การพัฒนาทุนทางวัฒนธรรมและการจัดการแหล่งท่องเที่ยวในรูปแบบหมู่บ้าน วัฒนธรรมเวียงท่ากาน อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทุนทางวัฒนธรรมเพื่อการท่องเที่ยว และการจัดการแหล่งท่องเที่ยวเวียงท่ากาน อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวยอง เขิน และชาวโยนเวียงท่ากาน และแนวทางการวางแผนพัฒนาทุนทางวัฒนธรรมด้วยการสร้างกิจกรรมการท่องเที่ยวและการจัดการแหล่งท่องเที่ยวในรูปแบบหมู่บ้านวัฒนธรรมเวียงท่ากาน อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ด้วยกระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมจากมิติภายในสู่ภายนอก ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงผสม เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพผสมผสานเชิงปริมาณ ด้วยวิธีการสนทนากลุ่ม สัมภาษณ์เชิงลึก สังเกตการณ์และแบบสอบถามจากประชาชนในเวียงท่ากาน วิเคราะห์เนื้อหาและสถิติวิเคราะห์ จากการศึกษา พบว่าเวียงท่ากาน เป็นเมืองโบราณ มีอายุราว 1,300 กว่าปี สร้างขึ้นประมาณพุทธศตวรรษที่13 ในรัชสมัยพระเจ้าอาทิตยราชกษัตริย์ผู้ครองแคว้นหริภุญไชย มีทุนทางวัฒนธรรมที่นำมาสร้างกิจกรรมและบริหารจัดการการท่องเที่ยวในรูปแบบหมู่บ้านวัฒนธรรมได้ 7 ด้าน คือ 1) ประวัติศาสตร์ 2)  ชาติพันธุ์ 3)  โบราณสถาน 4)  โบราณวัตถุ 5)  วัฒนธรรม 6)  ภูมิปัญญาท้องถิ่นและปราชญ์ชุมชน และ7) วิถีเกษตรกรรม มีการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยว โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก มีอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก มีแนวทางการวางแผนพัฒนาทุนทางวัฒนธรรมและการจัดการแหล่งท่องเที่ยวโดยใช้การท่องเที่ยวเป็นเครื่องมือในระยะสั้น ได้แก่ 1)  การจัดตั้งกองทุนหมู่บ้านวัฒนธรรมเวียงท่ากาน 2) การสร้างกลุ่มโฮมสเตย์เวียงท่ากาน 3) การจัดตั้งศูนย์เรียนรู้วัฒนธรรมและวิถีชีวิตจาวยอง ส่วนระยะปานกลางได้แก่ 1)  การสร้างข่วงวัฒนธรรมจาวยองเวียงท่ากาน และ 2) การปรับปรุงภูมิทัศน์ ขุดลอกคูเมืองและสร้างสะพานข้ามคูเมือง ระยะยาว คือการอนุรักษ์และถ่ายทอดมรดกวัฒนธรรมให้กับเยาวชน