รูปแบบการอธิบายเรื่องภพภูมิเพื่อแก้ปัญหาเรื่องกรรม และการเกิดใหม่ในสังคมปัจจุบัน

ผู้แต่ง

  • พระครูโสภิตพัฒนโชติ (สุพรรณ เตจ๊ะ) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • พูนชัย ปันธิยะ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • เทพประวิณ จันทร์แรง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • สยาม ราชวัตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ภพภูมิ, กรรม, การเกิดใหม่

บทคัดย่อ

This research had three main objectives: 1) to study the concept of phap phum (realms of existence) as found in the Pali Canon, 2) to explore the relationship between phap phum and other Buddhist teachings, and 3) to propose a model for explaining phap phum that addresses issues related to karma and rebirth in contemporary society.

The research findings indicate that phap phum in Buddhism has multiple meanings, including the state of existence within various realms, the condition of possessing or experiencing certain phenomena, and the concept of karma and the cycle of birth and death (samsara) as described in the Pali Canon. Phap phum is categorized into three levels: 1) kama bhava (realm of sensual desire), 2) rupa bhava (realm of form), and 3) arupa bhava (realm of formlessness).

The analysis of the relationship between phap phum and other Buddhist teachings revealed two key aspects: 1) a cosmological or ontological structure that explains the arising and dissolution of realms according to the law of anicca (impermanence), and 2) a psychological process that emphasizes the internal formation of phap phum through ignorance, craving, and clinging. These two perspectives are intricately connected to Buddhist ethics, integrating metaphysical concepts with moral philosophy.

In proposing a model for explaining phap phum to address issues of karma and rebirth in modern society, the research suggests applying the doctrine of dependent origination (paticca-samuppada) with a focus on present-life experiences that can be empirically verified. This approach emphasizes the value of present happiness and suffering over those in the afterlife, without rejecting the metaphysical aspects of phap phum and the cycle of rebirth. It highlights the benefits that can be realized in this life, suggesting that once individual and societal problems are properly addressed, concerns about the afterlife become secondary. This approach remains consistent with the Buddhist belief in samsara.

 

Keywords: Realms of existence, Karma, Rebirth

References

กรุณา กุศลาสัย. (2545). พบถิ่นอินเดีย. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ศยาม.

ธนสิทธิ์ ฉัตรสุวรรณ. (2558). การศึกษาวิเคราะห์แนวคิดเรื่องภพในพระพุทธศาสนาเถรวาท. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ประพันธ์ ศุภษร. (2550). การศึกษาวิเคราะห์พัฒนาการแห่งการตอบปัญหาเรื่องกรรมกับอนัตตาในพระพุทธศาสนาเถรวาท. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูโสภณปริยัตยาทร (เชื่อม ชินวํโส). (2542). การศึกษาวิเคราะห์ความคิดเรื่องจักรวาลวิทยาในพุทธปรัชญาเถรวาท. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาพิเชฏฐ์ ธีรวํโส. (2543). กรรมและสังสารวัฏในพุทธปรัชญา. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาสมจินต์ สมฺมาปญฺโญ. (2533). นรกสวรรค์ในพระไตรปิฎก. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เสถียร โพธินันทะ. (2537). ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา ฉบับมุขปาฐก ภาค 2. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

อดิศักดิ์ ทองบุญ. (2552). วิเคราะห์อภิปรัชญาในพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: หจก.ไทยรายวันการพิมพ์.

อดิเทพ วงค์ทอง. (2559). การศึกษาวิเคราะห์ความเชื่อและคุณค่า : คัมภีร์ไตรภูมิฉบับล้านนา. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยามหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-12-25