การสร้างสรรค์งานจิตรกรรมฝาผนังมหาเวสสันดรชาดก 13 กัณฑ์ แบบฉบับล้านนาในแหล่งท่องเที่ยวถิ่นล้านนา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยมีวัตถุประสงค์ 3 ประการ ได้แก่ 1. เพื่อสร้างสรรค์จิตรกรรมฝาผนังในศาสนสถานสำคัญของชุมชนแบบฉบับล้านนาร่วมสมัย 2. เพื่อสร้างองค์ความรู้ในการรักษาผลงานจิตรกรรมฝาผนังที่เป็นเอกลักษณ์ของล้านนาอย่างแท้จริง 3. เพื่อจัดกิจกรรมถ่ายทอดในการพัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น  เป็นการวิจัยเชิงพัฒนางานสร้างสรรค์ทางศิลปะในแบบจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถ ณ วัดเกาะกลาง (ปวงสนุกนางเหลียว) ตำบลป่าแดด อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ บริเวณผนังทั้ง 4 ด้าน รวมพื้นที่ทั้งสิ้น ประมาณ 136 ตร.ม.

ผลการวิจัยพบว่า 1) การสร้างสรรค์จิตรกรรมฝาผนังในศาสนสถานสำคัญของชุมชนแบบฉบับล้านนาร่วมสมัย โดยได้รับแรงบันดาลใจจากชาดกเรื่อง ìมหาเวสสันดรชาดกî จำนวน 13 กัณฑ์ ในการถ่ายทอดใช้วิธีการเขียนภาพในรูปแบบจิตรกรรมล้านนาร่วมสมัยด้วยเทคนิคสีอะครีลิค แสดงเส้น สี แสง เงา ความชัดลึก และน้ำหนักสีที่มีอัตลักษณ์ ผสมผสานกับแนวคิดการจัดวางภาพในแต่ละกัณฑ์แบบไม่เรียงต่อเนื่องกัน แต่จะร้อยเรียงภาพและเรื่องราวให้เป็นเอกภาพเดียวกัน ด้วยโทนภาพสีเหลืองปนสีเขียวอมน้ำตาล การเน้นภาพตรงจุดศูนย์กลาง เพื่อเสริมความโดดเด่นของให้ภาพให้สวยงามในการสร้างเสริมศรัทธา ภาพพื้นหลังแสดงร่องรอยความผุกร่อนของพื้นปูนตามธรรมชาติ เพื่อสื่อให้เห็นถึงความเข้มขลังและเก่าแก่ และสื่อถึงกาลเวลาที่เปลี่ยนแปลงไป เพื่อสะท้อนให้สำนึกถึงคุณค่าในการอนุรักษ์ศิลปกรรมล้านนา

2) การสร้างองค์ความรู้ในการรักษาผลงานจิตรกรรมฝาผนังที่เป็นเอกลักษณ์ของล้านนา โดยทำการเคลือบผิวจิตรกรรมบนผนัง เพื่อความมันวาวและความด้านของผิวภาพ โดยใช้น้ำยาเคลือบแบบมันเคลือบทับหลายชั้น เพื่อให้สีของจิตรกรรมมีความสดใสและคงทน

3) การจัดกิจกรรมถ่ายทอดในการพัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น ผู้วิจัยได้จัดกิจกรรมถ่ายทอดและประชาสัมพันธ์ให้เป็นแหล่งเรียนรู้วัฒนธรรมท้องถิ่น อาทิ กิจกรรมการสอนและแนะนำความรู้เทคนิคการทำงานสร้างสรรค์ศิลปะแก่นิสิต นักศึกษา และผู้สนใจ  ทั้งในสถานศึกษาระดับมหาวิทยาลัย วิทยาลัย และโรงเรียนในเขตอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่