ปัจจัยที่มีผลต่อการจัดการขยะ ของเสีย และน้้าเสียในฟาร์มสุกรของเกษตรกรผู้เลี้ยงสุกรในเขตอ้าเภอเมืองเเละอ้าเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการจัดการขยะ ของเสีย และน้้าเสียในฟาร์มสุกรของเกษตรกรผู้เลี้ยงสุกรในเขตอ้าเภอเมืองเเละอ้าเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี ทั้งนี้เพื่อให้ทราบสถานการณ์ และเสนอแนะแนวทางในการช่วยเหลือเกษตรกร ผู้เลี้ยงสุกรให้สามารถด้าเนินกิจการต่อไปได้ภายใต้กฎหมายและสภาวะเเวดล้อมในปัจจุบัน กลุ่มประชากรที่ท้าการศึกษา คือ เกษตรกรผู้เลี้ยงสุกรในเขตอ้าเภอเมืองและอ้าเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี จ้านวนทั้งสิ้น 86 ราย ท้าการเก็บข้อมูลในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2548 โดยโช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล เเละท้าการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมสถิติส้าเร็จรูปทางสังคมศาสตร์ (Statistic Package for the Social Sciences: SPSS Version 11.0) สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลทั่วไป ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย เเละสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์หาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ ตัวแปรตาม คือ การเปรียบเทียบความเเตกต่างของค่าเฉลี่ย (t – test) การวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (F – test: One – way Analysis of Variance) เเละการวิเคราะห์ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน (r : Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient) ผลการศึกษา พบว่า เกษตรกรผู้เลี้ยงสุกรส่วนใหญ่ (ร้อยละ 55.80) มีการจัดการขยะ ของเสีย และน้้าเสียในฟาร์ม ระดับปานกลาง โดยปัจจัยที่มีผลต่อการจัดการขยะ ของเสีย เเละน้ำเสียในฟาร์มสุกร ได้แก่ ประสบการณ์ในการเลี้ยงสุกร ขนาดพื้นที่ฟาร์ม ระยะเวลาใน การเลี้ยงสุกร การขึ้นทะเบียนฟาร์ม น้้าหนักหน่วยปศุสัตว์ และประเภทฟาร์ม ส่วนปัจจัยที่ไม่มีผลต่อการจัดการขยะ ของเสีย และน้้าเสียในฟาร์มสุกร ได้เเก่ เพศ อายุ ระดับการศึกษา การรับรู้กฎหมายที่เกี่ยวข้อง ระบบการเลี้ยง ระยะเวลาในการด้าเนินการ การรับรองมาตรฐานฟาร์ม และการมีใบอนุญาตประกอบกิจการที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพจากการศึกษามีข้อเสนอแนะ คือ ฟาร์มสุกรที่เป็นฟาร์มขนาดใหญ่ จะมีการจัดการขยะ ของเสีย และน้้าเสียที่ดีกว่าฟาร์มขนาดเล็ก นอกจากนี้ การขึ้นทะเบียนฟาร์มมีผลต่อการจัดการขยะ ของเสีย และ น้้าเสียในฟาร์มอย่างมีนัยส้าคัญ ดังนั้น การด้าเนินการตามมาตรการขึ้นทะเบียนฟาร์มของกรมปศุสัตว์ ถือเป็นมาตรการที่ถูกต้อง จึงควรด้าเนินการให้มีการขึ้นทะเบียนฟาร์มให้หมดทุกฟาร์ม และควรมีการปรับปรุงฐานข้อมูลทุกปี เพื่อน้าไปสู่การส่งเสริมให้มีการด้าเนินการตามมาตรฐานฟาร์มได้อย่างครบถ้วน แต่อย่างไรก็ตาม ควรให้ความสนใจและใส่ใจกับฟาร์มขนาดเล็กที่เป็นการเลี้ยงในครัวเรือน ซึ่งยังไม่สามารถด้าเนินการให้เป็นไปตามมาตรฐานฟาร์มได้ในปัจจุบัน โดยการจัดเจ้าหน้าที่เข้าไปดูแล ให้ค้าแนะน้าอย่างใกล้ชิด ตลอดจนหาเทคโนโลยีการจัดการขยะ ของเสีย และน้้าเสียที่เหมาะสมกับฟาร์มขนาดเล็ก ให้สามารถด้าเนินกิจการอยู่ได้ภายใต้สภาวะแวดล้อมและสภาพเศรษฐกิจในปัจจุบัน เพื่อให้มีการด้ารงชีพอยู่ได้ตามแนวทางการส่งเสริมเศรษฐกิจระดับรากหญ้า และตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ตลอดจนแนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืนต่อไป

The purpose of the study was to find out the factors affccting to solid waste, waste and wastewater management in swine farm of swine famers in Muang and Bang Pla Ma Districts, Suphanburi province. In order to acknowledge the overall situations of problem aspect and propose ways to help swine farmers enabling them to proceed the farming business under law requirement and present environment. A questionnaire was used to collect the data from 86 swine farmers in Muang and Bang Pla Ma districts, Suphanburi provincc during July 2005. The descriptive statistics, i.e., percentage, mean, and standard deviation, were used to describe the data, while the inferential statistics to test the hypotheses were t – test, F – test (One – way Analysis of Variance) and Correlation ( : Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient). The result of the study found that most of swine farmers (55.80%) had medium level of solid waste, waste and wastewater management. The factors affected to solid waste, waste and wastewater management in swine farm were experience in swine farming, farming area size, swine rearing period, Livestock weight unit, farm registration and farm type. While, the factors did not affect to solid waste, waste and wastewater management were sex, age, educational attainment, lawful acknowledgement, rearing system, farm standard certification and farm permit.There are some recommendations as the study conclusion as following; the large swine farm shall have the better waste management than the smaller farm. The farm registration is a significant factor for the waste management on farm and efficiency method to conduct and support the farm standard operation. The related farm registration data shall up to date with the yearly basis to make the current information. However the smaller farm and in house farm which not be able to comply with the farm standard shall be concentrated to advise by the officer. The appropriate waste management technology in the smaller farm shall be provided and supported for small and in house farm to survive the operation in the current economic with the sufficiency economy and sustainable development in accordance with the King Bhumiphol speech accordingly.