การศึกษารูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในสถาบันอุดมศึกษา ตามหลักสัปปุริสธรรมยุคการเติบโตของโลก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ ได้แก่ 1) เพื่อศึกษารูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในสถาบันอุดมศึกษาในยุคการเติบโตของโลก 2) เพื่อวิเคราะห์รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในสถาบันอุดมศึกษาตามหลักสัปปุริสธรรมยุคการเติบโตของโลก 3) เพื่อเสนอรูปแบบหลักสัปปุริสธรรม 7 กับการบริหารแบบมีส่วนร่วมในสถาบันอุดมศึกษายุคการเติบโตของโลก งานวิจัยนี้ใช้วิธีการวิจัยแบบผสมผสานทั้งเชิงปริมาณ โดยการใช้แบบสอบถาม การสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่ม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บริหารระดับอุดมศึกษา 4 สถาบันในประเทศไทย จำนวน 16 คน สถิติในการวิเคราะห์เชิงปริมาณ ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เชิงคุณภาพโดยใช้การบรรยายพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า 1) รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในสถาบันอุดมศึกษาในยุคการเติบโตของโลก พบว่า รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในสถาบันอุดมศึกษา เน้นการเปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งภายในและภายนอกเข้ามามีบทบาทในกระบวนการบริหารตั้งแต่การกำหนดหลักการ วัตถุประสงค์ ไปจนถึงการสร้างระบบและกลไกขององค์กร การบริหารที่โปร่งใส การสื่อสารที่เปิดเผย และการสร้างความไว้วางใจในองค์กร  2) ผลการวิเคราะห์รูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมในสถาบันอุดมศึกษาตามหลักสัปปุริสธรรมยุคการเติบโตของโลก พบว่า องค์ประกอบทั้ง 7 ของรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมได้รับการประเมินว่าอยู่ในระดับ “มาก” ถึง “มากที่สุด” ในด้านความเหมาะสม ความเป็นไปได้ ความเป็นประโยชน์ และความถูกต้อง โดยเฉพาะองค์ประกอบด้าน “แนวทางการประเมินผล” และ “กิจกรรมการบูรณาการหลักพุทธธรรม” ได้รับคะแนนสูงสุด  3) การเสนอรูปแบบหลักสัปปุริสธรรม 7 กับการบริหารแบบมีส่วนร่วมในสถาบันอุดมศึกษายุคการเติบโตของโลก ผลการศึกษา เสนอรูปแบบการบริหารแบบมีส่วนร่วมตามหลักสัปปุริสธรรม 7 ซึ่งบูรณาการธรรมะของสัตบุรุษเข้ากับกระบวนการบริหาร ดังนี้ ธัมมัญญุตา (รู้เหตุ) และ อัตถัญญุตา (รู้ผล) ใช้ในการวิเคราะห์ปัญหาและคาดการณ์ผลลัพธ์ อัตตัญญุตา (รู้จักตน) และ มัตตัญญุตา (รู้จักประมาณ) ใช้กำกับการตัดสินใจและการจัดการทรัพยากร กาลัญญุตา (รู้จักกาล) ใช้ในการเลือกเวลาและโอกาสที่เหมาะสมในการดำเนินงาน ปริสัญญุตา (รู้จักชุมชน) และ ปุคคลัญญุตา (รู้จักบุคคล) ใช้สร้างความเข้าใจในผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและการพัฒนาบุคลากร