แนวทางการเสริมสร้างความเป็นพลเมือง ของนักเรียนมัธยมศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
คำสำคัญ:
แนวทางการเสริมสร้าง, พลเมืองประชาธิปไตย, นักเรียนมัธยมศึกษาบทคัดย่อ
บทความมีวัตถุประสงค์ 2 ประการ ได้แก่ 1) เพื่อศึกษาแนวทางการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ 2) เพื่อประเมินแนวทางการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยมีระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Method Research) แบ่งออกเป็น 2 ระยะ ในระยะที่ 1 เป็นการศึกษาแนวทางการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษา โดยดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยวิธีการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างที่เลือกแบบเจาะจง (Purposive Selection) รวมทั้งสิ้นจำนวน 7 คน แบ่งออกเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย ผู้ทรงคุณวุฒิที่ทำงานในองค์กรที่เกี่ยวกับเด็กและเยาวชน ผู้บริหารการศึกษา ผู้บริหารสถานศึกษา และครูผู้สอน และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ระยะที่ 2 เป็นการประเมินแนวทางตามกรอบมาตรฐาน 4 ด้าน คือ 1) อรรถประโยชน์ 2) ความเป็นไปได้ 3) ความเหมาะสม และ 4) ความถูกต้อง โดยใช้แบบสอบถาม จำนวน 25 ชุด กำหนดกลุ่มตัวอย่าง 3 กลุ่ม ได้แก่ ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ครูผู้สอนกลุ่มกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน และกลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ และนำมาวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ ผลการศึกษาระยะที่ 1 พบ ข้อคำถามทั้งหมด 14 คำถาม เพื่อนำมาประเมินความเป็นไปได้ตามกรอบมาตรฐาน 4 ด้าน ในระยะที่ 2 และผลการประเมินในระยะที่ 2 พบว่า 1) แนวทางการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีทั้งหมด 5 แนวทางดังนี้ (1) แนวทางการเสริมสร้างการเคารพความเสมอภาค (2) แนวทางการเสริมสร้างการเคารพสิทธิของผู้อื่น (3) แนวทางการเสริมสร้างการมีจิตสาธารณะ (4) แนวทางการเสริมสร้างการมีสิทธิเสรีภาพ (5) แนวทางการเสริมสร้างความรับผิดชอบ 2) ผลการประเมินแนวทางการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือตามกรอบมาตรฐานการประเมินด้วยกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 3 กลุ่ม ดังนี้ (1) ผู้ใช้แนวทางการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษา ได้แก่ ครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม รวมจำนวน 10 คน (2) ผู้ใช้แนวทางการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองของนักเรียนมัธยมศึกษา ได้แก่ ครูผู้สอนกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน รวมจำนวน 10 คน (3) ผู้เชี่ยวชาญประเมินแนวทางการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนมัธยมศึกษา จำนวน 5 คน สรุปภาพรวมมีคุณภาพในระดับมากที่สุดและเมื่อพิจารณาจำแนกรายด้านพบว่าสูงสุด คือ ด้านอรรถประโยชน์ โดยผลการประเมินมีค่าเฉลี่ยอยู่ในช่วง 4.92–4.96 แสดงให้เห็นว่าแนวทางที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสมและสามารถนำไปใช้ในการส่งเสริมความเป็นพลเมืองในสถานศึกษาได้จริง
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551. สำนักพิมพ์ ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. (2560, 6 เมษายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม. 134 ตอนที่ 40 ก.
สัญญา เคณาภูมิ. (2560). อิทธิพลของอรรถประโยชน์ทางการเมืองที่ส่งผลต่อการตัดสินใจทางการเมืองแบบประชาธิปไตยของประชาชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง ประเทศไทย. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 5(2), 18-38.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2557). การบริหารจัดการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานสำนักงานเลขาธิการสภา. การศึกษากระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี พ.ศ.2561–2580. สำนักงานเลขานุการของ คณกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
Munniksma, Anke, Daas, Remmert and, & Dam, Geert ten. (2024). Is classroom diversity related to citizenship competences of ethnic minority and majority students. The Journal of Social Studies Research, 48(1), 37-48.
Dijkstra, Anne Bert, & Motte, Per Ingvar de la. (2014). Social Outcomes of Education The assessment of social outcomes and school improvement through school inspections. Amsterdam University Press.
Coleman, J. S., & Hoffer, T. (1987). The Relative Performance of Different Types of Primary Schools in Bangladesh: A Multilevel Modeling Approach. Public and Private High Schools: The Impact of Communities. Basic Books.
Dam, Geert Ten, 2 vol, & Volmen, Monique. (2007). Educating for Adulthood cr for Citizenship: Social Competence as an Educational Goal. European Journal of Education, 42(2), 281-298.
Geert Ten Dam and Monique Volman. (2007). Educating for Adulthood or for Citizenship. Social Competence as an Educational Goal.
Hoskins, B., Jesinghaus, J., Masscherini, M., Munda, G., Nardo, M., Saisana, M., and Villalba, E. (2006). Measuring Active Citizenship in Europe. CRELL Research Paper 4. EUR 22530 EN.
Marshall, T. H. (1950). Citizenship and Social Class. Cambridge at The University Press.
Reungvalee Supon, Wichit Khammantakhun and Kriangsak Srisombut. (2022). Development of Student Citizenship Indicators in Northeast of Thailand. International Education Studies, 15(5). 2022.
UNESCO. (1993). Quality of life Improvement Programmes. UNESCO Regional Office.
United Nations. (2016). The Sustainable Development Goals Report. UN.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 คณะนิติรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎร้อยเอ็ด
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารสังคมศาสตร์ นิติรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎร้อยเอ็ด
ความคิดเห็นในบทความและงานเขียน ซึ่งตีพิมพ์ในวารสารฉบับนี้ เป็นความคิดเห็นส่วนบุคคลของผู้ประพันธ์โดยอิสระ กองบรรณาธิการ วารสารสังคมศาสตร์ นิติรัฐศาสตร์ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยเสมอไป หากท่านประสงค์จะนำบทความหรืองานเขียนเล่มนี้ไปตีพิมพ์เผยแพร่ จะต้องได้รับอนุญาตจากผู้ประพันธ์ตามกฎหมายว่าด้วยลิขสิทธิ์
