ประสิทธิผลของโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียนในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ขององค์การบริหารส่วนตำบลในเขตอำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร

ผู้แต่ง

  • ปพิชญา วงศาลา สาขาสาธารณสุขศาสตร์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
  • มณฑิชา รักศิลป์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี
  • นพรัตน์ ส่งเสริม คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี

คำสำคัญ:

การส่งเสริมสุขภาวะ, เด็กก่อนวัยเรียน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียนในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กขององค์การบริหารส่วนตำบลในอำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร ใช้รูปแบบการดำเนินงานการวิจัยกึ่งทดลอง แบบสองกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง ตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ เด็กก่อนวัยเรียนในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กขององค์การบริหารส่วนตำบลในเขตอำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร ปีการศึกษา 2564 จำนวน 64 คน ได้มาโดยการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นภูมิ และใช้วิธีสุ่มตัวอย่างแบบง่าย ในการกำหนดกลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุม แบ่งเป็นกลุ่มควบคุม 32 คนกลุ่มทดลอง 32 คน โปรแกรมการส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียนที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยการส่งเสริมสุขภาวะ 4 ด้าน ได้แก่ ด้านร่างกาย ด้านอารมณ์ – จิตใจ ด้านสังคม และด้านสติปัญญา โดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีการเรียนรู้ของบรูเนอร์ ทฤษฎีการเรียนรู้จากตัวแบบของแบนดูรา และทฤษฏีแรงสนับสนุนทางสังคม การทดลองใช้ระยะเวลา 3 เดือน เก็บรวบรวมข้อมูลก่อนและหลังการเข้าร่วมโปรแกรมโดยใช้แบบประเมินสุขอนามัยเด็กก่อนวัยเรียน แบบสังเกตพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียน ซึ่งหาค่าสัมประสิทธิ์อัลฟา ตามวิธีการของ Cronbach’s Alpha Coefficient และแบบทดสอบความรู้การส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบที

      ผลการวิจัยพบว่า

  1. เด็กก่อนวัยเรียนกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียนมีค่าเฉลี่ยคะแนนสุขอนามัย ความรู้ และพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียนหลังการทดลองสูงกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
  2. ค่าเฉลี่ยคะแนนสุขอนามัย ความรู้ และพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียนกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียนสูงกว่าเด็กก่อนวัยเรียนกลุ่มที่ไม่ได้รับโปรแกรมส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

เอกสารอ้างอิง

คณะกรรมการกฤษฎีกา, สำนักงาน. พระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, 2537.

ณัฐทิญาภรณ์ การะเกตุ. “การพัฒนาพฤติกรรมทางสังคมของเด็กปฐมวัยโดยใช้กิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์,” Journal of Modern Learning Development. 5, 2 (มีนาคม-เมษายน 2563): 40.

ทัดตา สุภากูลย์. การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพสำหรับเด็กนักเรียนโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนในพื้นที่ทุรกันดาร อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี. วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาการส่งเสริมสุขภาพ มหาวิทยาลัยเกริก, 2561.

นภเนตร ธรรมบวร. หลักสูตรเพื่อพัฒนาเด็กปฐมวัยในประมวลสาระชุดวิชาการจัดประสบการณ์สำหรับเด็กปฐมวัย หน่วยที่ 3. นนทบุรี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, 2549.

ยุภารัตน์ ทุมแก้ว. “ผลของโปรแกรมทันตสุขศึกษาเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการป้องกันโรคเหงือกอักเสบของ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนประถมศึกษาอำเภอเวียงเก่า จังหวัดขอนแก่น,” ทันตาภิบาล. 29, 1 (1 มกราคม – มิถุนายน 2561): 38.

ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย และสมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย. คู่มือสำหรับพ่อแม่เพื่อเผยแพร่ความรู้ด้านการดูแลและพัฒนาเด็ก ตอน เด็กวัยอนุบาล 3-6 ปี. กรุงเทพฯ: ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย สมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย, 2560.

โรคติดต่อทั่วไป, สำนัก. คู่มือการประเมินศูนย์เด็กเล็กปลอดโรค. นนทบุรี: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, 2554.

