การเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ และเชิงวัฒนธรรมวิถีชุมชน กรณีศึกษา ชุมชนบ้านเกาะน้อย ตำบลหนองอ้อ อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย

บทคัดย่อ

          ศักยภาพพื้นที่ชุมชนบ้านเกาะน้อยเป็นชุมชนที่มีอาณาเขตติดต่อกับอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย และมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์และปรากฏวัฒนธรรมชุมชนที่น่าสนใจ ทั้งยังพบว่าพื้นที่ชุมชนบ้านเกาะน้อย ยังเป็นแหล่งที่ตั้งของเตาสังคโลกซึ่งถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ภูมิใจอย่างหนึ่งของจังหวัดสุโขทัย คณะผู้วิจัยเล็งเห็นว่าสามารถนำมาพัฒนาเพื่อเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สามารถดึงดูดความสนใจของนักท่องเที่ยว ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติได้ นอกจากนี้หากมีการพัฒนาพื้นที่ดังกล่าวก็จะทำให้เกิดเส้นทางการท่องเที่ยวใหม่ ที่เชื่อมโยงกับแหล่งท่องเที่ยวที่มีศักยภาพเดิมให้เกิดเป็นเส้นทางที่เกิดความหลากหลายและน่าสนใจเพิ่มมากยิ่งขึ้น

          การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมวิถีชุมชน 2) เพื่อพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์เชื่อมโยงกับการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมวิถีชุมชน ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์และการสนทนากลุ่มกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ นายกองค์การบริหารส่วนตำบล ปลัดองค์การบริหารส่วนตำบล เจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน ผู้นำชุมชน และปราชญ์ชาวบ้าน

           ผลการวิจัย พบว่า ชุมชนบ้านเกาะน้อยมีแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมวิถีชุมชนประกอบด้วย 1) แหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ ได้แก่ โบราณสถานหมายเลข น.27 และเตาสังคโลก 2) แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมเพื่อเที่ยวชมวิถีชาวไทครั่ง และ 3) แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมประเภทประเพณีวัฒนธรรมพื้นบ้าน ได้แก่ ประเพณีแห่ธงช่วงสงกรานต์ ประเพณีใส่บาตรข้าวใหม่ และประเพณีทำบุญสลากภัต เป็นต้น ผลการศึกษาการเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยวพบว่าสามารถเชื่อมโยงได้ 4 เส้นทาง ดังนี้ 1) การเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์และเชิงวัฒนธรรมวิถีชุมชนภายในพื้นที่ชุมชนบ้านเกาะน้อย 2) การเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ที่เชื่อมโยงระหว่างอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัยและโบราณสถานภายในพื้นที่ชุมชนบ้านเกาะน้อย 3) การเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ที่เชื่อมโยงระหว่างอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย และชุมชนบ้านเกาะน้อยและ 4) การเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยว เชิงประวัติศาสตร์ที่เชื่อมโยงระหว่างอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชรอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย