การสังเคราะห์องค์ความรู้ศิลปกรรมในล้านนา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ 1) เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์ความเป็นมาของศิลปกรรมในล้านนา 2) เพื่อเสริมสร้างความรู้ทางศิลปกรรมล้านนา แก่เยาวชน นิสิต นักศึกษา และชุมชน 8 จังหวัดภาคเหนือ และ 3) เพื่อสังเคราะห์องค์ความรู้งานศิลปกรรมล้านนา ในการส่งเสริมการศึกษาการพัฒนาคุณภาพทางศิลปะ และการสร้างเมืองศิลปะเชิงสร้างสรรค์ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยการศึกษาศิลปกรรมล้านนาในภาคเหนือตอนบน

ผลของการศึกษา พบว่า 1) ประวัติศาสตร์ศิลปกรรมในล้านนา มีร่องรอยหลักฐานศิลปวัตถุและแหล่งโบราณสถานที่กระจายตัวอยู่ในเขตภาคเหนือตอนบนของประเทศไทยจำนวนมาก ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ในช่วงก่อนพุทธศตวรรษที่ 18 โดยมีคติความเชื่อธรรมชาตินิยมหรือวิญญาณนิยม ก่อให้เกิดศิลปะผนังถ้ำ และลวดลายประดับในเครื่องมือเครื่องใช้ ต่อมาเมื่อพระพุทธศาสนาได้เผยแผ่เข้ามาจึงมีการผสมผสานคติความเชื่อดั้งเดิมกับพระพุทธศาสนาเข้าด้วยกันโดยการสืบทอดมาจากศิลปะทวารวดีและศิลปะลพบุรี ตั้งแต่สมัยอาณาจักรหริภุญชัย ผสมผสานกับศิลปะเชียงแสนแห่งอาณาจักรโยนก ทำให้ศิลปกรรมล้านนามีความเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท 2) การเสริมสร้างความรู้ทางศิลปกรรมล้านนาโดยการจัดกิจกรรมพัฒนาแหล่งเรียนรู้ศิลปกรรมท้องถิ่น กิจกรรมการฝึกอบรมความรู้และเทคนิคด้านศิลปะล้านนาแก่นิสิต นักศึกษา และประชาชนทั่วไป และ 3) การสังเคราะห์เป็นองค์ความรู้ด้านศิลปกรรมล้านนาที่มีอัตลักษณ์เฉพาะตัวโดยการจัดกิจกรรมการมีส่วนร่วมในชุมชนเพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ที่แสดงถึงแนวคิดและแรงบันดาลใจของการสร้างสรรค์ผลงานศิลปกรรมในชุมชน