ศึกษาวิเคราะห์พิธีกรรมไหว้ครูของพุทธศาสนิกชนไทใหญ่ ในจังหวัดเชียงใหม่

ผู้แต่ง

  • SAI LOUNG LYAN มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • พระครูปริยัติเจติยานุรักษ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • เทพประวิณ จันทร์แรง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • สัญญา สะสอง มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่

คำสำคัญ:

พิธีกรรมไหว้ครู, พุทธธรรม, ไทใหญ่

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาความเป็นมาและความสำคัญของพิธีกรรมไหว้ครูของพุทธศาสนิกชนของชาวไทใหญ่ 2) เพื่อศึกษารูปแบบพิธีกรรมของการไหว้ครูของพุทธศาสนิกชนของชาวไทใหญ่ 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์หลักพุทธรรมที่ปรากฏในพิธีกรรมการไหว้ครูของชาวไทใหญ่ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ และเสริมด้วยการเก็บข้อมูล

ผลการวิจัยพบว่า 1) พิธีกรรมไหว้ครูเป็นการแสดงถึงความเคารพกตเวทีต่อบูรพาจารย์หรือนักปราชญ์ของชาวไทใหญ่ที่ได้ประสิทธิ์ประสาทวิชา ภาษา ประเพณี วัฒนธรรมของชาวไทใหญ่ เพื่อเป็นการยกย่องและระลึกถึงคุณงามความดีและแสดงความกตัญญูกตเวทีตา 2) รูปแบบพิธีกรรมของการไหว้ครูของพุทธศาสนิกชนของชาวไทใหญ่ มีการจัดพิธีกรรมทางศาสนาและเครื่องสักการะบูชาครู ประกอบไปด้วยกล้วยดิบ ข้าวสาร ดอกไม้ มะพร้าว และในยุคสมัยก่อนนิยมเปลี่ยนขันธ์ครู ทุกๆ 5 วัน หรือครบ 7 วัน ในยุคปัจจุบันมีการปรับเปลี่ยนมาเป็นขันธ์ครูถาวร (ขันธ์ครูหลวง) เปลี่ยนปีละ 2 ครั้ง คือ เดือน 5 (เมษายน) กับ เดือน 11 (พฤศจิกายน) ของทุกปี 3) หลักพุทธธรรมที่ปรากฏในพิธีกรรม กัลยาณมิตรธรรม7 , บูชา 2 และบุญกิริยาวัตถุ 3

เอกสารอ้างอิง

ขวัญชีวัน บัวแดง. (2554). การปรับตัวทางสังคมและวัฒนธรรมของทายาทรุ่นที่ 2 ของผู้ย้ายถิ่น จากประเทศพม่า. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

จายส่างอ้าย. (2011). ประวัติศาสตร์ ต๋อมใจชาวเครือไต. Myanmar: Mong Mao Long Kingdom.

ทวี สว่างปัญญากูร, (2552). ตำนานเมืองเชียงตุง. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

นงนุช จันทราภัย และเรณู วิชาศิลป์. (2541). สังคมและวัฒนธรรมไทบ้านใหม่หมอกจ๋าม. อ้างใน ฉลาดชาย รมิตานนท์ และคณะ (บรรณาธิการ). ไท: Tai. เชียงใหม่:

โรงพิมพ์มิ่งเมือง.

นิติ ภวัครพันธุ์. (2015). ชวนถก ชาติและชาติพันธุ์. กรุงเทพมหานคร: สยามปริทัศน์.

นิติวัฒน์ พวงเงิน. (2560). เส้นทางอาหารกับวัฒนธรรมของชาวไทใหญ่. มหาสารคาม: คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

บุญญวันต์ จิตประคอง. (2555). การเมืองกับการสร้างตัวตนของกลุ่มไทใหญ่: ประสบการณ์จากรัฐฉาน ประเทศพม่า. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์โลกสัมพันธ์ไทย สถาบันศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ประพันธ์ จีนคง. (2546). เทศกาลประเพณีสิบสองเดือน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณาชวิทยาลัย.

ประเสริฐ ประดิษฐ์. (2018). ประวัติคนไต ในเมืองแม่ฮ่องสอน. มัณฑเลย์: โรงพิมพ์ไตกัมป๋อจะ.

ประเสริฐ ประดิษฐ์. (2153). ประวัติเจ้าครูหมอหลีกไต. เมียนมา: เมืองต่องจี รัฐฉาน.

พิมุข ชาญธนะวัฒน์, (2548). การปรับปรน เปลี่ยนแปลงทางสังคม และวัฒนธรรมของชาวไทใหญ่. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงใหม่.

สิริชัยชาญ ฟ้าจำรูญ. (2546). ดุริยางคศิลป์ไทย. กรุงเทพมหานคร: สถาบันไทยศึกษาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-24

รูปแบบการอ้างอิง

LOUNG LYAN, S. ., พระครูปริยัติเจติยานุรักษ, จันทร์แรง เ. ., & สะสอง ส. . (2025). ศึกษาวิเคราะห์พิธีกรรมไหว้ครูของพุทธศาสนิกชนไทใหญ่ ในจังหวัดเชียงใหม่. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 16(1), 48–60. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JBS/article/view/277487