ความสัมพันธ์ระหว่างภูมิคุ้มกันทางสังคมกับการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัลของผู้สูงวัยในกรุงเทพและปริมณฑล

บทคัดย่อ

การก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยของประเทศไทยประกอบกับความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีดิจิทัล หากผู้สูงวัยมีภูมิคุ้มกันทางสังคมพร้อมรับความเปลี่ยนแปลง และสามารถจัดการเทคโนโลยีดิจิทัลในส่วนที่เกี่ยวข้องกับตนเองได้อย่างเหมาะสม จะสามารถดำเนินชีวิตในยุคหลอมรวมเทคโนโลยีได้อย่างมีคุณภาพ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาภูมิคุ้มกันทางสังคมและการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัลของผู้สูงวัย (2) วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัลต่อภูมิคุ้มกันทางสังคมของผู้สูงวัย (3) วิเคราะห์ปัจจัยการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัลที่มีอิทธิพลต่อภูมิคุ้มกันทางสังคมของผู้สูงวัย กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้สูงวัยที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปที่ใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลและอาศัยอยู่ในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล จำนวน 400 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบโควตาและแบบเจาะจง สถิติวิเคราะห์ข้อมูล ประกอบด้วย ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์สหสัมพันธ์เพียร์สัน และการวิเคราะห์สมการถดถอยเชิงซ้อนผลการวิจัย พบว่าข้อเท็จจริงเกี่ยวกับภูมิคุ้มกันทางสังคมของผู้สูงวัยโดยภาพรวมอยู่ในระดับจริง และข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการจัดการเทคโนโลยีของผู้สูงวัยโดยภาพรวมอยู่ในระดับจริงในขณะที่ภูมิคุ้มกันทางสังคมของผู้สูงวัยมีความสัมพันธ์เชิงบวกกับการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัลของผู้สูงวัยในระดับปานกลาง (r = .800) และการจัดการเทคโนโลยีดิจิทัลมีอิทธิพลทางบวกต่อภูมิคุ้มกันทางสังคมของผู้สูงวัย โดยด้านบุคลากรมีอิทธิพลต่อภูมิคุ้มกันทางสังคมของผู้สูงวัยมากที่สุด (β = .370) ด้านอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ (β = .332) และด้านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (β= .210) ตามลำดับ หากผู้สูงวัยมีความพร้อมในการจัดหาอุปกรณ์ ซอฟต์แวร์ และค่าใช้จ่ายอินเทอร์เน็ต จะเป็นปัจจัยส่งเสริมการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัล ทั้งนี้ซอฟต์แวร์ส่วนใหญ่ที่ใช้ต้องไม่ซับซ้อน สามารถเรียนรู้การใช้งานได้ง่าย รวมถึงการมีผู้สนับสนุนการใช้งานจะเป็นแรงผลักดันให้ผู้สูงวัยเรียนรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยีใหม่ ๆ โดยกระบวนการมีส่วนร่วมในการสร้างภูมิคุ้มกันทางสังคมที่เกิดขึ้นเกิดจากการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชน จะเป็นการสนับสนุนให้ผู้สูงวัยดำเนินชีวิตได้อย่างมีคุณภาพ