การศึกษาเทคนิคการใช้สีของชาวจีนโบราณ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ศิลปะจีนมีความเกี่ยวพันกับประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมจีนที่ยาวนาน บรรพบุรุษของชาวจีนมีความรู้ความชำนาญในการใช้สีจากแร่หิน พืช และสัตว์ สำหรับสร้างสรรค์งานศิลปะ โดยสีที่ชาวจีนใช้ได้มาจากวัตถุดิบธรรมชาติที่สามารถหาได้ตามแหล่งพื้นที่นั้น ๆทำให้แต่ละพื้นที่มีการใช้สีที่แตกต่างกัน สร้างความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะท้องถิ่น จึงทำให้ “สี” มีความเกี่ยวโยงกับวัฒนธรรมจีนโดยตรง และจากการศึกษาประวัติศาสตร์ศิลปะของประเทศจีนได้เห็นถึงพัฒนาการของสีในงานศิลปกรรมจีนอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้ ชาวจีนมีกระบวนการเตรียมสีที่พิถีพิถันทั้งการสรรหาวัตถุดิบจากธรรมชาติ และการใช้สื่อนำสี ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญในการผลิตสี ก่อนการนำมาสร้างสรรค์งานศิลปกรรมที่มีคุณภาพ โดยกระบวนการเตรียมสีดังกล่าวเป็นองค์ความรู้ที่น่าสนใจศึกษาและเผยแพร่ต่อไป
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาการพัฒนาของสีในงานศิลปกรรมจีน (2) ศึกษากรรมวิธี และเทคนิคการใช้สีในชีวิตประวันของชาวจีนโบราณ (3) เผยแพร่องค์ความรู้ด้านภูมิปัญญาการใช้สีของชาวจีนโบราณ โดยศึกษาจากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการใช้สีของชาวจีน ใช้วิธีการสังเคราะห์ข้อมูล รวบรวมข้อมูล และวิเคราะห์เนื้อหา ด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์
ผลจากการศึกษาแบ่งออกเป็น 2 ด้าน (1) ด้านการพัฒนาสีในงานศิลปกรรมจีน พบว่า การใช้สีเริ่มต้นตั้งแต่ยุคหินเก่า ซึ่งพบการใช้แร่หินสีแดงสำหรับตกแต่งข้าวของเครื่องใช้ต่าง ๆ ซึ่งการใช้สีได้พัฒนาเรื่อยมา เช่น สมัยราชวงศ์เซี่ย ราชวงศ์ซาง และราชวงศ์โจว พบบันทึกการใช้สีแทนทิศทั้ง 5 ทิศ แสดงให้เห็นถึงทักษะความรู้ในการใช้สีเชื่อมโยงกับสิ่งที่พบเห็นในชีวิตประจำวันจนนำมาสู่ข้อกำหนดที่ใช้กันแพร่หลายในยุคสมัยนั้นการใช้สีของชาวจีนมีการพัฒนามาอย่างต่อเนื่องเป็นลำดับจนกระทั่งสมัยกลางราชวงศ์ชิงได้รับอิทธิพลจากชาวตะวันตก มีการนำเข้าสีสังเคราะห์เคมีเข้ามาในประเทศจีนมากขึ้น (2) ด้านเทคนิคการใช้สีในงานศิลปกรรมจีน พบว่า ชาวจีนจำแนกสีออกเป็น 6 ประเภท ได้แก่ 1) สีจากแร่หิน 2) สีจากพืช 3) สีจากสัตว์ 4) สีสังเคราะห์ 5) สีผสม 6) สีจากโลหะ โดยชาวจีนนิยมใช้สีที่มาจากแร่หิน และพืชต่าง ๆ ที่หาได้ในท้องถิ่นมากที่สุด ซึ่งสีทั้ง 6 ประเภท มีเทคนิควิธีการใช้งาน และคุณสมบัติที่แตกต่างกัน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
Akararungruangkul, R. “Kānsưksā Phư̄a Kamnot Sān Thī Mo̜som Nai Kān Phalit Sānsom. [A study for section of suitable materials in aluminum sulfate manufacturing].” Master’s thesis of Engineering (Industrial Engineering), Chulalongkorn University, 1995.
Chen Guanwei and Xiao Yongming. “Guōsōngdào “lǐ jì zhíyí” yánjiū. [Research on Gao Songtao’s Lijizhiyi].” Journal of Hunan University (Social Science Edition) 20, no. 2 (2013): 119.
Chutmuangpak, N. “Kānsưksā Wikhro̜ Phā Mai Matmī ʻAmphœ̄ Nā Phō Čhangwat Burī Ram. [An Analytical study of Mudmee silk, Na Pho district, Buriram province].” Research report, Master’s thesis of Education Degree in Art Education, Srinakharinwirot University, 2012.
Ebrey Buckley, P. Chinese civilization: a sourcebook. (2nd ed.). New York: The Free, 1993.
Geng Yang. Méijiè yǐngxiǎng xià de tèshū wénhuà xiànxiàng. [Special cultural phenomena under the influence of media]. Shaanxi Normal University of News and Broadcasting Institute, (2010): 135.
Jia Lanpo. Zhōngguó dàlù shàng de yuǎngǔ jūmín. [Early man in china]. Tianjin: People’s Publishing House, 1978.
