การเดินทางของชุดเพลงร้องศิลป์ “นิราศทำนองธาร”

ผู้แต่ง

  • ธุรดี อารีรอบ คันธาภัสระ นิสิตระดับปริญญาเอก หลักสูตรศิลปกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิต คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • ศศี พงศ์สรายุทธ รองศาสตราจารย์ ดร., ภาควิชาดุริยางคศิลป์ (ตะวันตก), คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

ชุดเพลงร้องศิลป์, ชุดเพลงร้องศิลป์ไทย, นิราศทำนองธาร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับกระบวนการวิจัยและสร้างสรรค์ชุดเพลงร้องศิลป์ “นิราศทำนองธาร” สำหรับนักร้องเสียงโซปราโนและวงเชมเบอร์ ได้รับแรงบันดาลใจจากสายน้ำที่ไหลล่องไปตามสถานที่ต่าง ๆ เปรียบเหมือนชีวิตในแต่ละช่วงของผู้วิจัยที่เคลื่อนไปตามกาลเวลา และโชคชะตาได้นำพาให้พบกับเหตุการณ์ต่าง ๆ รวมทั้งความรู้สึกที่เกิดขึ้นในแต่ละช่วงของชีวิตซึ่งสะท้อนให้เห็นในเพลงแต่ละบท ประกอบด้วยเพลงร้องภาษาไทยจำนวน 9 บท เนื้อร้องคัดจากบทกวีร่วมสมัยที่มีเนื้อหาสอดคล้องกัน เป็นภาษาไทยที่เข้าใจง่าย แต่มีความสละสลวยและทรงคุณค่าทางวรรณกรรมอย่างครบถ้วน เนื้อร้องในเพลงบทที่ 1 และบทที่ 9 นำมาจากบทประพันธ์ของประทวน อารีรอบ บิดาของผู้วิจัย ส่วนเนื้อร้องในเพลงบทที่ 2-8 คัดมาจาก โคลงนิราศแม่เมาะ ของก้องภพ รื่นศิริ ในส่วนของดนตรี ผู้วิจัยประพันธ์ร่วมกับ ดร.วานิช โปตะวนิช ตามแบบแผนของดนตรีคลาสสิก บทเพลงทั้ง 9 บท ได้แก่ 1) เย็นลมนะนาง 2) ยอยศครูบา 3) ลิขิตชีวา 4) จุฬาสะการะ 5) สัจวาจา 6) ยลธารดารา 7) สัญญาสลาย 8) ดั่งคล้ายคู่กรรม และ 9) ธารรักอำลา  ชุดเพลงร้องศิลป์ “นิราศทำนองธาร” ถือเป็นผลงานชุดเพลงร้องศิลป์ของไทยที่เป็นเพลงร้องศิลป์ตามมาตรฐานแบบตะวันตกที่มีเนื้อร้องเป็นภาษาไทย การวิจัยและสร้างสรรค์ผลงานเพลงชุดนี้จัดทำขึ้นเพื่อเพิ่มวรรณกรรมเพลงร้องในประเทศไทย เป็นแนวทางในการสร้างชุดเพลงร้องศิลป์ไทย และเป็นการกระตุ้นการสร้างสรรค์บทเพลงในลักษณะเดียวกันนี้ให้แพร่หลายมากขึ้นและทัดเทียมมาตรฐานสากล

เอกสารอ้างอิง

กมล การกุศล. (2520). วรรณคดีนิราศ. โครงการตำรา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พิษณุโลก. พิฆเณศ.

ก้องภพ รื่นศิริ. (2549). โคลงนิราศแม่เมาะ-นิราศแม่เมาะ : วรรณกรรมร้อยกรองร่วมสมัยในรูปแบบของกวีนิพนธ์สยาม. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์นัดพบ.

ก้องภพ รื่นศิริ. (2549). บทกวีแห่งรักแท้. นัดพบ.

ก้องภพ รื่นศิริ. (2549). แผ่นดินเดิือดคำกาพย์. ธนาเพรส.

ก้องภพ รื่นศิริ. (2550). สู้เพราะรัก. ธนาเพรส.

ก้องภพ รื่นศิริ. (2553). ฝากแผ่นดิน : วรรณกรรมเพื่อสังคมในรูปแบบของกวีนิพนธ์สยาม. นัดพบ.

ชัญพงศ์ ทองสว่าง. (2561). เพลงร้องศิลป์ในประเทศไทย : การเรียบเรียงและการแสดงผลงานเพลงร้องของ ดร.สายสุรี จุติกุล. [งานวิจัยสร้างสรรค์ทุนสนับสนุนงานวิจัยสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)] สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.).

ณัชชา พันธ์ุเจริญ. (2551). ดนตรีคลาสสิก : รวมข้อเขียนภาษาไทย. เกศกะรัต.

ณัชชา พันธ์ุเจริญ. (2554). พจนานุกรมศัพท์ดุริยางคศิลป์. (พิมพ์ครั้งที่ 4). เกศกะรัต.

ประทวน อารีรอบ. (2528). น้ำอูนสัมพันธ์, เก็บตกจากสนาม. เอกสารเผยแพร่ของโครงการพัฒนาชนบทแบบผสมผสานในบริเวณโครงการชลประทานน้ำอูน จังหวัดสกลนคร ปีที่ 4 ฉบับที่ 3.

ผกาวรรณ บุญดิเรก. (2563). “มันตรามโนราห์” บทร้องกวีคีตาสำหรับนักร้องเดี่ยวโซปราโน บาริโทน วงขับร้องประสานเสียง และวงเชมเบอร์อองซอมเบลอ.[ปริญญาศิลปกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]. https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/3855/

Kimball, C. (2013). Art Song: Linking Poetry and Music. (Kindle version). Hal Leonard Books.

Lehmann, L. (1985). More than Singing: The Interpretation of Songs. Translated by Holden, F. Dover.

Randel, D. M. ed. (2003). The Harvard Dictionary of Music. (4th ed.). The Belknap Press of Harvard University Press.

Slonimsky, N. (1998). Webster’s New World Dictionary of Music. Edited by Kassel, R. University of Michigan: Macmillan.

Stein, D. and Spillman, R. (2010). Poetry into Song. Oxford University Press.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-27

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย | Research Article