เครือข่ายชาตินิยมข้ามชาติ: ชาวเวียดนามในประเทศไทย
คำสำคัญ:
ชาวเวียดนามในประเทศไทย, เครือข่ายข้ามชาติ, ลักษณะข้ามชาติ, สำนึกชาตินิยมบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเครือข่ายข้ามชาติชาวเวียดนามในประเทศไทย ใช้วิธีการศึกษาเอกสารร่วมกับการเก็บข้อมูลภาคสนามโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกชาวไทยเชื้อสายเวียดนามที่เคยมีสถานภาพเป็นญวนอพยพและมีประวัติการเคลื่อนไหวร่วมกับขบวนการกู้ชาติเวียดนาม ใช้วิธีการสังเกตอย่างมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม ผู้วิจัยใช้แนวคิดเครือข่ายข้ามชาติ และแนวคิดลักษณะข้ามชาติ เป็นแนวคิดในการศึกษา
ผลการวิจัยพบว่า
เครือข่ายเวียดนามข้ามชาติในประเทศไทยเป็นเครือข่ายความสัมพันธ์ระหว่างคนกับคน คนกับรัฐ และรัฐกับรัฐ โดยมีลักษณะข้ามชาติที่สำคัญคือความชาตินิยมที่เน้นชาติพันธุ์ ทั้งนี้แม้ว่าบริบทความสัมพันธ์ระดับรัฐจะเปลี่ยนแปลงไปตามแต่ละช่วงสมัยแต่บริบทที่เปลี่ยนแปลงดังกล่าวกลับไม่ได้ทำให้เครือข่ายเวียดนามในประเทศไทยสูญหายไปแต่ยังคงดำรงอยู่ด้วยสำนึกชาตินิยม
เอกสารอ้างอิง
เจริ่น (นามสมมุติ). ชาวเวียดนามในจังหวัดนครพนม (สัมภาษณ์). อำเภอเมืองนครพนม จังหวัดนครพนม, 22 กรกฎาคม 2559.
ขจัดภัย บุรุษพัฒน์. ปัญหาชนกลุ่มน้อยในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์รุ่งเรืองธรรม, 2515.
ชาญวิทย์ เกษตรศิริ. ประวัติการเมืองไทย 2475-2500. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2559.
ชัยมงคล จินดาสมุทร.นักวิชาการสกลนครศึกษาและคณะกรรมการอำนวยการประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง จังหวัดสกลนคร (สัมภาษณ์). อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร, 18 มิถุนายน 2559.
แถมสุข นุ่มนนท์.เมืองไทยสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง : ยุคเชื่อผู้นำชาติพ้นภัย. กรุงเทพฯ: สายธาร, 2548.
เทียนวรรณ. พงศาวดารญวน (เวียดนามสือกี้) (THE CHRONICLE O F VIETNAM). นนทบุรี: สำนักพิมพ์ศรีปัญญา, 2442.
ธัญญาทิพย์ ศรีพนา และคณะ. เหวียตเกี่ยวในประเทศไทยกับความสัมพันธ์ไทยเวียดนาม. กรุงเทพฯ: สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2548.
ดี จี อี ฮอลล์.ประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้:สุวรรณภูมิ-อุษาคเนย์ภาคพิศดาร. เล่ม 2. พิมพ์ครั้งที่ 3.กรุงเทพ: มูลนิธิโครงการตําราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2557.
ปรีชา ธรรมวินทร.เตียง ศิริขันธ์ ขบวนการเสรีไทยสกลนคร. กรุงเทพฯ: แม่คำผาง, 2553.
ผุสดี จันทวิมน. เวียดนามในเมืองไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2541.
ไพฑูรย์ มีกุศล. การปฏิรูปการปกครองมณฑลอีสาน พ.ศ. 2436-2453. มหาสารคาม: หน่วยศึกษานิเทศก์ กรมการฝึกหัดครู, 2517.
มูราชิมา เออิจิ. กำเนิดพรรคคอมมิวนิสต์สยาม(พ.ศ. 2473-2479). กรุงเทพฯ: มติชน, 2555.
รวิ อิสสระนนท์. พงศาวดารญวนและเขมรในพงศาวดารรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ: ศรีปัญญา, 2557.
วิทยา สุจริตธนารักษ์. "เศรษฐกิจไทยกับอาเซียน: ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจและการค้าอดีต-ปัจจุบัน,'' วารสารร่มพฤกษ์. 30, 3 (2555): 149–174.
