รูปแบบการทำงานของเครือข่ายพระสงฆ์นักพัฒนาชุมชน ภาคเหนือตอนบน

ผู้แต่ง

  • นายธวัชชัย จันจุฬา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • พระครูปริยัติเจติยานุรักษ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • เยื้อง ปั้นเหน่งเพ็ชร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • ปรุตม์ บุญศรีตัน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

พระสงฆ์นักพัฒนา, การพัฒนาชุมชน, เครือข่ายพระสงฆ์, การเรียนรู้

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษารูปแบบการทำงานของเครือข่ายพระสงฆ์นักพัฒนาชุมชนภาคเหนือตอนบน 2) เพื่อวิเคราะห์กระบวนการทำงานของเครือข่ายพระสงฆ์นักพัฒนาชุมชนภาคเหนือตอนบน 3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการทำงานพัฒนาชุมชน ของเครือข่ายพระสงฆ์นักพัฒนาชุมชนภาคเหนือตอนบน ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกพระสงฆ์นักพัฒนาชุมชนภาคเหนือ จำนวน 5 รูป

ผลการวิจัยพบว่า  1) รูปแบบการทำงานของเครือข่ายพระสงฆ์นักพัฒนาชุมชนภาคเหนือมีความหลากหลายขึ้นอยู่กับบริบทและสภาพปัญหาของแต่ละพื้นที่ โดยมีการประยุกต์หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุกกับชุมชน พร้อมกันนี้ยังมีการเชื่อมโยงเครือข่ายเพื่อให้เกิดพลัง ความร่วมมือในการแก้ไขปัญหาที่มีความซับซ้อนในปัจจุบัน   2) กระบวนการทำงานพัฒนาของพระสงฆ์ ประกอบไปด้วย 4 ขั้นตอน (1) การวิเคราะห์สถานการณ์ปัญหาในชุมชนเพื่อให้ทราบถึงสาเหตุและแก้ไขได้ตรงจุด (2) จัดทำแผนและแบ่งบทบาทการทำงานร่วมกับชาวบ้าน (3) ปฏิบัติการตามแผนภายใต้การมีส่วนร่วมกับเครือข่ายทั้งภายในและภายนอกชุมชน (4) ประเมินผลการทำงานเพื่อให้ทราบปัจจัยความสำเร็จและ ความล้มเหลว 3) นำเสนอรูปแบบการทำงานของเครือข่ายพระสงฆ์นักพัฒนาชื่อว่า ìKind Monk Modelî  ซึ่งเป็นโมเดลที่จะทำให้เครือข่ายพระสงฆ์นักพัฒนามีความเข้มแข็ง ทำงานท่ามกลางสังคมแห่งการเปลี่ยนแปลงได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีหลักคิดสำคัญคือมรรคมีองค์ 8 นอกจากนี้ยังมีการบริหารจัดการเครือข่าย การนำความรู้ทางวิชาการสมัยใหม่มาใช้ และการเชื่อมโยงเครือข่ายเพื่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง

เอกสารอ้างอิง

ณัฐวุฒิ, ศ. (2561). บทบาทของพระสงฆ์กับการพัฒนาสังคมไทย. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์พัฒนาสังคม.

ป.อ. ปยุตฺโต. (2542). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก. (2555). พุทธศาสนาเพื่อการพัฒนา. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.

สุรชัย, น. (2562). การศึกษาบทบาทพระสงฆ์นักพัฒนาชุมชนในภาคเหนือของไทย. ลำปาง: สถาบันการจัดการชุมชน.

สุนทร, ว. (2560). การขับเคลื่อนพลังพระสงฆ์เพื่อการพัฒนาเยาวชน. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

Chambers, R. (1997). Whose Reality Counts? Putting the First Last. London: Intermediate Technology Publications.

Narayan, D., & Cassidy, M. F. (2001). A Dimensional Approach to Measuring Social Capital: Development and Validation of a Social Capital Inventory. Current Sociology. 49(2), 59-102.

Putnam, R. D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York: Simon & Schuster.

Thanissaro, B. (2012). Buddhist Monastic Code Vol. II: The Khandhaka Rules Translated and Explained. U.S.A. : Metta Forest Monastery.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-22

รูปแบบการอ้างอิง

จันจุฬา น., พระครูปริยัติเจติยานุรักษ, ปั้นเหน่งเพ็ชร์ เ. ., & บุญศรีตัน ป. . (2025). รูปแบบการทำงานของเครือข่ายพระสงฆ์นักพัฒนาชุมชน ภาคเหนือตอนบน. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 16(1), 37–47. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JBS/article/view/279692