การศึกษาภูมิปัญญาผ้าแส่ว กลุ่มผ้าพื้นเมืองบ้านหนองม่วง จังหวัดศรีสะเกษ เพื่อพัฒนารูปแบบเครื่องประดับในเชิงพาณิชย์

ผู้แต่ง

  • กมลวรรณ พงษ์กุล สาขาวิชาออกแบบผลิตภัณฑ์และนวัตกรรมวัสดุ คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ
  • ธีรพงศ์ สงผัด สาขาวิชาเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และดิจิทัล คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ

คำสำคัญ:

ภูมิปัญญาผ้า , ผ้าแส่ว , กลุ่มผ้าพื้นเมืองบ้านหนองม่วง , การพัฒนาเครื่องประดับ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาภูมิปัญญาผ้าแส่ว กลุ่มผ้าพื้นเมืองบ้านหนองม่วง จังหวัดศรีสะเกษ และ 2) ออกแบบและพัฒนารูปแบบเครื่องประดับในเชิงพาณิชย์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิปัญญาผ้าแส่ว แบบสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม แบบสอบถามความคิดเห็น และแบบประเมินความพึงพอใจ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี ประกอบด้วยการวิจัยเชิงปริมาณ และเชิงคุณภาพ  

ผลการศึกษาพบว่า

  1.  ภูมิปัญญาผ้าแส่ว กลุ่มผ้าพื้นเมืองบ้านหนองม่วง จังหวัดศรีสะเกษ ประกอบไปด้วย ภูมิปัญญากระบวนการผลิต ภูมิปัญญาด้านรูปแบบ และภูมิปัญญาด้านลวดลาย โดยภูมิปัญญากระบวนการผลิต พบว่ากลุ่มผ้าพื้นเมืองบ้านหนองม่วงเป็นกลุ่มที่จัดตั้งใหม่ที่ได้เรียนรู้จากกลุ่มพัฒนาชุมชนและพัฒนาสตรี จึงมีกระบวนการผลิตไม่เหมือนสมัยโบราณ ใช้ด้ายสังเคราะห์ซึ่งหาได้ง่ายในปัจจุบัน สีของด้ายที่ใช้ในการแส่วผ้า ทั้งสีดั้งเดิม คือ สีขาว สีแดง สีเหลือง และสีเคมีอื่น ๆ ภูมิปัญญาด้านรูปแบบ ปัจจุบันมีการตัดเย็บเป็นเสื้อแส่วรวมไปถึงกระโปรงหรือผ้าถุงใช้กันอย่างแพร่หลาย และมีการเย็บขายเป็นสินค้าหัตถกรรมของชุมชน
  2.  จากการวิเคราะห์การออกแบบและพัฒนารูปแบบเครื่องประดับในเชิงพาณิชย์ และประเมินความพึงพอใจต่อรูปแบบเครื่องประดับ พบว่า กลุ่มเป้าหมายมีความพึงพอใจต่อเครื่องประดับในเชิงพาณิชย์ในรูปแบบ สร้อยคอ ต่างหู แหวน และกำไล ตามลำดับ และจากการประเมินในด้านรูปแบบ ด้านความสวยงาม และด้านประโยชน์ใช้สอย พบว่ากลุ่มเป้าหมาย จำนวน 50 คน มีความพึงพอใจต่อสร้อยคอมากที่สุด รองลงมา คือ กำไล และต่างหู ตามลำดับ และมีความพึงพอใจโดยรวมอยู่ในระดับมาก

เอกสารอ้างอิง

จันติมา จันทร์เอียด. “ปัจจัยส่วนประสมทางการตลาดและพฤติกรรมของผู้บริโภคกาแฟสดในเขตเทศบาลเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา,” วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 9, 1 (มกราคม-มิถุนายน 2565): 58-75.

ฐิติพันธ์ จันทร์หอม. “การพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าทอภูมิปัญญาของชาวไทยทรงดำในภูมิภาคตะวันตกของประเทศไทย,” วารสารสมาคมนักวิจัย. 21, 1 (มกราคม-เมษายน 2559): 181-ต/.

เดลินิวส์ออนไลน์. ปธ.อุตสาหกรรมท่องเที่ยวศรีสะเกษ หนุนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม สร้างรายได้สู่ชุมชน. (ออนไลน์) 2566 (อ้างเมื่อ 14 สิงหาคม 2566). จาก https://www.dailynews.co.th/news/2225241

ธานินทร์ ศิลป์จำรุ. การวิจัยและวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วย SPSS. กรุงเทพฯ: บิสซิเนสอาร์แอนด์ดี, 2552.

ธีรพงศ์ สงผัด. การพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าเก็บย้อมมะเกลือเป็น Premium OTOP และพัฒนากลุ่มสตรีทอผ้าบ้านเมืองหลวงสู่ผู้ประกอบการ Start Up. กรุงเทพฯ: กระทรวงอุดมศึกษา, 2564.

ธีระชัย สุขสด. การออกแบบผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์, 2544.

วนิดา นาคีสังข์. จากภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนปวาเก่อญอบ้านแม่กองคาสู่การเป็นสินค้าชุมชน. ประกาศนียบัตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2559.

วราภรณ์ คีรีพัฒน์. การสอนวิทยาศาสตร์. ปัตตานี: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 2528.

วิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน), สถาบัน. แผนยุทธศาสตร์ของสถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน) ปี 2565–2569. กรุงเทพฯ: สปร., 2566.

สุชีพ กรรณสูต. ทฤษฎีการแพร่กระจายทางวัฒนธรรม. (ออนไลน์). 2552 (อ้างเมื่อ 14 สิงหาคม 2566). จาก: http://sucheeppost.blogspot.com/2009/05/blog-post_29.html.

ส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์, สำนักงาน. แผนปฏิบัติการสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) พ.ศ. 2566–2570. (ออนไลน์) 2565 (อ้างเมื่อ 14 สิงหาคม 2566). จาก https://www.cea.or.th/corporate-governance/plan-and-report#

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-08-30

รูปแบบการอ้างอิง

พงษ์กุล ก. ., & สงผัด ธ. . (2024). การศึกษาภูมิปัญญาผ้าแส่ว กลุ่มผ้าพื้นเมืองบ้านหนองม่วง จังหวัดศรีสะเกษ เพื่อพัฒนารูปแบบเครื่องประดับในเชิงพาณิชย์. วารสารพิชญทรรศน์, 19(2), 93–104. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/Pitchayatat/article/view/267280

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย