แนวทางการประยุกต์คำสอนในคัมภีร์ธรรมล้านนาเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต ของผู้สูงอายุในตำบลยุหว่า อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้  มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ (1) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่ปรากฏในคัมภีร์ธรรมล้านนา (2) เพื่อวิเคราะห์การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการพัฒนาคุณภาพชีวิต ของผู้สูงอายุในตำบลยุหว่า อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ และ (3) เพื่อเสนอแนวทางการประยุกต์คำสอนในคัมภีร์ธรรมล้านนาเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในตำบลยุหว่า อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยคุณภาพ โดยใช้การวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่ม

ผลการศึกษาพบว่า  1)  หลักพุทธธรรมที่ปรากฏในคัมภีร์ธรรมล้านนา พบว่า คัมภีร์ธรรมล้านนาเป็นหลักการดำรงชีวิตอย่างถูกต้องตามศีลธรรม โดยเน้นหลักศีล เมตตา กตัญญู ขันติ ความเชื่อในกัมมวิบาก สติ สมาธิ และปัญญา ซึ่งได้รับการยืนยันตรงกันจากทุกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลว่าเป็นแกนหลักที่ใช้ยึดเหนี่ยวจิตใจและนำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน อีกทั้งยังเป็นกลไกสำคัญในการสืบทอดพระพุทธศาสนาและวัฒนธรรมล้านนา  2) การประยุกต์ใช้ พบว่า หลักธรรมในคัมภีร์ถูกบูรณาการอย่างต่อเนื่องในพิธีกรรม งานบุญ และการดำเนินชีวิตประจำวันของผู้สูงอายุ ส่งผลให้เกิดคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นทั้งในระดับบุคคล ครอบครัว และชุมชน เช่น จิตใจสงบ ลดทุกข์ ครอบครัวอบอุ่น และสังคมสามัคคี โดยมีบทบาทเด่นในการปลูกฝังคุณธรรม การเสริมสร้างความสามัคคี และการรักษาความสงบสุขของชุมชน  3) แนวทางการประยุกต์ใช้ในอนาคต ผลการวิจัยพบว่า ควรเน้น “รักษาแก่น ปรับวิธี” ได้แก่ การปรับภาษาคำสอนให้ง่ายต่อการเข้าถึง การใช้สื่อดิจิทัลเพื่อดึงดูดคนรุ่นใหม่ การจัดชุมชนแห่งการเรียนรู้และเวิร์กชอปเชิงปฏิบัติ การปริวรรตและสร้างฐานข้อมูลดิจิทัลเพื่ออนุรักษ์คัมภีร์ และการเชื่อมโยงกับนโยบายท้องถิ่นและภาครัฐเพื่อสนับสนุนงบประมาณและกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์