พัฒนาการโครงสร้างและการบริหารราชการส่วนภูมิภาคของไทยตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงปัจจุบัน

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนพัฒนาการโครงสร้างและการบริหารราชการส่วนภูมิภาคของไทยตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัยจนถึงปัจจุบัน สาระสำคัญสรุปได้ว่า การบริหารราชการส่วนภูมิภาคใน สมัยกรุงสุโขทัยจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้นคือการปกครองหัวเมืองในเขตอาณาจักร จนสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ปฏิรูประบบการปกครองหัวเมืองนำรูปแบบการปกครองเทศาภิบาลมาใช้ดำเนินการบริหารราชการส่วนภูมิภาคโดยจัดตั้งมณฑลเทศาภิบาลและภายในมณฑลประกอบด้วยเมือง (ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นจังหวัด) อำเภอ ตำบล หมู่บ้าน ตามลำดับ และให้มณฑลทั้งหมดขึ้นต่อกระทรวงมหาดไทย แล้วภายหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 มณฑลทั้งหมดถูกยกเลิก และกำหนดให้การบริหารราชการส่วนภูมิภาค คือ จังหวัดและอำเภอ แม้ต่อมามีการจัดตั้งภาคขึ้นแต่ได้ยกเลิกไป ปัจจุบันการบริหารราชการส่วนภูมิภาคของไทยเป็นไปตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 และพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พระพุทธศักราช 2457 ซึ่งในข้อเท็จจริงแล้วสามารถสรุปได้ว่าปัจจุบันการบริหารราชการส่วนภูมิภาคประกอบไปด้วย จังหวัด อำเภอ ตำบล และหมู่บ้าน