DEVELOPMENT OF DESIRED CHARACTERISTICS OF TEACHERS IN BASIC SCHOOLS ON HIGH AREAS AND WILDERNESS

Authors

  • Nachanan Prasertsuk Student in Master of Education Program in Thai Language, Faculty of Education, Nareasuan University
  • Tussana Siputta Assoc. Prof. Ph.D., Faculty of Education, Naresuan University

Keywords:

desirable characteristics of teachers, basic education schools, remote highland areas

Abstract

This research aimed to (1) study the desirable characteristics and the guidelines for developing the desirable characteristics of teachers in basic education schools located in remote highland areas; (2) develop and validate a model for enhancing these desirable characteristics; and (3) evaluate the model’s feasibility and usefulness. For the first objective, data were obtained through document synthesis, semi-structure interviews with five best practitioners, and five experts selected via purposive sampling. These data were analyzed through content analysis. For the second objective, nine experts were purposively selected to validate the proposed model. Content analysis was used to analyze the data. For the third objective, a total of 297 school administrators from highland basic education schools were sampled based on Krejcie and Morgan’s sample size determination table. Quantitative data were analyzed using descriptive statistics, including percentage, mean, and standard deviation. The findings revealed that the developed model for enhancing desirable teacher characteristics in remote highland basic education institutions comprised five key components: (1) model principles, (2) model objectives, (3) development processes, (4) development methods, and (5) desirable teacher characteristics. The overall evaluation indicated that the model’s feasibility and usefulness were rated at the highest level.

References

กาญจนา ฮวดศรี. (2566). รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะครูศูนย์การศึกษาพิเศษสังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ. [วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.

กิตติชัย สุธาสิโนบล. (2564). ครูมืออาชีพ จิตวิญญาณแห่งศาสตร์และศิลป์ของความเป็นครู. คอมเมอร์เชียล เวิร์ล มีเดีย.

กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา. (2566, 18 กรกฎาคม). ศุภโชค ปิยะสันติ์ : จากใจคุรุทายาทรุ่น 1 ถึงโรงเรียนในพื้นที่ห่างไกล ปัญหาความเหลื่อมล้ำที่ต้องแก้ด้วยความเข้าใจ. https://www.eef.or.th/. https://www.eef.or.th/article-interview-supachoke-piyasant/

จอมพงศ์ มงคลวนิช. (2556). การบริหารองค์การและบุคลากรทางการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

จักษณา อธิรัตน์ปัญญา. (2558). การวิเคราะห์องค์ประกอบของคุณลักษณะครูดีในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารวิจัยและพัฒนาหลักสูตร, 5(2), 30-48.

จิตตินันท์ บุญสถิรกุล. (2564). พัฒนาการของชีวิตด้านอาชีพ. ไวเบอร์พริ้นท์กรุ๊ป.

จุฑามาศ จันทร์ศร. (2563). วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจคุณลักษณะของครู 4.0 สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 20(2), 112-121.

ฉัตรณรงค์ศักดิ์ สุธรรมดี และจินตกานต์ สุธรรมดี. (2560). กรอบแนวคิดการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ขององค์กรใน ศตวรรษที่ 21. มหาวิทยาลัยบูรพา.

ชัยวัฒน์ สุทธิรัตน์. (2561). การพัฒนาหลักสูตร ทฤษฎีสู่การปฏิบัติ (พิมพ์ครั้งที่ 7). วีพรินท์.

ธนกฤต อั้งน้อย. (2562). รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะครูใหม่ในศตวรรษที่ 21 ตามแนวคิดโรงเรียนเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้. [วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ธราญา จิตรชญาวณิช. (2560). การศึกษาและความเป็นครูไทย. สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ธวัช สอนง่ายดี. (2565). รูปแบบการพัฒนาครูที่ปรึกษาในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา. [วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.

ธีระ รุญเจริญ. (2550). ความเป็นมืออาชีพในการจัดและบริหารการศึกษายุคปฏิรูปการศึกษา. ข้าวฟ่าง.

นราธิป ธีรธนาธร. (2565). การบริหารทรัพยากรมนุษย์ (Human Resource Management). โอ.เอส. พริ้นติ้ง เฮ้าส์.

พรรณอร อุชุภาพ. (2561). การศึกษาและวิชาชีพครู. สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พิมพ์พันธ์ เดชะคุปต์. (2560). ทักษะ 7C ของครู 4.0. สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

รัตนะ บัวสนธ์. (2565). การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 7). สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วสันต์ ปานทอง (2556). รูปแบบการพัฒนาครูเพื่อศิษย์ในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา. [วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.

วิทยา จันทร์ศิลา. (2561). การบริหารสถานศึกษาบนพื้นที่สูงในถิ่นทุรกันดาร. รัตนสุวรรณการพิมพ์ 3.

ศิรภัสสรศ์ วงศ์ทองดี. (2561). ผู้นำ นักบริหาร กับการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์. สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สมาน อัศวภูมิ. (2550). การใช้วิจัยพัฒนารูปแบบในวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอก. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 2(2), 83-84.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2565). แนวทางการดำเนินการตามหลักเกณฑ์และวิธีการประเมินตำแหน่งและวิทยฐานะข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตำแหน่งครู (ตามหนังสือ สำนักงาน ก.ค.ศ. ที่ ศธ 0206.3/ว9 ลงวันที่ 20 พฤษภาคม 2564). สำนักพัฒนาระบบบริหารงานบุคคลและนิติการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2566). คู่มือเกณฑ์การคัดกรองโรงเรียนที่ตั้งในพื้นที่ลักษณะพิเศษ (โรงเรียนพื้นที่สูงในถิ่นทุรกันดาร). สำนักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2561). การพัฒนากลไกขับเคลื่อนระบบการผลิตและพัฒนาครูสมรรถนะสูงสำหรับประเทศไทย 4.0. พริกหวานกราฟฟิค.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2565). รายงานการศึกษาไทย พ.ศ.2565. พริกหวานกราฟฟิค.

สิริภาพรรณ ลี้ภัยเจริญ. (2565). การบริหารทรัพยากรมนุษย์ (Human Resource Management) (พิมพ์ครั้งที่ 2). วิทยาการพิมพ์.

สุบัน พรเวียง (2562). แนวทางการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในเขตพื้นที่สูง สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 21(1), 319-331.

อนุศรา อุดทะ. (2562). รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะของครูปฐมวัย สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. [วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.

Downloads

Published

2025-12-30

Issue

Section

บทความวิจัย