ความเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจระหว่างจังหวัดชายแดนที่ติดประเทศเพื่อนบ้านตอนใต้ ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง
คำสำคัญ:
ความเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจ, ตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิต, ค่าสัดส่วนแหล่งที่ตั้ง, ความเชื่อมโยงไปข้างหน้า, ความเชื่อมโยงไปข้างหลังบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาโครงสร้างการผลิตของพื้นที่ศึกษาตามแนวจังหวัดชายแดนที่ติดประเทศเพื่อนบ้านตอนใต้ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง และ 2) เพื่อเป็นแนวทางในการวิเคราะห์กิจกรรมการผลิตที่มีผลต่อเศรษฐกิจของภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง โดยใช้ตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิตของแต่ละพื้นที่ที่ศึกษา ประกอบด้วย จังหวัดบุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ อุบลราชธานี มาพิจารณาจัดลำดับความสำคัญของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ มีขั้นตอนการศึกษา 4 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 เตรียมตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิตขนาด 58 กิจกรรมการผลิตของพื้นที่ศึกษา โดยวิธีการตัดและการรวมกลุ่มสาขาเศรษฐกิจให้สอดคล้องกับโครงสร้างเศรษฐกิจพื้นที่ศึกษา ขั้นตอนที่ 2 คำนวณค่าสัดส่วนแหล่งที่ตั้ง ด้วยวิธี Simple Location Quotient (SLQ) เพื่อใช้ประมาณค่าสัมประสิทธิ์ ขั้นตอนที่ 3 หาค่าสัมประสิทธิ์การผลิตทางตรงและทางอ้อมของพื้นที่ศึกษาด้วยวิธี RAS Method โดยนำตารางจากขั้นตอนที่ 1 ปรับด้วยค่า SLQ จากขั้นตอนที่ 2 จะได้ค่าสัมประสิทธิ์ของพื้นที่ศึกษา ขั้นตอนที่ 4 นำเอาตารางสัมประสิทธิ์การผลิตของพื้นที่ศึกษาไปหาค่าผลการเชื่อมโยงไปข้างหน้าและผลการเชื่อมโยงไปข้างหลังและจัดลำดับความสำคัญของสาขาการผลิตของแต่ละสาขา
ผลการศึกษาพบว่า
- แต่ละจังหวัดมีโครงสร้างการผลิตที่คล้ายคลึงกัน โดยกิจกรรมการผลิตที่มีมูลค่าการผลิตมากที่สุดในแต่ละจังหวัด ได้แก่ 1) การบริการ 2) การเกษตร/การค้า 3) การเงินและการประกันภัย ตามลำดับ ขณะที่กิจกรรมการผลิตที่ไม่มีมูลค่าการผลิต ได้แก่ การผลิตผลิตภัณฑ์จากยาสูบ การผลิตอุปกรณ์ขนส่งอื่น ๆ ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากโรงกลั่นปิโตรเลียม เป็นต้น
- กิจกรรมการผลิตที่มีผลต่อเศรษฐกิจของภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่างมากที่สุด พิจารณาจากค่าตัวทวีคูณความเชื่อมโยงไปข้างหน้า ค่าทวีคูณความเชื่อมโยงไปข้างหลัง และมูลค่าการผลิตที่ผลิตได้ในแต่ละพื้นที่ พบว่ากิจกรรมการผลิตที่เหมาะสมแก่การส่งเสริมในพื้นที่ ได้แก่ 1) การเกษตร (ทำนา/ปศุสัตว์/ปลูกอ้อย-มันสำปะหลัง) 2) การเงินและการประกันภัย 3 ) การบริการ
คำสำคัญ: ความเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจ ตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิต ค่าสัดส่วนแหล่งที่ตั้ง ความเชื่อมโยงไปข้างหน้า ความเชื่อมโยงไปข้างหลัง
เอกสารอ้างอิง
คณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, สำนักงาน. ตารางผลิตภัณฑ์ภาคและจังหวัด แบบปริมาณลูกโซ่ อนุกรมเวลา 2538-2559. (ออนไลน์) 2561 (อ้างเมื่อ 2 พฤศจิกายน 2561). จาก https://www.nesdb.go.th/ main.php?filename=gross_regional
จังหวัดอุบลราชธานี,สำนักงาน. ยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. 2557-2560 (ฉบับทบทวน). (ออนไลน์) 2561 (อ้างเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2561). จาก http://www. ubonratchathani.go.th/UserFiles/
ชาคร ประพรหม. “การวิเคราะห์ผลกระทบทางเศรษฐกิจของโครงการพัฒนาด่านศุลกากรสะเดาแห่งใหม่ อ.สะเดา จ.สงขลา,” วารสารวิชาการ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี. 4, 1 (มกราคม-มิถุนายน 2561): 283-318.