Kong Yingda. Shísān jīng zhùshū (shàngcè). [Commentary on the Thirteen Classics (Volume 1)]. Beijing: Zhonghua Book Company, 1979.
Langenheim, J. Plant Resins: Chemistry, evolution, ecology, and ethno botany. Portland: Timber, 2003.
Li Lin and Chen Zhongfu. Tángliùdiǎn juǎn èrshí’èr “zhī rǎn shǔ.” [Tang Liudian Volume 22 “Weaving and Dyeing Department”]. Shanghai: Zhonghua Book Company, 1992.
Li Wenjun. Yù yùn cāo xuě—hàndài piàn zhuàng yùqì zònghé yìshù yǔyán yánjiū. [Yu Yun Cao Xue: A Study on the Comprehensive Artistic Language of the Flaky Jade Articles of the Han Dynasty]. Research report, Zhejiang Agriculture and Forestry University, 2017.
Li Yadong. Qín yǒng cǎihuì yánliào jí qín dài yánliào shǐ kǎo. [A study of Qin Terracotta Paints and Pigments]. Beijing: Beijing University Press, 1985.
Liu Lingchang. Chuántǒng bìhuà de zhìzuò hé jìfǎ. [Traditional mural making and techniques]. Art Research, no. 1 (1984): 31.
Liu Yan, Yang Junchang and Tan Panpan. Cuò jīnyínxīn lùn. [A new theory of gold and silver]. Sciences of Conservation and Archaeology 31, no. 4 (2019): 75 - 76.
Niyomtham, S. “Čhittawitthayā hǣng sī. [Color psychology].” Accessed October 3, 2019. http:/rise.swu.ac.th/Portals/184/documents/articles/The_Psychology_of_Color.pdf.
Prapathai. “Sānsom. [Alum].” Accessed October 3, 2019. http:/202.129.59.73/tn/August55/alum1.html.
Pukatsamas, U. Phalittaphon Phlō̜i Dai Čhāk Sat. [Produce by-products from animals]. Institute of Food Research and product development 41, no. 1 (January/March 2011), 63.
Schafer Hetsel, E. Táng dài de wàilái wénmíng. [Foreign civilization in Tang Dynasty]. Xi’an: Shaanxi Normal University Press, 2005.
Shi Dongyu. Túshuō zhōngguó huìhuà yánliào. [Illustration of Chinese painting pigments]. Beijing: China Science and Technology, 2019.
Shi Yaqi. Chénshǎoméi huìhuà yìshù lùn. [Chen Shaomei’s theory of paintings]. Research report, Art Studies, School of Fine Arts, Qufu Normal University, 2015.
Sunphongsi, K. Prawattisāt Sinlapa Čhīn. [Chinese Arts History]. Bangkok: V Print (1991), 2008.
Tao Zongyi. Náncūn chuò gēng lù. [The Notes on the Words in Nancun Chuogenglu]. Shandong: Qilu Book Company, 2007.
Wang Chaoxia. “Tiānrán rǎnliào de yánjiū yìngyòng jìnzhǎn. [Research and Application Progress of Natural Dyes].” Textile Dyeing and Finishing Journal, 6 (2002): 15.
Wang Liangtian. “Jīn lǚ yù yī. [Jade Burial Suit].” Journal of Shangqiu Normal University 33, no. 5 (2017): 2.
Wang Moran. Wú dàozi yǔ gāo gǔ yóusī miáo. [Wu Daozi and Gao Gu’s silk painting]. China: China’s Calligraphy and Painting, 2010.
Wang Shixiang. Xiū shì lù jiěshuō. [Commentary on Ornament record]. Zhengzhou: Life Reading Xinzhi Sanlian Bookstore, 2013.
Wei Yujuan and Chai Shuanglian. “Tiānrán rǎnliào dì xìngzhì jí qí yìngyòng. [Properties and application of natural dyes].” Textile and Fashion school of Hebei University of Science and Technology 43, no. 6 (2006): 10 - 16.
Wells, K. “Colour, health and wellbeing: the hidden qualities and properties of natural dyes.” Journal of the International Colour Association 11, (2013): 28.
Wu Yiwen. Fēicháng zhōngguó huìhuà. [Special Chinese painting]. Hangzhou: Zhejiang University Press, 2014.
Xuan Minhua. “Huà huì zhī shì. [The Things of painting].” Meiyuan, no. 2 (2014): 70.
Yu Jianhua. Zhōngguóhuà lùn lèi biān (xià juǎn). [Chinese painting theory (volume 2)]. Vol. 2, Beijing: People‘s Fine Arts Publishing House, 2016.
Zang Qi. “Lùn wèi jìn nánběicháo dì měishù. [The research on Fine Arts of Wei, Jin, Southern and Northern Dynasties].” Popular literature and art 24, (2014): 53.
Zhang Yujing. “Shī zhōng yǒu huà, huà zhōng wù qíng—shī huà jiéhé jiàoxué gǔshī “wàng tiānmén shān. [Painting in poetry, feeling in painting -- teaching ancient poetry with the combination of poetry and painting “Looking at Tianmen Mountain”].” Course Education Research, no. 8 (2015): 122.