โรงพยาบาลมหาชนะชัย. การส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัยอำเภอมหาชนะชัย. เอกสารประกอบการประชุมติดตามการดำเนินงานกองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น อำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร; 19 มิถุนายน 2563; องค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง, ยโสธร.

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านเหมือด. JHCIS. รายงาน 506. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านเหมือด, 2563.

วัลธนี ยังแหยม. การส่งเสริมสุขอนามัยในเด็กปฐมวัยในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหนอง เทศบาลตำบลตลุก โดย ใช้กิจกรรมการเล่านิทาน. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตร์ สาขาการศึกษาปฐมวัย มหาวิทยาลัยสวนดุสิต, 2560.

วิชัย เอกพลากร และคณะ. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2557. นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข, 2557.

สรงค์กฏณ์ ดวงคำสวัสดิ์. การประยุกต์กระบวนการกลุ่มและให้แรงสนับสนุนจากอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของแม่บ้าน อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์, 2539.

สาธารณสุข, กระทรวง. คู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย. กรุงเทพฯ: องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก, 2560.

สาธารณสุขจังหวัดยโสธร, สำนักงาน. รายงานประจำปี 2562 ของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดยโสธร. ยโสธร: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดยโสธร, 2562.

สาธารณสุขจังหวัดยโสธร, สำนักงาน. รายงานประจำปี 2560 ของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดยโสธร. ยโสธร: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดยโสธร, 2560.

สุขุมาลย์ คำหว่าน. การลดพฤติกรรมก้าวร้าวโดยเทคนิคตัวแบบและการเสริมแรงทางสังคมกับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจิตวิทยาการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2543.

สุรางค์ โค้วตระกูล. จิตวิทยาการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2544.

เสกสรร มาตรวังแสง และคณะ. “การศึกษารูปแบบการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพของเด็กปฐมวัย,” การพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 5, 1 (มกราคม-มีนาคม 2560): 57.

สำนักข่าว Hfocus. ม.มหิดลจับมือ สวรส.วิจัยหาทางแก้ปัญหา 'วิกฤตสุขภาวะเด็กไทยในศตวรรษที่ 21'. (ออนไลน์) 2562 (อ้างเมื่อ 6 มกราคม 2562). จาก https://www.hfocus.org/ content/2019/01/16718?fbclid=IwAR1PNGrSZF7wKQBvPDj6g6X1F6zMOjLBZzNl_dvfhyzI6IhfzpvRk_M1B_A

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. “ล้างมือ” ช่วยลดการระบาดของโรคติดต่อในเด็ก. (ออนไลน์) 2561 (อ้างเมื่อ 10 ตุลาคม 2561). จาก https://www.thaihealth.or.th/Content/45114.html

สำนักสื่อสารความเสี่ยงและพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพ. กรมควบคุมโรค จับมือกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น ร่วมบูรณาการป้องกันควบคุมโรคในกลุ่มเด็กปฐมวัย. (ออนไลน์) 2562(อ้างเมื่อ 12 ธันวาคม 2562). จาก https://ddc.moph.go.th/brc/news.php?news=10604&deptcode=brc&news_views=354

สำเนียง ทองทิพย์ และสมคิด ปราบภัย. “ประสิทธิผลของการสอนแบบอิงประสบการณ์เพื่อการป้องกันโรคอุจจาระร่วงในเด็กก่อนวัยเรียน,” การแพทย์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 23, 3 (ธันวาคม 2559): 16.

Unicef. A World Ready to Learn: Prioritizing quality early childhood education.(online) 2019 (Cited 4 August 2019). Available from: https://data.unicef.org/resources/a-world-ready-to- learn-report/

World Health Organization. Guidelines on physical activity, sedentary behavior and sleep for children under 5 years of age. World Health Organization, 2019.

World Health Organization. Ending childhood obesity. World Health Organization, 2016

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-12-03

รูปแบบการอ้างอิง

วงศาลา ป. . ., รักศิลป์ ม. ., & ส่งเสริม น. . (2021). ประสิทธิผลของโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาวะเด็กก่อนวัยเรียนในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ขององค์การบริหารส่วนตำบลในเขตอำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร. วารสารพิชญทรรศน์, 16(3), 121–136. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/Pitchayatat/article/view/250247

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย