การออกแบบและสร้างสรรค์งานจิตรกรรมฝาผนังอัตลักษณ์ลายคำประยุกต์ เพื่อการสืบทอดศิลปะล้านนา
คำสำคัญ:
ลายคำ, การออกแบบและสร้างสรรค์, ศิลปะล้านนาบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ข้อ คือ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมา
อัตลักษณ์ลายคำประยุกต์ในงานศิลปะล้านนา 2) เพื่อออกแบบและสร้างสรรค์งานจิตรกรรมฝาผนังอัตลักษณ์ลายคำประยุกต์ เพื่อการสืบทอดศิลปะล้านนา 3) เพื่อจัดกิจกรรมถ่ายทอดองค์ความรู้และกระบวนการสร้างสรรค์งานลายคำประยุกต์ล้านนา เพื่อส่งเสริมเป็นเป็นแหล่งเรียนรู้ศิลปวัฒนธรรมในล้านนา เป็นการวิจัยและพัฒนา
ผลการวิจัยพบว่า 1) งานลายคำหรืองานลวดลายปิดทองถือเป็นหนึ่งในเทคนิคที่สำคัญในงานศิลปะของไทยที่มีการสืบทอดกันมา มีวิวัฒนาการตั้งแต่สมัยอยุธยา ช่วงราวพุทธศตวรรษที่ 22-23 เป็นช่วงที่งานศิลปะลายรดน้ำและงานลงรักปิดทองเจริญรุ่งเรืองที่สุด ลายคำ คือ งานศิลปะลงรักปิดทองเป็นลวดลายต่าง ๆ โดยทางล้านนาจะนิยมลงรักเป็นพื้นสีแดงชาด แตกต่างจากงานลงรักปิดทองของภาคอื่น ๆ 2) ปัจจุบันงานลายคำมีการพัฒนาต่อยอดได้รับอิทธิพลและเทคนิควิธีการจากงานศิลปกรรมลายคำล้านนาในอดีต เรียกว่า ลายคำ น้ำแต้ม เป็นวิธีการหนึ่งที่ได้สร้างสรรค์ขึ้นใหม่จากการทดลอง แก้ปัญหา และสร้างสรรค์ด้วยการใช้วัสดุในปัจจุบันที่หาได้ง่ายขึ้นจึงพัฒนามาเป็นลายคำประยุกต์ 3) การจัดกิจกรรมถ่ายทอดองค์ความรู้ มีดังนี้ (1) กิจกรรมการเรียนรู้กระบวนการสร้างสรรค์งานลายคำประยุกต์ล้านนา (2) จัดเวทีถ่ายทอดองค์ความรู้สู่ชุมชนและภาคีเครือข่าย (3) การเผยแผ่่องค์์ความรู้้ผ่านสื่อออนไลน์์
References
ชมรมฮักตั๋วเมือง. (2560). ล้านนาคำเมือง : วิหารลายคำ. มติชนสุดสัปดาห์. 37(1928), 3-4.
พระครูศรีปัญญาวิกรม. (2558). การวิเคราะห์เชิงสัญลักษณ์ทางพระพุทธศาสนาในสังคมไทย. ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาคชินท์ อินทร์มนตรี. (2552). การศึกษาเชิงวิเคราะห์เรื่องพุทธสุนทรียศาสตร์บนจิตรกรรมฝาผนังในวัดสุทัศนเทพวราราม. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ลิปิกร มาแก้ว. (2558). ลายคำ น้ำแต้ม. กรุงเทพมหานคร : โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา.
ศศิธร ขำฤทธิ์. (2552). ความสัมพันธ์เชิงปรากฏการณ์วิทยาระหว่างลายคำและพื้นที่ในวิหารล้านนา. เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สนั่น รัตนะ. (2546). ลายคำล้านนา. วิทยาลัยช่างศิลป, สืบค้นเมื่อ 3 ตุลาคม 2566, จาก http://cfa.bpi.ac.th/sub5-2.html
สุรพล ดำริห์กุล. (2543). งานศิลปกรรมลายคำประดับอาคารทางศาสนาล้านนาในระหว่างพุทธศตวรรษที่ 20-24. เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สุรพล ดำริห์กุล. (2544). ลายคำล้านนา. กรุงเทพมหานคร : เมืองโบราณ.

Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.