ทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารโรงเรียนคุณภาพสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 4

สุมาภรณ์   ศรีโพธิ์ทอง

ผู้แต่ง

สุมาภรณ์ ศรีโพธิ์ทอง สาขาวิชาบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชธานี

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารโรงเรียนคุณภาพ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 4 2) ศึกษาแนวทางพัฒนาทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารโรงเรียนคุณภาพ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 4 ตัวอย่าง คือ ผู้บริหารและครู จำนวน 138 คน จากสถานศึกษา 15 แห่ง กำหนดขนาดของตัวอย่างโดยใช้ตารางของเครซี่และมอร์แกน สุ่มตัวอย่างโดยใช้การสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ 1) แบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ 2) แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง มีค่าความเที่ยงตรง (IOC) ระหว่าง .67-1.00 ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .94 สถิติที่ใช้ ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า

ทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารโรงเรียนคุณภาพ อยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้านพบว่า ด้านที่มีค่าเฉลี่ยมากที่สุดคือทักษะด้านสื่อสาร (x̄ = 4.37) รองลงมาคือ ทักษะด้านมนุษย์สัมพันธ์ (x̄= 4.31) และทักษะด้านเทคนิค (x̄= 4.30) และด้านที่มีค่าเฉลี่ยน้อยที่สุดคือ ทักษะด้านความคิดรวบยอด (x̄= 4.29) ตามลำดับ
แนวทางพัฒนาทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารโรงเรียนคุณภาพ มีดังนี้

2.1 ด้านความคิดรวบยอด ผู้บริหารต้องเป็นผู้ที่ติดตามข่าวสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องการการศึกษา จากแหล่งข่าวที่หลากหลายรวมไปถึงต้องมีทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณในการรับข่าวสาร

2.2 ด้านเทคนิค ผู้บริหารสถานศึกษาควรมีการสำรวจสภาพปัญหาในสถานศึกษาเพื่อนำมากำหนดกลยุทธ์ ในการดำเนินงานในสถานศึกษาและมีกระบวนการวางแผนงานมีปฏิทินการดำเนินงานที่ชัดเจนและมีการนิเทศติดตามผลการดำเนินงานต่าง ๆ ในสถานศึกษามีการสะท้อนผลเพื่อพัฒนาโครงการหรือกิจกรรมต่าง ๆ

2.3 ด้านมนุษย์สัมพันธ์ ผู้บริหารควรมีกิจกรรมหรือโครงการที่มีกระบวนการให้ครูและบุคลากรทางการศึกษาได้ทำงานเป็นทีม มีการเสนอความคิดเห็นและรับฟังความคิดเห็นของสมาชิกในทีม
2.4 ด้านสื่อสาร ผู้บริหารสถานศึกษาต้องรับฟังความคิดเห็นของครูและบุคลากรทางการศึกษาในสถานศึกษาตนเอง รวมไปถึงนักเรียนและชุมชน มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นข้อเสนอแนะต่าง ๆ ในการปฏิบัติงาน

เอกสารอ้างอิง

เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 4, สำนักงาน. รายงานแผนปฏิบัติการประจำปี. อุดรธานี: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 4, 2564.

ชัยยนต์ เพาพาน. ผู้บริหารสถานศึกษายุคใหม่ในศตวรรษที่ 21. การประชุมวิชาการระดับชาติครุศาสตร์ ครั้งที่ 1 การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาท้องถิ่นสู่ประชาคมอาเซียนทิศทางใหม่ในศตวรรษที่ 21. กาฬสินธุ์: มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์, 2560.

ณรงค์ชัย บุญประเสริฐ. ความสัมพันธ์ระหว่างทักษะการบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 กับประสิทธิภาพการปฏิบัติงานของครูและบุคลากรทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาระยอง เขต 1. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี, 2563.

ปทมา ประทุมสุวรรณ. ทักษะการบริหารในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่ส่งผลต่อ ประสิทธิผลโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 2. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี, 2562.

พัฒนานวัตกรรมการจัดการศึกษา, สำนัก. โครงการโรงเรียนคุณภาพประจำตำบล. กรุงเทพฯ: พัฒนานวัตกรรมการศึกษา, 2562.

พิมลพรรณ เพชรสมบัติ. “ภาวะผู้นำกับการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์,” วารสาร มจร การพัฒนาสังคม. 2, 1 (มกราคม- เมษายน 2560): 20-29.

วิโรจน์ สารรัตนะ. กระบวนทัศน์ใหม่ทางการศึกษา กรณีทัศนะต่อการศึกษาศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: ทิพยวิสุทธิ์, 2556.

ศึกษาธิการ, กระทรวง. พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 (แก้ไขเพิ่มเติมฉบับที่ 4 พ.ศ. 2562). กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ, 2562.

สัตตบุษย์ โพธิรุท. ทักษะการบริหารของผู้บริหารโรงเรียนในศตวรรษที่ 21 ที่ส่งผลต่อประสิทธิผลโรงเรียน สังกัดสำนักงาน เขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 21. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 2564.

อิศรา หาญรักษ์. ทักษะการบริหารงานของผู้บริหารในศตวรรษที่ 21 ที่ส่งผลต่อประสิทธิผลโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จังหวัดนครพนม. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฎสกลนคร, 2563.

Krejcie, R.V. and D.W. Morgan. "Determining Sample Size for Research Activities," Educational and Psychological Measurement. 30,3 (September1970):607-610.