การพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรให้ยั่งยืนโดยการทำเกษตรอินทรีย์ กรณีศึกษาชุมชนเกษตรอินทรีย์ ตำบลคลองโยง อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในชุมชนเกษตรอินทรีย์คลองโยงให้ยั่งยืนโดยการทำเกษตรอินทรีย์ โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้แบบสัมภาษณ์ระดับลึกและการสนทนากลุ่ม มีกลุ่มเป้าหมายในการเก็บข้อมูลอย่างเฉพาะเจาะจงเป็นเกษตรกร จำนวน 30 คน ผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศชาย อายุ 22–71 ปี การศึกษาไม่เกินระดับมัธยมศึกษา รายได้ต่อเดือน 10,000-30,000 บาท และก่อให้เกิดการพัฒนาคุณภาพชีวิตทั้ง 8 ด้าน ดังนี้ 1) ด้านสุขภาพ เกษตรกรมีสุขภาพที่ดี เนื่องจากไม่ได้สัมผัสสารเคมีที่เป็นพิษ 2) ด้านการศึกษา เกษตรกรมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ มีการจัดการความรู้ของคนในชุมชน 3) ด้านชีวิตการงาน เกิดการสร้างงานในระดับชุมชน มีความมั่นคงในการทำงาน 4) ด้านรายได้ ผลผลิตมีราคาสูงเป็นที่นิยมของผู้บริโภค สร้างรายได้ให้ครอบครัวมีเงินออม และลดค่าใช้จ่ายในการซื้อสารเคมี ไม่มีภาระหนี้สินเพิ่มขึ้น 5) ด้านที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อม การทำเกษตรอินทรีย์ ปลอดภัยจากสารพิษตกค้างเป็นมิตรต่อผู้บริโภคและสิ่งแวดล้อมและสร้างความสมดุลของระบบนิเวศ 6) ด้านชีวิตครอบครัวและชุมชน การทำเกษตรอินทรีย์ทำให้สมาชิกในครอบครัวทำงานในชุมชนไม่ต้องเดินทางไกล เกิดความอบอุ่นในครอบครัว ชุมชนเข้มแข็งมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง 7) ด้านการคมนาคม การทำเกษตรอินทรีย์สร้างผลผลิตในครัวเรือนได้เป็นจำนวนมาก จึงสามารถลดการเดินทางเพื่อออกไปจับจ่ายซื้อผลผลิตจากแหล่งอื่น ลดการใช้พลังงาน และ 8) ด้านการมีส่วนร่วม ชุมชนเกษตรอินทรีย์จัดการประชุมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นร่วมกันอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง มีการสร้างเครือข่ายเกษตรอินทรีย์เพื่อความมั่นคงทางอาหารและการขยายฐานการตลาดในอนาคตต