พัฒนาการทางวัฒนธรรมของเมืองโบราณเวียงละกอน: ข้อมูลใหม่จากการขุดค้นทางโบราณคดีที่วัดปงสนุกเหนือ

Main Article Content

เมธี เมธาสิทธิ์ สุขสำเร็จ

บทคัดย่อ

งานวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการทางวัฒนธรรมของเมืองโบราณเวียงละกอนที่ตั้งอยู่ทางใต้ของ
เมืองโบราณเขลางค์นคร ผลการศึกษาพบว่าเมืองโบราณเวียงละกอนมีการอยู่อาศัย 2 ระยะ คือ ระยะแรก กำหนดอายุจากโบราณวัตถุที่พบได้ราวพุทธศตวรรษที่ 21 ระยะที่สอง เป็นชั้นกิจกรรมในสมัยพุทธศตวรรษที่ 24 เป็นต้นมา โบราณวัตถุที่ขุดพบสามารถจำแนกออกเป็น 4 กลุ่ม คือ (1) ภาชนะดินเผา สามารถสันนิษฐานถึงแหล่งผลิตของภาชนะดินเผาได้ 4 แหล่งด้วยกัน คือ แหล่งเตาสันกำแพง แหล่งเตาวังเหนือ-เวียงกาหลง แหล่งเตาลำปาง และแหล่งเตาในท้องถิ่น นอกจากนี้ยังพบชิ้นส่วนเครื่องถ้วยจีนเขียนลายสีน้ำเงิน ผลิตจากกลุ่มเตาจิ่งเต๋อเจิ้น มณฑลเจียงซี สมัยราชวงศ์หมิง (2) เครื่องมือเครื่องใช้ทำจากดินเผา ได้แก่ เบี้ยดินเผา และลูกกระสุนดินเผา (3) เครื่องมือเครื่องใช้ทำจากหิน ได้แก่ กระดานหินชนวน และหินลับ (4) ชิ้นส่วนประกอบสถาปัตยกรรม ได้แก่ ตะปู และกระเบื้องมุงหลังคา โบราณวัตถุที่พบ แสดงความสัมพันธ์กับชุมชนโบราณในเขตลุ่มแม่น้ำวังตอนบนและชุมชนโบราณในเขตแอ่งที่ราบเชียงใหม่-ลำพูน

Article Details

ประเภทบทความ
บทความ

เอกสารอ้างอิง

1. เทศบาลนครลำปางและสำนักศิลปากรที่ 7 น่าน. รายงานการขุดค้นขุดแต่งและศึกษาชั้นวัฒนธรรมทางโบราณคดีเขลางค์นคร. เชียงใหม่: มรดกล้านนา, 2551.

2. ผาสุข อินทราวุธ, สินชัย กระบวนแสง, และพเยาว์ นาคเวก. “การศึกษาร่องรอยอารยธรรมโบราณ จากหลักฐานทางโบราณคดีในบริเวณเมืองลำพูนเก่า ก่อนพุทธศตวรรษที่ 19.” รายงานการวิจัย, ภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2536.

3. ________. ทวารวดี การศึกษาเชิงวิเคราะห์จากหลักฐานทางโบราณคดี. กรุงเทพฯ: อักษรสมัย, 2542.

4. พุทธพุกาม, พระ และ พุทธญาณ, พระ. ตำนานมูลศาสนา. แปลโดย สุด ศรีสมวงศ์ และพรหม ขมาลา. พิมพ์ครั้งที่ 2. เชียงใหม่: นครพิงค์การพิมพ์, 2513.

5. พีรพงษ์ ไชยวงค์. “การศึกษาเมืองโบราณเขลางค์นคร-เวียงละกอนจากหลักฐานทางโบราณคดี.” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2552.

6. เมธี เมธาสิทธิ สุขสำเร็จ. “พัฒนาการเวียงกุมกามจากหลักฐานทางโบราณคดี.” วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต, สาขาวิชาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2552.

7. รัตนปัญญาเถระ, พระ. ชินกาลมาลีปกรณ์. แปลโดย แสง มนวิทูร. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2518.

8. สรัสวดี อ๋องสกุล. ประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพฯ: อมรินทร์, 2558.

9. สายันต์ ไพรชาญจิตร์, พาสุข ดิษยเดช, และประทีป เพ็งตะโก. แหล่งเตาล้านนา. กรุงเทพฯ: ฝ่ายวิชาการ กองโบราณคดี กรมศิลปากร, 2533.

10. สุรพล ดำริห์กุล. ประวัติศาสตร์และศิลปะหริภุญไชย. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ, 2547.