พุทธจิตรกรรมล้านนา : คติธรรมและความเชื่อสู่การสร้างสรรค์ ผ่านจิตรกรรมฝาผนัง

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ข้อ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของพุทธจิตรกรรมล้านนา 2) เพื่อวิเคราะห์คติธรรมและความเชื่อที่ปรากฏในพุทธจิตรกรรมล้านนาผ่านจิตรกรรมฝาผนัง 3) เพื่อสังเคราะห์องค์ความรู้ในการสร้างสรรค์พุทธจิตรกรรมล้านนา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ

ผลการวิจัยพบว่า

1) พุทธจิตรกรรมเป็นศิลปะที่สะท้อนให้เห็นภูมิปัญญาของจิตรกรผู้สร้างสรรค์จินตนาการและ แรงบันดาลใจ พร้อมทั้งรวบรวมความรู้สาขาอื่นๆ มาใช้แล้วถ่ายทอดความคิดความรู้สึกออกมาเป็นภาพเขียน บอกเล่าเรื่องราวทางพระพุทธศาสนา วิถีชีวิตชุมชน และวัฒนธรรมขนบธรรมเนียมประเพณีของล้านนา

2) คติธรรมและความเชื่อที่ปรากฏอยู่ในภาพจิตรกรรมฝาผนังในแต่ละวัดของล้านนา จำแนกเนื้อหาคติธรรมและความเชื่อจากงานพุทธจิตรกรรมออกเป็น 5 กลุ่ม คือ (1) พุทธประวัติ  (2) ทศชาติชาดก (3) พระมาลัย (4) ชาดกนอกนิบาต  (5) ประเพณี และความเชื่อล้านนา ปัจจัยเหล่านี้ได้เรียบเรียงเนื้อหาไว้ และนำมาใช้วิเคราะห์ทางคติธรรมและความเชื่อของชาวล้านนาให้เกิดการสร้างสรรค์ผลงานพุทธจิตรกรรมล้านนา

3) องค์ความรู้ในการสร้างสรรค์พุทธจิตรกรรมล้านนา สามารถสะท้อนองค์ความรู้ในแง่มุมต่างๆ แบ่งออกเป็น 4 ด้าน คือ (1) สะท้อนวิถีชีวิต (2) ความเชื่อเรื่องไตรภูมิ (3) บำรุงและสืบทอดศาสนา (4) สะท้อนความนิยมทางด้านศิลปศึกษาในแต่ละยุคสมัย เพื่อนำองค์ความรู้มาสร้างสรรค์งานจิตรกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับพระพุทธศาสนาสืบไป