ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการจัดการ ความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพร ในกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพร : กรณีศึกษาในวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง  2) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยภายในปัจจัยภายนอกที่ส่งผลต่อการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพพืชสมุนไพร
กลุ่มชาติพันธุ์ม้ง  การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ โดยใช้เทคนิคการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง  จำนวน  374 คน จากกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูลและสถิติที่ใช้ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสหสัมพันธ์  

ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัจจัยภายในชุมชนมีอิทธิพลต่อการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรของกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง จังหวัดเชียงราย ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณาแต่ละด้าน พบว่าด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ปัจจัยด้านระบบการแพทย์พื้นบ้าน รองลงมา คือด้านปัจจัยวัฒนธรรมดั้งเดิม

2) ปัจจัยด้านผลิตเพื่อยังชีพ  ปัจจัยภายนอกชุมชนที่มีอิทธิพลต่อการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการจัดการความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสมุนไพรของกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง จังหวัดเชียงราย ภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณาแต่ละด้าน พบว่าด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ระบบการผลิตสมัยใหม่ รองลงมา คือ วัฒนธรรมสมัยใหม่ และระบบการแพทย์แผนใหม่