ช่วงสมัยอยุธยาตอนกลาง แต่ต่อมาได้ถูกทิ้งร้างไปภายหลังจากการล่มสลายของกรุงศรีอยุธยา หลายชุมชนยังปรากฏร่องรอยโบราณสถาน เช่น แหล่งโบราณสถานบ้านตาปะขาวหาย โบราณสถานบนเขาสมอแครง วัดท่าโรงตะวันตก และวัดไผ่ขอมรัตนาราม ซึ่งสามารถพัฒนาขึ้นเป็นแหล่งเรียนรู้ และแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ ที่สร้างรายได้ให้ชุมชน รวมทั้งยังสามารถนำไปต่อยอดการศึกษาด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี และประวัติศาสตร์ศิลปะได้ในอนาคต