หลักสูตรพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในทศวรรษหน้า

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการในการพัฒนาคุณภาพผู้สูงอายุในทศวรรษหน้าตัวอย่างจำนวน 338 คน  2) พัฒนาหลักสูตรพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในทศวรรษหน้าตัวอย่างจำนวน 75 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง และ 3) ประเมินผลการใช้หลักสูตรตัวอย่างจำนวน 120 คน เครื่องมือได้แก่ แบบบันทึก แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถาม แบบประเมินหลักสูตร แบบทดสอบ และแบบประเมินความพึงพอใจ สถิติที่ใช้ได้แก่ ค่าเฉลี่ย  ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  และวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า

1. ผลการศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการในการพัฒนาคุณภาพผู้สูงอายุในทศวรรษหน้า

  1) ผลการศึกษา สังเคราะห์เอกสารจากโรงเรียนผู้สูงอายุ พบว่า ด้านสุขภาพกาย มีการตรวจสุขภาพกาย ด้านสุขภาพจิต    มีการคัดกรองภาวะซึมเศร้า  ด้านสัมพันธภาพของผู้สูงอายุ เป็นต้นแบบจิตอาสาและเสริมสร้างสุขภาพ ด้านสิ่งแวดล้อมของผู้สูงอายุ  มีความรู้สามารถนำไปเสริมสร้างในการอนุรักษ์และรักษาสิ่งแวดล้อม 2)  ผลการศึกษาชมรมผู้สูงอายุที่มีวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ พบว่าการส่งเสริมสุขภาพกาย  มีการให้ความรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพกาย  การส่งเสริมสุขภาพจิต ให้ความรู้เกี่ยวกับการรู้เท่าทันจิตใจตนเอง   การส่งเสริมสัมพันธภาพทางสังคมของผู้สูงอายุ ให้ผู้สูงอายุเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ภายในพื้นที่ และการพัฒนาสิ่งแวดล้อมของผู้สูงอายุ  โดยการให้ความรู้ผู้สูงอายุในการดูแลผู้สูงอายุด้านสิ่งแวดล้อมที่บ้าน ปรับปรุงสิ่งแวดล้อมที่บ้านให้มีความปลอดภัย 3) ผลการสัมภาษณ์ประธานชมรมผู้สูงอายุ ตัวผู้สูงอายุ และลูกหลานผู้สูงอายุ พบว่า ผู้สูงอายุจึงมีความต้องการให้ตนเองมีสุขภายกายดี ด้านสุขภาพจิต ผู้สูงอายุวิตกกังวลกลัวว่าจะต้องพึ่งลูกหลาน ด้านสัมพันธภาพทางสังคม ผู้สูงอายุต้องการมีส่วนร่วมในการช่วยเหลือคนอื่น ด้านสิ่งแวดล้อมของผู้สูงอายุ  ต้องการบ้านที่ใช้สอยได้สะดวก ปลอดภัย 4)  ผลการสอบถามความคิดเห็นผู้เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุจากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพระดับตำบล และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พบว่า มีความต้องการในการพัฒนาหลักสูตรในระดับมาก และมีความต้องการให้จัดการเรียนการสอนเนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาสุขภาพกาย  พัฒนาสิ่งแวดล้อมของผู้สูงอายุ  พัฒนาสัมพันธภาพทางสังคม และพัฒนาสุขภาพจิตในระดับมากที่สุด

1. ผลการพัฒนาหลักสูตรพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในทศวรรษหน้า

       2.1 ร่างหลักสูตรพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในทศวรรษหน้า ประกอบด้วย หลักการของหลักสูตร ปรัชญาของหลักสูตร วัตถุประสงค์ วัตถุประสงค์เฉพาะ  คุณสมบัติของผู้เรียน หน่วยการเรียนรู้  เนื้อหา  และเวลาเรียน การประเมินผลและเกณฑ์การจบหลักสูตร  กำหนดการสอน แผนการสอน

                  2.2 ผลการประเมินหลักสูตรพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในทศวรรษหน้าโดยผู้เชี่ยวชาญ มีความเหมาะสม .94 ความเป็นไปได้ .93  มีความถูกต้อง .95 และความเป็นประโยชน์ .92 

                  2.3 ผลการทดลองใช้หลักสูตรพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในทศวรรษหน้า พบว่า หลักสูตรพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในทศวรรษหน้าที่สร้างขึ้น มีประสิทธิภาพเฉลี่ย 84.41/85.67

1. ผลการประเมินการใช้หลักสูตรพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในทศวรรษหน้า พบว่า คะแนนเฉลี่ยก่อนเรียนเท่ากับ 12.42 คะแนนเฉลี่ยหลังเรียนเท่ากับ 17.34 และเมื่อเปรียบเทียบคะแนนก่อนเรียนและหลังเรียนพบว่า มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 ค่าดัชนีประสิทธิผลของหลักสูตรมีค่าเท่ากับ .6490 ความพึงพอใจต่อหลักสูตรอยู่ ในระดับมากที่สุด

คำสำคัญ หลักสูตร ผู้สูงอายุ คุณภาพชีวิต  ทศวรรษหน้า