วัน ลอง. (นามสมมุติ). ชาวเวียดนามในจังหวัดสกลนคร (สัมภาษณ์). อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร, 23 กรกฎาคม 2559.
ศิลปากร.กรม บันทึกเรื่องสัมพันธไมตรีระหว่างประเทศไทยกับนานาประเทศ ในศตวรรษที่17 เล่มที่ 2. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2513.
ศิลปากร.กรม. การเดินทางของบาทหลวงตาชารด์ เล่ม 1-3 ฉบับลายมือเขียนที่คัดมาจากต่างประเทศ. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2521.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. พลังลาวชาวอีสาน. กรุงเทพฯ: มติชน, 2549.
สุวิทย์ ธีรศาสวัตและดารารัตน์ เมตตาริกานนท์. ประวัติศาสตร์อีสานหลังสงครามโลกครั้งที่สองถึงปัจจุบัน. ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยาขอนแก่น, 2541.
เวือง. (นามสมมุติ). สมาคมชาวเวียดนามจังหวัดนครพนม (สัมภาษณ์). อำเภอเมือง จังหวันครพนม, 17 มิถุนายน 2559.
หว่าง คัก นาม. ความเป็นมาแห่งการพัฒนาความสัมพันธ์ไทย-เวียดนาม (1976-2000). ฮานอย เวียดนาม: สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2550.
หงวน. (นามสมมุติ). สมาคมชาวเวียดนามจังหวัดสกลนคร (สัมภาษณ์). อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร, 18 มิถุนายน 2559.
เหงวียน วัน. (นามสมมุติ). สมาคมชาวเวียดนามแห่งประเทศไทย (สัมภาษณ์). อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร, 17 มิถุนายน 2559.
อัษฎาวุธ วสนาท. "ปัญหาของการได้สัญชาติไทยภายหลังการเกิด: กรณีศึกษาชาวเวียดนามอพยพ ชั้นบุตรและชั้นหลาน", วารสารการบริหารท้องถิ่น. 4, 337 (2553); 89–105.
เอเจียน แอมอนิเย. บันทึกการเดินทางในลาว ภาคหนึ่ง พ.ศ.2438 Voyage dans le Laos tome premier 1895. เชียงใหม่: โครงการผลิตเอกสารส่งเสริมความรู้ดกี่ยวกับประเทศเพื่อนบ้าน สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2539.
Beresford, M. “Doi Moi in review: The challenges of building market socialism in Vietnam,” Journal of Contemporary Asia, 38, 2 (2008): 221-243.
Butsch, C. “Transnational Networks and Practices of Overseas Indians in Germany,” Internationales Asienforum. 47, 3–4 (2018): 203–225.
Faist, T. “The Transnational Social Spaces of Migration,” Center on Migration, Citizenship and Developmen. 10 (2006), 3–8.
Faist, T. The Volume and Dynamics of International Migration and Transnational Social Spaces. Clarendon Press, 2000.
Goscha, C. E. Thailand and the Southeast Asian Networks of the Vietnamese Revolution, 1885-1954. Curzon Press, 1999.
Herz, A., & Olivier, C. “Transnational Social Networks—Current Perspectives,” Transnational Social Review. 2, 2 (2012): 115-119.
Poole, P. A. “Thailand’s Vietnamese Minority,” Asian Survey. 7, 12 (1967): 886–895.
Smith, R. B. “The Foundation of the Indochinese Communist Party, 1929–1930,” Modern Asian Studies. 32, 4 (1998): 769–805.
Schiller, N. G., Basch, L., and Blanc, C. S. “From Immigrant to Transmigrant: Theorizing Transnational Migration,” Anthropological Quarterly. 68, 1 (1995): 48–63.
Stuart-Fox, M. A History of Laos. Cambridge University Press, 1997.
Taylor, K. W. A History of the Vietnamese. A History of the Vietnamese. Cambridge: Cambridge University Press, 2013.
Tuck, P. J. N. The French Wolf and the Siamese Lamb: The French Threat to Siamese Independence 1858-1907. White Lotus, 1995.
Vertovec, P. T. A. S. Transnationalism. Routledge, London, 2009.
Hoàng Văn Chí. Từ Thực Dân Đến Cộng Sản. HCM: Nhà xuất bản Chân Trời Mới, 1964.
Lê Quốc Sản. Chi đổi hải ngoại IV (Chi đội trần phú). TP.Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Tổng họp đồng tháp, 1989.
