อิทธิพลร่วมของ มิติสุขภาพ มิติการมีส่วนร่วมทางสังคม และมิติด้านประชากรศาสตร์ ต่อความสุขของผู้สูงอายุไทย

ผู้แต่ง

  • เฉลิมพล จงวิทูกิจ วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • ยศ อมรกิจวิกัย วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

สุขภาพ, การมีส่วนร่วมทางสังคม, ความสุขของผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอิทธิพลร่วมของมิติสุขภาพ มิติการมีส่วนร่วมทางสังคม และมิติด้านประชากรศาสตร์ ต่อความสุขของผู้สูงอายุไทย โดยงานวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณ ผู้วิจัยใช้ชุดข้อมูลจากการสํารวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2564 ของสำนักงานสถิติแห่งชาติ เป็นเครื่องมือในการวิจัย กลุ่มตัวอย่างของงานวิจัย ได้แก่ ผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 28,702 คน งานวิจัยนี้ใช้การวิเคราะห์อิทธิพลปฏิสัมพันธ์หรืออิทธิพลร่วม (Interaction effects) ผลการศึกษาพบว่า 1) ผู้สูงอายุไทยที่มีการประเมินสุขภาพของตนเองว่าไม่ดีและไม่ดีมาก แต่ได้เข้าร่วมกิจกรรม หรืออาศัยอยู่กับบุตร/หลาน มีความสุขเพิ่มขึ้น 2) ผู้สูงอายุไทยเพศหญิงและอาศัยอยู่กับบุตร มีระดับความสุขสูงกว่าผู้สูงอายุไทยเพศชายแต่ไม่ได้อาศัยอยู่กับบุตร 3) ผู้สูงอายุไทยที่เป็นกลุ่มติดเตียงและอาศัยอยู่กับหลาน มีระดับความสุขเพิ่มขึ้น และ 4) ผู้สูงอายุไทยที่เป็นกลุ่มติดเตียง และอาศัยอยู่กับบุตรเขย/บุตรสะใภ้ มีระดับความสุขลดลงเมื่อเทียบกับการอาศัยคนละรูปแบบ

เอกสารอ้างอิง

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2566). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2565. อมรินทร์ คอร์เปอเรชั่นส์.

กองการแพทย์ทางเลือก. (2562). ความสุขของผู้สูงอายุ. https://thaicam.dtam.moph.go.th/ความสุขของผู้สูงอายุ/

นิปัทม์ พิชญโยธิน. (2560). การสร้างความสุขให้ผู้สูงวัย. https://www.psy.chula.ac.th/th/feature-articles/happy-aging

รศรินทร์ เกรย์, วรชัย ทองไทย และเรวดี สุวรรณนพเก้า. (2553). ความสุขเป็นสากล. จรัญสนิทวงศ์การพิมพ์.

วิทมา ธรรมเจริญ. (2555). อิทธิพลของปัจจัยภายนอกและปัจจัยภายในที่มีต่อความสุขของผู้สูงอายุ. [วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์]. NIDA. https://libdcms.nida.ac.th/thesis6/2555/b175690.pdf

ศุภนารี วรรณพงษ์ และจงรักษ์ หงษ์งาม. (2561). ปัจจัยที่มีผลต่อความสุขในชีวิตของผู้สูงอายุ กรณีศึกษา อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารเศรษฐศาสตร์และกลยุทธ์การจัดการ, 5(2), หน้า 21-32.

สุดาสินี สุทธิฤทธิ์, อรณัส ยวงทอง, วราภา จันทร์เอียด, สุวรรณี นิยมจิตร์, ณิชชยาภรณ์ บัวแสง และศิรันยา รอดเจริญ. (2564). ความเครียดของผู้ดูแลผู้สูงอายุกลุ่มติดเตียง จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารวิชาการแพทย์เขต 11, 35(2), หน้า 1-12.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2564). การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2564. กองสถิติสังคม สํานักงานสถิติแห่งชาติ.

Amornkitvikai, Y., Harvie, C., & Sangkaew, P. (2023). The role of wages, skills development and R&D on productivity: evidence from Thai manufacturing firms. Journal of Economic Studies, 50(2), pp. 324-342.

Chongwitookit, C. (2016). The use of digital marketing communication in Jewelry business and it roles on building brand equity. [Unpublished master’s Thesis]. Rennes School of Business.

Chen, F., & Short, S. E. (2008). Household context and subjective well-being among the oldest old in China. Journal of Family Issues, 29(10), pp. 1379–1403.

Dunifon, E. R., Musick, K. & Near, E. C. (2020). Time with Grandchildren: Subjective Well-Being Among Grandparents Living with Their Grandchildren. Social Indicators Research, 148(3), pp. 681-702.

Kim, M., & Choi, S. (2024). Associations of type and intensity of social participation with depression, self-rated health, and life satisfaction among community-dwelling older adults in the Republic of Korea: a nationwide cross-sectional study. Osong public health and research perspectives, 15(5), pp. 451-460.

Kramanon, R. & Gray, S. R. (2015). Differentials in Happiness among the Young Old, the Middle Old and the Very Old in Thailand. Journal of Population and Social Studies, 23(2), pp. 180-192.

Kutner, M. H., Nachtsheim, C. J., Neter, J., & Li, W. (2004). Applied Linear Statistical Models. McGraw-Hill.

Montgomery, D. C., Peck, E. A., & Vining, G. G. (2012). Introduction to Linear Regression Analysis. Wiley.

Sukontamarn, P., Asadullah, M. N., Photphisutthiphong, N., & Nguyen, Y. T. H. (2023). Happiness in Old Age: The Daughter Connection. Journal of happiness studies, 24, pp. 1729–1757.

Tomioka, K., Kurumatani, N. & Hosoi, H. (2017). Positive and negative influences of social participation on physical and mental health among community-dwelling elderly aged 65–70 years: a cross-sectional study in Japan. BMC Geriatr, 17(111), pp. 1-13.

Venters, S. & Jones, J. C. (2020). The experiences of grandchildren who provide care for a grandparent with dementia: A systematic review. Dementia, 20(1), pp. 1-26.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

06-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

จงวิทูกิจ เ., & อมรกิจวิกัย ย. (2025). อิทธิพลร่วมของ มิติสุขภาพ มิติการมีส่วนร่วมทางสังคม และมิติด้านประชากรศาสตร์ ต่อความสุขของผู้สูงอายุไทย. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี, 8(2), A1-A14. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/human_dru/article/view/276799

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย