ความเป็นพ่อที่พึงประสงค์: ความสัมพันธ์ระหว่างกลวิธีภาษากับอุดมการณ์ในเว็บไซต์ theAsianparent Thailand
คำสำคัญ:
ความเป็นพ่อ, อุดมการณ์, วาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับอุดมการณ์ความเป็นพ่อที่ปรากฏในเว็บไซต์ theAsianparent Thailand อาศัยการวิเคราะห์ตามแนวคิดวาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ของแฟร์คลัฟ (Fairclough, 1995a) เก็บข้อมูลจากบทความทั้งหมดที่ปรากฏในคอลัมน์ “มุมคุณพ่อ” ในเว็บไซต์ theAsianparent Thailand ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งเว็บไซต์ เดือนกันยายน พ.ศ. 2557-สิงหาคม พ.ศ. 2565 คัดเลือกเฉพาะข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับความเป็นพ่อเท่านั้น ได้ข้อมูลทั้งสิ้นจำนวน 125 ตัวบท ผลการวิจัยพบว่า อุดมการณ์ความเป็นพ่อที่ปรากฏในเว็บไซต์ theAsianparent Thailand ประกอบสร้างอุดมการณ์ความเป็นพ่อที่พึงประสงค์ 3 ชุดความคิดหลัก ได้แก่ 1) พ่อต้องเป็นบุคคลต้นแบบ 2) พ่อมีบทบาทในการอบรมเลี้ยงดูลูก และ 3) พ่อต้องบริหารจัดการทุกอย่างให้มีประสิทธิภาพ อุดมการณ์เหล่านี้สื่อผ่านกลวิธีทางภาษา 6 กลวิธี ได้แก่ การเลือกใช้ศัพท์ การใช้คำแสดงทัศนภาวะ การใช้สหบท การใช้ปฏิเสธมูลบท การใช้อุปลักษณ์ และการใช้คำเรียกบุคคล การวิเคราะห์วาทกรรมเชิงวิพากษ์เผยให้เห็นว่าภาษาเป็นเครื่องมือสำคัญในการประกอบสร้างชุดความคิดที่ว่าพ่อที่พึงประสงค์ต้องเป็นเช่นไร ทั้งการผลิตซ้ำชุดความคิดเหล่านี้ยังตอกย้ำให้อุดมการณ์ความเป็นพ่อและรวมถึงอุดมการณ์ความเป็นชายที่ไหลเวียนในสังคมให้ตรึงแน่นต่อไป
เอกสารอ้างอิง
จุรีรัตน์ กิจเกษตรกุล. (2543). บทบาทพ่อในนวนิยายของกฤษณา อโศกสิน [วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ]. ThaiLIS. https://tdc.thailis.or.th/tdc/browse.php?option=show&browse_type=title&titleid=344638&query=%BA%B7%BA%D2%B7%BE%E8%CD%E3%B9%B9%C7%B9%D4%C2%D2%C2%A2%CD%A7%A1%C4%C9%B3%D2%20%CD%E2%C8%A1%CA%D4%B9&s_mode=any&d_field=&d_start=0000-00-00&d_end=2568-02-20&limit_lang=&limited_lang_code=&order=
เฉลียว บุรีภักดี, พิชัย แก้วลำภู, วราภรณ์ ชัยโอภาส, นิยม เรียงจันทร์, บุญผ่อง วรรณภิรมย์, สมเกียรติ คู่ทวีกุล และสงุ่น จีนนคร. (2526). พ่อในสังคมไทย. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ทนงศ์ จันทะมาตย์. (2551). บทบาทของตัวละครพ่อในวรรณคดีไทย [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร]. SURE. https://sure.su.ac.th/xmlui/handle/123456789/4420
นพรัตน์ น้อยเจริญ และสิริวรรณ นันทจันทูล. (2561). “แม่คือนักบริหาร” ถ้อยคำอุปลักษณ์ที่สะท้อนจากผู้ใช้ภาษาในนิตยสารเกี่ยวกับแม่และเด็ก. Silpakorn University e-Journal (Social Sciences, Humanities, and Arts), 38(1), หน้า 65-85.
นววรรณ พันธุเมธา. (2549). ไวยากรณ์ไทย (พิมพ์ครั้งที่ 3). โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นิธิชญา ใจเย็น. (2563). ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับอุดมการณ์ในวาทกรรมแนะนำวิธีการเลี้ยงลูกโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง: การศึกษาแนววาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]. CUIR. http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/75795
บ้านเมือง. (2563, 5 มีนาคม). “theAsianparent Thailand” เผยเทรนด์การเลี้ยงลูกของคุณแม่ยุคใหม่หัวใจโซเชียล. บ้านเมือง. https://www.banmuang.co.th/news/social/182796
บุญเสริม หุตะแพทย์, วรรณภา โพธิ์น้อย และกรวิภา บุญซื่อ. (2553). มิติชายหญิงในครอบครัวไทย. ใน ประมวลสาระชุดวิชาการศึกษาบทบาทชายหญิง (หน้า 255-256). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
ปิยธิดา ตรีเดช, สมชาติ โตรักษา และพีระ ครึกครื้นจิตร. (2552). หลักการบริหารจัดการ. เอส.พี.เอ็น การพิมพ์.
พิชญา เชี่ยวภาษา. (2559). ความเป็นเด็กในวาทกรรมโฆษณาสินค้าและบริการในนิตยสารครอบครัว [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]. CUIR. http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/55403
เพียรอักษร นามโสภา. (2562). ความสัมพันธ์ระหว่างภาษาและอุดมการณ์ความเป็นครอบครัวในเฟซบุ๊กแฟนเพจ Little Monster [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี]. ThaiLIS. https://tdc.thailis.or.th/tdc/search_result.php
มติชนออนไลน์. (2567, 12 มกราคม). theAsianparent คอมมูนิตี้ออนไลน์ของครอบครัวอันดับ 1 ในอาเซียน. มติชนออนไลน์. https://www.matichon.co.th/publicize/news_4372718
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ 2554. ราชบัณฑิตยสถาน.
รุ่งกานต์ รุจิวรางกุล. (2556). ซิงเกิ้ลมัม-ซิงเกิ้ลแด๊ด เลี้ยงลูกไม่ให้รู้สึก “ขาด”. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/how-to-be-single-dad-mom-280713
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2534). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมฉบับที่ 7 (พ.ศ. 2535–2539). สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สิริลักษณ์ อุทยารัตน์. (2558). เลี้ยงลูกชายอย่างไรให้เป็น “ชาย”. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/raise-son-quot-man-quot
สุกัญญา ขลิบเงิน, วรวรรธน์ ศรียาภัย, พรธาดา สุวัธนวนิช และกัลยา กุลสุวรรณ. (2562). บทบาทความเป็นพ่อในนวนิยายไทยร่วมสมัย ช่วง 4 ทศวรรษ พ.ศ. 2515-2558. วารสารมนุษยสังคมสาร (มสส.), 17(1), หน้า 85-104.
สุคนธรัตน์ สร้อยทองดี. (2552). การนําเสนออุดมการณ์ความเป็นแม่ ในวาทกรรมโฆษณาในนิตยสารสำหรับครอบครัว [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]. Chulalongkorn University Intellectual Repository (CUIR). http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/18058
เอสเอ็มอี ไทยแลนด์คลับ. (2563). “theAsianparent Thailand” เปิดพฤติกรรมการใช้งานอินเทอร์เน็ต และช้อปออนไลน์ของคุณแม่. https://www.smethailandclub.com/news/9040.html
Angoon. (2557). 10 อันดับความเชื่อ ผิด ๆ เกี่ยวกับเรื่องการเป็นพ่อ. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/top-10-myths-fatherhood
Fairclough, N. (1995a). Critical Discourse Analysis: The Critical study of Language. Longman.
Fairclough, N. (1995b). Media discourse. Edward Arnold.
Gee, J. P. (1999). An Introduction to Discourse Analysis Theory & Method. Routledge.
Jitawat Jansuwan. (2563ก). 5 วิธีให้พ่อสนิทกับลูกสาว ทำยังไงให้พ่อกับลูกสาวสนิทกันยิ่งขึ้น. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/5-ways-dad-can-be-friend-with-daughter-271119
Jitawat Jansuwan. (2563ข). คู่มือคุณพ่อมือใหม่ ข้อแนะนำ จากผู้มีประสบการณ์พ่อมือใหม่ต้องรู้ไว้!. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/new-dad-guide-310720
Khunsiri. (2561). แม่ท้องพ่อช่วยอะไรได้บ้าง สิ่งที่สามีควรทำในวันที่ภรรยาตั้งครรภ์ไปจนถึงวันที่ลูกคลอด. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/mother-father-help
Napatsakorn .R. (2559). 8 ข้อของ “พ่อมือใหม่ที่ดี” ทำอย่างไรเพื่อลูกเมีย. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/8-items-quot-good-fathers-quot-children-wife?slide=0
Napatsakorn .R. (2560). จิตแพทย์แนะคุณพ่อที่มีลูกสาว ถ้าวันหนึ่ง ลูกโตเป็นสาว จะวางตัวยังไงไม่ให้รู้สึกห่างเหิน. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/grown-girl
P.Veerasedtakul. (2560). 5 สิ่งที่คุณพ่อควรทำ “พ่อที่ดี” คุณก็เป็นได้ไม่ยาก. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/father-2
Sunderland J. (2000). Baby Entertainer, Bumbling Assistant and Line Manager: Discourses of Fatherhood in Parentcraft Texts. Discourse & Society, 11(2), pp. 249-274.
Sunderland J. (2004). Gendered Discourses. palgrave Macmillan.
Van Dijk, T. A. (1998). Ideology A multidisciplinary approach. Sage.
Van Dijk, T. A. (2001). Principles of Critical discourse analysis. Discourse theory and practice, 4(2), pp. 300-317.
Watcharin Naruephai. (2564). 10 สิ่งที่คุณจะไม่มีทางรู้เด็ดขาดถ้ายังไม่ได้เป็นพ่อแม่จริง ๆ. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/you-would-never-know-if-dont-becoming-parent
Weerati. (2560). เป็นพ่อคนไม่ได้แย่ขนาดนั้นนะ 5 ความเชื่อร้าย ๆ ที่ทำให้ผู้ชายกลัวการเป็นพ่อ. ดิเอเชี่ยนพาเรนท์. https://th.theasianparent.com/it-is-not-bad-when-become-father
Wodak R. & Meyer M. (2009). Methods of Critical Discourse Studies. (3rd ed). Sage.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี
- บทความในวารสารวิชาการมนุษย์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี เป็นความคิดเห็นของผู้นิพนธ์ ไม่ใช่ความคิดเห็นของกองบรรณาธิการ และไม่ใช่ความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการและ/หรือของคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี
- กองบรรณาธิการไม่สงวนสิทธิ์ในการคัดลอก แต่ให้อ้างอิงแสดงที่มา
- บทความที่ได้รับตีพิมพ์จะมีการตรวจความถูกต้องเหมาะสมจากกองบรรณาธิการและผู้ทรงคุณวุฒิในสาขาที่เกี่ยวข้อง (peer review) จำนวน 3 คน โดยผู้ทรงคุณวุฒิจะไม่ทราบผู้นิพนธ์ และผู้นิพนธ์ไม่ทราบชื่อผู้ทรงคุณวุฒิ (double-blind peer review)