Nguyễn Văn Vinh. Việt kiều ở Lào, Thái Lan với các phong trào cứu quốc thế kỷ 20. Hà Nội: Nhà xuất bản Lao động. NXBQND, 2010.
Trần Đình Lưu. Việt kiều Lào - Thái với quê hương. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, 2004.
Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam. Thư tịch cổ Việt Nam viết về Đông Nam Á phần Xiêm. Hanoi: Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam, Ban Đông Nam Á.
ขจัดภัย บุรุษพัฒน์. ปัญหาชนกลุ่มน้อยในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์รุ่งเรืองธรรม, 2515.
ชาญวิทย์ เกษตรศิริ. ประวัติการเมืองไทย 2475-2500. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2559.
ชัยมงคล จินดาสมุทร.นักวิชาการสกลนครศึกษาและคณะกรรมการอำนวยการประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง จังหวัดสกลนคร (สัมภาษณ์). อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร, 18 มิถุนายน 2559.
แถมสุข นุ่มนนท์.เมืองไทยสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง : ยุคเชื่อผู้นำชาติพ้นภัย. กรุงเทพฯ: สายธาร, 2548.
เทียนวรรณ. พงศาวดารญวน (เวียดนามสือกี้) (THE CHRONICLE O F VIETNAM). นนทบุรี: สำนักพิมพ์ศรีปัญญา, 2442.
ธัญญาทิพย์ ศรีพนา และคณะ. เหวียตเกี่ยวในประเทศไทยกับความสัมพันธ์ไทยเวียดนาม. กรุงเทพฯ: สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2548.
ดี จี อี ฮอลล์.ประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้:สุวรรณภูมิ-อุษาคเนย์ภาคพิศดาร. เล่ม 2. พิมพ์ครั้งที่ 3.กรุงเทพ: มูลนิธิโครงการตําราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 2557.
ปรีชา ธรรมวินทร.เตียง ศิริขันธ์ ขบวนการเสรีไทยสกลนคร. กรุงเทพฯ: แม่คำผาง, 2553.
ผุสดี จันทวิมน. เวียดนามในเมืองไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2541.
ไพฑูรย์ มีกุศล. การปฏิรูปการปกครองมณฑลอีสาน พ.ศ. 2436-2453. มหาสารคาม: หน่วยศึกษานิเทศก์ กรมการฝึกหัดครู, 2517.
มูราชิมา เออิจิ. กำเนิดพรรคคอมมิวนิสต์สยาม(พ.ศ. 2473-2479). กรุงเทพฯ: มติชน, 2555.
รวิ อิสสระนนท์. พงศาวดารญวนและเขมรในพงศาวดารรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ: ศรีปัญญา, 2557.
วิทยา สุจริตธนารักษ์. "เศรษฐกิจไทยกับอาเซียน: ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจและการค้าอดีต-ปัจจุบัน,'' วารสารร่มพฤกษ์. 30, 3 (2555): 149–174.
วัน ลอง. (นามสมมุติ). ชาวเวียดนามในจังหวัดสกลนคร (สัมภาษณ์). อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร, 23 กรกฎาคม 2559.
ศิลปากร.กรม บันทึกเรื่องสัมพันธไมตรีระหว่างประเทศไทยกับนานาประเทศ ในศตวรรษที่17 เล่มที่ 2. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2513.
ศิลปากร.กรม. การเดินทางของบาทหลวงตาชารด์ เล่ม 1-3 ฉบับลายมือเขียนที่คัดมาจากต่างประเทศ. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2521.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. พลังลาวชาวอีสาน. กรุงเทพฯ: มติชน, 2549.
สุวิทย์ ธีรศาสวัตและดารารัตน์ เมตตาริกานนท์. ประวัติศาสตร์อีสานหลังสงครามโลกครั้งที่สองถึงปัจจุบัน. ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยาขอนแก่น, 2541.
เวือง. (นามสมมุติ). สมาคมชาวเวียดนามจังหวัดนครพนม (สัมภาษณ์). อำเภอเมือง จังหวันครพนม, 17 มิถุนายน 2559.
หว่าง คัก นาม. ความเป็นมาแห่งการพัฒนาความสัมพันธ์ไทย-เวียดนาม (1976-2000). ฮานอย เวียดนาม: สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2550.
หงวน. (นามสมมุติ). สมาคมชาวเวียดนามจังหวัดสกลนคร (สัมภาษณ์). อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร, 18 มิถุนายน 2559.
เหงวียน วัน. (นามสมมุติ). สมาคมชาวเวียดนามแห่งประเทศไทย (สัมภาษณ์). อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร, 17 มิถุนายน 2559.
อัษฎาวุธ วสนาท. "ปัญหาของการได้สัญชาติไทยภายหลังการเกิด: กรณีศึกษาชาวเวียดนามอพยพ ชั้นบุตรและชั้นหลาน", วารสารการบริหารท้องถิ่น. 4, 337 (2553); 89–105.
เอเจียน แอมอนิเย. บันทึกการเดินทางในลาว ภาคหนึ่ง พ.ศ.2438 Voyage dans le Laos tome premier 1895. เชียงใหม่: โครงการผลิตเอกสารส่งเสริมความรู้ดกี่ยวกับประเทศเพื่อนบ้าน สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2539.
Beresford, M. “Doi Moi in review: The challenges of building market socialism in Vietnam,” Journal of Contemporary Asia, 38, 2 (2008): 221-243.
Butsch, C. “Transnational Networks and Practices of Overseas Indians in Germany,” Internationales Asienforum. 47, 3–4 (2018): 203–225.
Faist, T. “The Transnational Social Spaces of Migration,” Center on Migration, Citizenship and Developmen. 10 (2006), 3–8.
Faist, T. The Volume and Dynamics of International Migration and Transnational Social Spaces. Clarendon Press, 2000.
Goscha, C. E. Thailand and the Southeast Asian Networks of the Vietnamese Revolution, 1885-1954. Curzon Press, 1999.
Herz, A., & Olivier, C. “Transnational Social Networks—Current Perspectives,” Transnational Social Review. 2, 2 (2012): 115-119.
Poole, P. A. “Thailand’s Vietnamese Minority,” Asian Survey. 7, 12 (1967): 886–895.
Smith, R. B. “The Foundation of the Indochinese Communist Party, 1929–1930,” Modern Asian Studies. 32, 4 (1998): 769–805.
Schiller, N. G., Basch, L., and Blanc, C. S. “From Immigrant to Transmigrant: Theorizing Transnational Migration,” Anthropological Quarterly. 68, 1 (1995): 48–63.
Stuart-Fox, M. A History of Laos. Cambridge University Press, 1997.
Taylor, K. W. A History of the Vietnamese. A History of the Vietnamese. Cambridge: Cambridge University Press, 2013.
Tuck, P. J. N. The French Wolf and the Siamese Lamb: The French Threat to Siamese Independence 1858-1907. White Lotus, 1995.
Vertovec, P. T. A. S. Transnationalism. Routledge, London, 2009.
Hoàng Văn Chí. Từ Thực Dân Đến Cộng Sản. HCM: Nhà xuất bản Chân Trời Mới, 1964.
Lê Quốc Sản. Chi đổi hải ngoại IV (Chi đội trần phú). TP.Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Tổng họp đồng tháp, 1989.
Nguyễn Văn Vinh. Việt kiều ở Lào, Thái Lan với các phong trào cứu quốc thế kỷ 20. Hà Nội: Nhà xuất bản Lao động. NXBQND, 2010.
Trần Đình Lưu. Việt kiều Lào - Thái với quê hương. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, 2004.
Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam. Thư tịch cổ Việt Nam viết về Đông Nam Á phần Xiêm. Hanoi: Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam, Ban Đông Nam Á.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
2020-12-08
รูปแบบการอ้างอิง
จันทรคามิ ห. ., & ภัทรธนานันท์ ส. . (2020). เครือข่ายชาตินิยมข้ามชาติ: ชาวเวียดนามในประเทศไทย . วารสารพิชญทรรศน์, 15(3), 233–243. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/Pitchayatat/article/view/245996
ฉบับ
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
สัญญาอนุญาต
บทความทุกเรื่องได้รับการตรวจความถูกต้องทางวิชาการโดยผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกอย่างน้อย 2 คน ความคิดเห็นในวารสารบัณฑิตวิทยาลัย พิชญทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี เป็นความคิดเห็นของผู้เขียนมิใช่ความคิดเห็นของผู้จัดทำ จึงมิใช่ ความรับผิดชอบของบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี และบทความในวารสารบัณฑิตวิทยาลัย พิชญทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี สงวนสิทธิ์ตามกฎหมายไทย การจะนำไปเผยแพร่ต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากกองบรรณาธิการ
