สภาพและแนวทางการอนุรักษ์โบราณสถานที่ปรากฏในคัมภีร์จามเทวีวงศ์

Abstract

การศึกษาวิจัยสภาพและแนวทางการอนุรักษ์โบราณสถานที่ปรากฏในคัมภีร์จามเทวีวงศ์ ในครั้งนี้เป็นการศึกษาวิเคราะห์วิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) และได้ทำการสัมภาษณ์ข้อมูลภาคสนามมาวิเคราะห์ร่วมกับข้อมูลในคัมภีร์จามเทวีวงศ์เพื่อให้ได้ข้อมูลที่สมบูรณ์มากยิ่งขึ้น ผลของการศึกษาพบว่า ประวัติและความเป็นมาเกี่ยวกับคัมภีร์จามเทวีวงศ์นั้น มีจุดเริ่มจากการที่ฤๅษีวาสุเทพได้สร้างเมืองขึ้น และได้ส่งทูตนำราชสารไปอัญเชิญเชื้อพระวงศ์จากเมืองละโว้เพื่อมาปกครองเมืองแห่งนี้ จึงเป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้พระเจ้ากรุงละโว้ได้พระราชทานพระนางจามเทวีมาเป็นกษัตรีย์ครองเมืองหริภุญไชย 

เส้นทางโบราณสถานที่ปรากฏในคัมภีร์จามเทวีวงศ์ มีปรากฏชัดเจนว่า เมื่อครั้งที่พระนางจามเทวีเสด็จขึ้นมาเมืองหริภุญไชยในครั้งนั้น พระองค์ทรงนำพระไตรปิฎกพร้อมนิมนต์พระสงฆ์จำนวน 500 รูปมาเผยแผ่พระพุทธศาสนา ในระหว่างเส้นทางที่พระนางได้เดินทางมาทรงมีดำริให้สร้างพระพุทธรูป และสร้างวัดเป็นจำนวนมาก และเมื่อเสด็จมาถึงเมืองหริภุญไชยแล้วได้สร้างวัดไว้ประจำ 4 ทิศ จำนวน 7 วัด ปรากฏตามหลักฐานประกอบด้วย วัดกู่ละมัก วัดพระคง วัดประตูลี้ วัดดอนแก้ว วัดมหาวัน วัดสันป่ายางหลวง และ วัดจามเทวี

สำหรับแนวทางในการอนุรักษ์โบราณสถานที่ปรากฏในคัมภีร์จามเทวีวงศ์ คือ การดูแลรักษาโครงสร้างของโบราณสถานให้คงไว้ตามสภาพเดิม การชะลอความเสียหายที่จะเกิดขึ้น การบูรณะการซ่อมแซมให้เหมือนเดิม และการทำให้โครงสร้างของโบราณกลับคืนสู่สภาพเดิม สิ่งสำคัญในการอนุรักษ์บำรุงรักษาโบราณนั้นก็คือสร้างจิตสำนึก ความรัก ความหวงแหนของคนในพื้นที่และรู้จักคุณค่าความเป็นมาของโบราณตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และพัฒนาเพื่อนำไปสู่การนำทุนทางวัฒนธรรม ภายใต้วัฒนธรรมแห่งภูมิปัญญาทางพระพุทธศาสนาให้คงความงดงามอย่างถาวรสืบต่อไป

A STUDY OF THE STATE AND CONSERVATION OF ARCHAEOLOGICAL SITES IN CAMADEVIVAMSA SCRIPTURE.

The research “A Study of the State and reservation of Archaeological Sites in Camadevivamsa”is a documentary research mixing with the field interviews. The data of two parts were analyzed together to maximize the benefits. Its results were found as follows: According to the historical background of the Camadevivamsa scripture, it has begun when the hermit named Vasudeva established a city and assigned the minister to submit the invitation letter for the Lavo royalty to rule over the Haripunchai region. This was the one reason for the King of Lavo, who had graciously conferred Queen Camadevi to dominate the city – Haripunchai. The ancient route found in the Camadevivamsa scripture was described that Queen Camadevi came to the Haripunchai city with 500 monks for the sake of propagating Buddhism. During the walking trails, many of Buddha images and Buddhist temples had been built for the purposes of her kind wish. During the time of occupying Haripunchai city, seven important temples had been constructed at the four directions of the city. The name list of those temples has been identified as Wat Kulamak, Wat Phra Kong, Wat Pratoo Lee, Wat Don Kaeo, Wat Mahawan, Wat San Payang Luang, and Wat Cammadevi.

Last, the guidelines for conserving the archaeological sites as appeared in the Camadevivamsa can be summarized as follows to maintain the structure of those ancient buildings as its original, to delay the damage to be occurred, to restore the old ones, and to renovate as its original structure. The most important thing of conserving the archaeological sites is to create awareness and consciousness in the historical background of those ancient sites based on the Buddhist perspectives in order to maintain the magnificent of those ancient sites as long as possible.