ทัศสุรีย์ เปรมศรีรัตน์.“การศึกษาโครงสร้างทางเศรษฐกิจของจังหวัดอุบลราชธานี: ตารางปัจจัยการผลิตและ ผลผลิต,” วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยหอการค้า. 30, 1 (มกราคม-มีนาคม 2553): 54-67.
พีรยา ไผ่แสวง และสุเมธ แก่นมณี. ศึกษาระเบียงเศรษฐกิจตะวันออก-ตะวันตกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงอุปสงค์ของสินค้าจากลาวและเวียดนาม. วิทยานิพนธ์ปริญญาเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2560.
สมชาย พาชอบ และพยุงศรี ดีโคตร. การค้าชายแดนสู่ประชาคมอาเซียน กรณีศึกษาการค้าขายในพื้นที่พรมแดนไทย-ลาว จังหวัดหนองคาย. เอกสารประกอบการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ราชธานีวิชาการ ครั้งที่ 1, มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 2559: 511-518.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. โคราชของเรา. โครงการแบ่งปันความรู้ เชิดชูศาสนา พัฒนาแหล่งน้ำลำคลองของเครือมติชนกรุงเทพฯ: มติชน, 2558.
สุเมธ แก้วสิมมา. การเลือกสาขาเศรษฐกิจสำคัญสำหรับการพัฒนากลุ่มจังหวัด 6.1 (จังหวัดอุดรธานี, จังหวัดหนองคาย, จังหวัดเลย และจังหวัดหนองบัวลำภู): วิเคราะห์โดยใช้ตารางปัจจัยการผลิต-ผลผลิตระดับภาค. การศึกษาอิสระปริญญาเศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2550.
Brandi, C. Successful trade promotion Lessons from emerging economies. London: ODI Press, 2013.
Chheang, V. The Cambodia-Laos-Vietnam Development Triangle Area. (Online) 2019 (Cited January 31, 2019) Available from: https://www.iseas.edu.sg/images/ pdf/ISEAS_Perspective_2018_30@50.pdf
Hatsukano, Naomi. The Trilateral Development Cooperation Schemes in Greater Mekong Sub-region Countries: The case of the Emerald Triangle and the CLV Development Triangle Area. Bangkok Research Center/IDE-JETRO BRC Report No.11(2013)
Manera, M. and Sitzia, B. Input-Output Analysis and Econometrics: a Discussion of Some Key Issues with an Example from the Theory of Production. Department of Economics. Bocconi University. Milan. Italy, 2000.
Wood, C. and Siziba, C. (n.d.). The Potential for Border Development Zones (BDZs) on South Africa’s Northern Border. (Online) 2019 (Cited January 31, 2019). Available from: http://www.tips.org. za/files/border_development_zones_on_south_africas_northern_border.pdf
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความทุกเรื่องได้รับการตรวจความถูกต้องทางวิชาการโดยผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกอย่างน้อย 2 คน ความคิดเห็นในวารสารบัณฑิตวิทยาลัย พิชญทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี เป็นความคิดเห็นของผู้เขียนมิใช่ความคิดเห็นของผู้จัดทำ จึงมิใช่ ความรับผิดชอบของบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี และบทความในวารสารบัณฑิตวิทยาลัย พิชญทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี สงวนสิทธิ์ตามกฎหมายไทย การจะนำไปเผยแพร่ต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากกองบรรณาธิการ
