“บั้งไฟพญานาค” การสื่อความหมายในสังคมไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีจุดประสงค์ในการวิเคราะห์การสื่อความหมายสัญลักษณ์ของ “บั้งไฟพญานาค” ที่ปรากฏในสังคมไทย ว่าสังคมสื่อความหมายของบั้งไฟพญานาคในทิศทางใด เพื่อจะได้ทราบถึงวิธีคิด ค่านิยม และโลกทัศน์ของคนในสังคมที่มีต่อสัญลักษณ์ของ “บั้งไฟพญานาค” โดยศึกษาจากเอกสาร (Documentary Research) และสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มตัวอย่างจำนวน 5 คน ผลการศึกษา พบว่าสังคมไทยให้ความหมายของสัญลักษณ์ “บั้งไฟพญานาค” ใน 2 มิติ คือ 1) ด้านวิทยาศาสตร์ในรูปการเป็นปรากฎการณ์ทางธรรมชาติ และ 2) ด้านความเชื่อซึ่งเป็นการสื่อความหมายตามมโนทัศน์ โดยมีวัฒนธรรมความเชื่อด้านศาสนา ค่านิยม ประเพณี ความเชื่อถือ และศรัทธาในพลังอำนาจของพญานาค ซึ่งในสังคมไทยเชื่อว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ โดยความเชื่อเหล่านี้ทำให้มนุษย์รู้สึกมั่นคงทางด้านจิตใจ รู้สึกปลอดภัยในวิถีการดำเนินชีวิต และสามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
Article Details
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำบทความทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อ หรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
กรมศิลปากร. (2483). อุรังคธาตุ (ตำนานพระธาตุพนม). กรุงเทพฯ: ที่ระลึกงานพระราชทานเพลิงศพ อ.ต. หลวงประชุมบรรณสาร (พิณ เดชะคุปต์).
จิตรกร เอมพันธ์. (2545). พญานาค เจ้าแห่งแม่น้ำโขง: พิธีกรรมกับระบบความเชื่อพื้นบ้านแห่งวัฒนธรรมอีสาน. วิทยานิพนธ์มานุษยวิทยามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชาญ เกลี้ยงพิบูลย์. (2540). บั้งไฟพญานาคกับการควบคุมทางสังคม: ศึกษากรณีเฉพาะกิ่งอำเภอรัตนวาปี จังหวัดหนองคาย. สารนิพนธ์สังคมสงเคราะห์ศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2545). สัญวิทยา โครงสร้างนิยม หลังโครงสร้างนิยมกับการศึกษารัฐศาสตร์. กรุงเทพ: วิภาษา.
บุญยงค์ เกศเทศ. (2557). ผีวิถีคน ความเชื่อและการพึ่งพาระหว่างคนกับผี. มหาสารคาม: กากะเยีย.
ปิยธิดา ตรีเดช. (2546). ความคิดเห็นของผู้เข้าร่วมสัมมนาเชิงวิชาการเรื่องปรากฏการณ์บั้งไฟพญานาค.รัฐสภาสาร, 51(8), 73-81.
ผู้จัดการออนไลน์. (2562). พิสูจน์ปรากฏการณ์ “บั้งไฟพญานาค”กับหลักการวิทยาศาสตร์. สืบค้นเมื่อ
มีนาคม 2563 จาก http://www.neutron.rmutphysics.com/sciencenews/index.php?
option=com_content&task=view&id=670&Itemid=0
มนัส กนกศิลป์ และคณะ. (2555). ปะทะ 2 ความคิด “บั้งไฟพญานาค” เกิดขึ้นเองหรือคนทำ.สืบค้นเมื่อ
มกราคม 2563 จาก http://www.mgronline.com/science/detail/955000144490
มหาบุญมี เทพสีเมือง. (2554). หินดาวเล่านิทานเรื่องพญาแถน. กรุงเทพฯ: สุขภาพใจ.
วาสนา ศรีรักษ์. (2548, 29 ตุลาคม). บั้งไฟพญานาค ตำนานแห่งความศรัทธา. หนังสือพิมพ์สยามรัฐ.
วิเชียร นามการ. (2554). การศึกษาอิทธิพลความเชื่อเรื่องพญานาคที่มีผลต่อสังคมไทยในปัจจุบัน. วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต, มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย.
สมบัติ พลายน้อย. (2554). ครุฑยุดนาค ตำนานว่าด้วยการกำเนิดแห่ง “ครุฑ” และ “พญานาค”. กรุงเทพฯ: พิมพ์คำ.
อคิน ระพิพัฒน์. (2551). วัฒนธรรมคือความหมาย: ทฤษฏีทางวิชาการของคลิฟฟอร์ด เกียร์ซ. กรุงเทพ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
Durkheim, E. (1976). The Elementary Forms of Religious Life. (Translated by J.W. Swain) (2nded.) London: Allen&Unwin.
MGR online. (2547, 28 ตุลาคม). พิสูจน์ปรากฏการณ์ “บั้งไฟพญานาค” กับหลักวิทยาศาสตร์, สืบค้นเมื่อ
มีนาคม 2563 จาก https://mgronline.com/science/detail/9470000073245
