การออกแบบเครื่องแต่งกายที่ใช้ในขบวนแห่เนื่องในงานประเพณีและพิธีกรรม ของกลุ่มร้อยแก่นสารสินธุ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นมาและหลักการออกแบบชุดเครื่องแต่งกายที่ใช้ในขบวนแห่เนื่องในงานประเพณีและพิธีกรรมของกลุ่มร้อยแก่นสารสินธุ์ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพและนำเสนอผลการวิจัยโดยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ การออกแบบเป็นการสร้างความหมายและเอกลักษณ์ผ้าทอพื้นบ้านของกลุ่มร้อยแก่นสารสินธุ์ อีกทั้งยังเป็นการสร้างความหมายในเชิง “สัญลักษณ์” กับ การสร้าง“เอกลักษณ์”ของสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ของทั้ง 4 จังหวัด ได้แก่ 1) จังหวัดร้อยเอ็ด ลายผ้าประจำจังหวัด คือ ผ้าลายสาเกต 2) จังหวัดขอนแก่น ลายผ้าประจำจังหวัด คือ ลายมัดหมี่สร้างสรรค์ 3) จังหวัดมหาสารคาม ลายผ้าประจำจังหวัด คือ ลายสร้อยดอกหมาก 4) จังหวัดกาฬสินธุ์ ลายผ้าประจำจังหวัด คือ ผ้าแพรวา ซึ่งทั้ง 4 จังหวัดในกลุ่มร้อยแก่นสารสินธุ์ ได้ประกาศให้เป็นผ้าลายเอกลักษณ์ประจำแต่ละจังหวัดและเมื่อได้ทราบถึงเอกลักษณ์ลายผ้าประจำจังหวัด ผู้วิจัยจึงเกิดแรงบันดาลใจจากการสวมใส่เสื้อผ้าของผู้คนที่มาร่วมงาน รวมไปถึงมูลเหตุของการจัดการประเพณี จึงได้แนวทางปฏิบัติการและออกแบบชุดเครื่องแต่งกายที่ใช้ในขบวนแห่เนื่องในงานประเพณีและพิธีกรรม ให้สอดคล้องกับทฤษฏีการมีส่วนร่วมและแนวคิดการออกแบบเครื่องแต่งกาย โดยยึดหลักการออกแบบการใช้วัสดุทดแทนในการสร้างสรรค์ชุดโดยนำเอาเอาวัตถุดิบที่มีในท้องถิ่นมาปรับประยุกต์ใช้ นำไปสู่ปฏิบัติการและออกแบบชุดเครื่องแต่งกายที่ใช้ในขบวนแห่เนื่องในงานประเพณีและพิธีกรรมของกลุ่มร้อยแก่นสารสินธุ์ ซึ่งแรงบันดาลใจในการออกแบบนั้นล้วนได้มาสัญลักษณ์และเอกลักษณ์ซึ่งมีความหมายในแต่ละชุดเพื่อไปนำไปสู่การตัดเย็บและการนำไปใช้งานได้จริง โดยส่วนประกอบในแต่ละชุดนั้นมีความหมายซึ่งสอดคล้องกับบริบทของงานประเพณีและขบวนแห่ที่นำไปใช้บนพื้นฐานของวัฒนธรรมอันดีงาม