การวิเคราะห์อัตลักษณ์ทำนองหลักเพลงเชิดจีน

บทคัดย่อ

          การวิเคราะห์อัตลักษณ์ทำนองหลักเพลงเชิดจีน เป็นส่วนหนึ่งของการวิจัยเรื่อง เชิดจีน : รูปแบบ อัตลักษณ์และแนวคิดการประพันธ์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์อัตลักษณ์ของเพลงเชิดจีนโดยใช้วิธีการคัดเลือกประเด็น (selective approach) ในการศึกษาทางเพลงจากสายการสืบทอดจำนวน 4 ทาง ผลการวิจัยพบว่า อัตลักษณ์ทำนองหลักเพลงเชิดจีนทั้ง 4 ทาง ได้แก่ 1) สายการสืบทอดจากหลวงบำรุง จิตรเจริญ (ธูป สาตนวิลัย) และพระประณีตวรศัพท์ (เขียน วรวาทิน) 2) สายหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) 3) สายครูสอน วงฆ้องและ 4) สายครูจางวางทั่ว พาทยโกศล พบประเด็นการวิเคราะห์จำนวน 19 ประเด็น สามารถแบ่งออกเป็น 2 แนวทางหลักคือ แนวทางที่ 1 เป็นลักษณะทำนองเฉพาะของแต่ละทางคือ รูปแบบทำนองโยนเฉพาะ การใช้ลูกเหลื่อมเฉพาะ การใช้กลวิธีพิเศษร่วมในการดำเนินทำนอง รูปแบบการใช้คู่เสียงและกลุ่มเสียง รูปแบบการทอนทำนอง รูปแบบทำนองอัตลักษณ์เข้าแบบ และรูปแบบจำนวนท่อน ส่วนแนวทางที่ 2 เป็นลักษณะทำนองที่พบร่วมกันในทุกทางคือ รูปแบบการใช้มือในทำนองทั่วไป รูปแบบการละเสียงในทำนองส่วนต้นของทำนองตัวที่ 2 รูปแบบการเน้นเสียงลูกตกคู่แปด รูปแบบสำนวนการทอนที่ใช้วิธีการตีสับมือ รูปแบบทำนองยืนเสียงแบบลูกเต้น