บทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระพุทธิญาณมุนี (ประเสริฐ ปญฺญาวชิโร)

ผู้แต่ง

  • Anongxay Vilaisak
  • พระปลัดสถิตย์ โพธิญาโณ (โพธิ์หล้า) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • พระครูสิริปริยัตยานุศาสก์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • พิรภานุวัตณ์ ชื่นวงค์ มหาวิทยาลัยเชียงราย

คำสำคัญ:

บทบาท, การเผยแผ่พระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) ศึกษาหลักการและวิธีการเผยแผ่พระพุทธศาสนา 2) ศึกษาบทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระพุทธิญาณมุนี (ประเสริฐ ปญฺาวชิโร) และ 3) วิเคราะห์บทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระพุทธิญาณมุนี (ประเสริฐ ปญฺาวชิโร) เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ โดยรวบรวมข้อมูลเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ

ผลการวิจัยพบว่า 1) หลักการเผยแผ่พระพุทธศาสนา มี 3 ประการ ได้แก่ การไม่ทำบาปทั้งปวง การทำกุศลให้ถึงพร้อม และการทำจิตให้บริสุทธิ์  ส่วนวิธีการเผยแผ่พระพุทธศาสนามี 10 วิธี ได้แก่ การยกอุทาหรณ์และเล่านิทานประกอบ การอุปมาเปรียบเทียบ การใช้อุปกรณ์การสอน การทำให้ดูเป็นตัวอย่าง การใช้คำเล่นภาษา การเลือกคน และ การปฏิบัติรายละบุคคล การรู้จักจังหวะและโอกาส ความยืดหยุ่นในการใช้วิธีการ การลงโทษและการให้รางวัล และการแก้ไข้ปัญหาเฉพาะหน้า  2) บทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระพุทธิญาณมุนี (ประเสริฐ ปญฺาวชิโร) มีดังนี้   (1) ด้านการปกครอง ใช้หลักเมตตาธรรม ตามพรหมวิหาร (2) ด้านศึกษาสงเคราะห์ ท่านอุปถัมภ์การศึกษาของพระภิกษุ สามเณร และนักเรียนที่ยากจน (3) ด้านการศึกษา จัดตั้งโรงเรียนพระปริยัติธรรม สรรหาแหล่งทุนทรัพย์และบุคลากรสอน  (4) ด้านการเผยแผ่
ท่านเผยแผ่ทั้งคันถธุระและวิปัสสนาธุระ (5) ด้านสาธารณูปการ ก่อสร้างถาวรวัตถุ บำรุงศาสนสถาน (6) ด้านสาธารณสงเคราะห์ สนับสนุนกิจกรรมสาธารณประโยชน์ จัดโครงการพัฒนาวัดและ ศาสนสถาน
ทางประวัติศาสตร์  และ 3) วิเคราะห์บทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนา ท่านได้เผยแผ่หลักพุทธธรรมผ่านการสร้างคน สร้างงาน เป็นสมณะที่สันโดษเรียบง่าย และเป็นที่เคารพนับถือของพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป

References

จำนงค์ ทองประเสริฐ. (2514). ประวัติศาสตร์พุทธศาสนาในเอเชียอาคเนย์. กรุงเทพมหานคร : อภิธรรมมูลนิธิมหาธาตุวิทยาลัย
พระสุธีวรญาณ (ณรงค์ จิตฺตโสภโณ). (2541). พระพุทธศาสตรปริทัศน์ รวมผลงานทางวิชาการเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระไพศาล วิสาโล. พระพุทธศาสนาไทยในอนาคตแนวโน้มและทางออกจากวิกฤต. กรุงเทพมหานคร,มูลนิธสดศรี-สฤษดิ์วงค์
พระวิเชียร สีหาบุตร. (2527). บทบาทของพระสงฆ์ในการพัฒนาสังคม : ศึกษากรณีพระธรรมมหาวีรานุวัตร วัดไร่ขิง อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระมหาสุริยันต์จนฺทนาโน (จันทนาม). (2549). ศึกษาบทบาทและลงานในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระ
อาจารย์สมภพ โชติปญฺโ. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาปญฺา สุขสงค์. (2541). บทบาทของพระสงฆ์ในการพัฒนาสังคมสึกษาเฉพาะกรณี : พระพิศาลธรรมพาที (พยอมกลฺยาโณ). วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต,สาขาวิชานโยบาย และการวางแผนสังคม. มหาวิทยาลัยเกริก
พระอารักษ์ ญาณธมฺโม. (2560). ศึกษาบทบาทการส่งเสริมการศึกษาแก่ชาวเขาของพระครูพัฒนกิจจานุรักษ์.วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัย
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-12-26