การศึกษาองค์ประกอบพุทธสถาปัตยกรรมและภูมิทัศน์วัฒนธรรมของวัด ในอำเภอเมืองเชียงใหม่

บทคัดย่อ

บทความนี้ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) ศึกษาองค์ประกอบของพุทธสถาปัตยกรรมล้านนา  2) เพื่อศึกษาความเชื่อมโยงทางภูมิทัศน์วัฒนธรรมของวัดในอำเภอเมืองเชียงใหม่  3) เพื่อวิเคราะห์แนวคิดทางพุทธสถาปัตยกรรมและภูมิทัศน์วัฒนธรรมของวัดในอำเภอเมืองเชียงใหม่  การศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ ประกอบการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 17 ท่าน ในพื้นที่ 5 วัดในจังหวัดเชียงใหม่

ผลการวิจัยพบว่า  1) องค์ประกอบของพุทธสถาปัตยกรรมล้านนา พุทธสถาปัตยกรรม มี 2 ประเภท คือ ประเภทเจดีย์และอาคาร องค์ประกอบพุทธสถาปัตยกรรม  คือ 1. องค์ประกอบทางโครงสร้างสถาปัตยกรรม   2. องค์ประกอบทางศิลปกรรม  2) ความเชื่อมโยงทางภูมิทัศน์วัฒนธรรมของวัดในอำเภอเมืองเชียงใหม่  ภูมิทัศน์วัฒนธรรม คือ ทุกสิ่งทุกอย่างทั้งทางรูปธรรมและนามธรรม มีคุณค่าทางด้านความงาม การบูรณปฏิสังขรณ์วัด ในล้านนาของนักบุญล้านนาได้สร้างพื้นที่ทางโบราณคดี ซึ่งมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ และเกิดความร่วมมือกันสืบสานประเพณีบุญของวัดต่าง ๆ ให้คงอยู่สืบไป 3) วิเคราะห์แนวคิดทางพุทธสถาปัตยกรรมและภูมิทัศน์วัฒนธรรมของวัดในอำเภอเมืองเชียงใหม่ ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมล้านนามีมายาวนาน เริ่มขึ้นในสมัยหริภุญชัย การใช้ประโยชน์จากพื้นที่วัด พื้นที่ทางกายภาพ ทางสังคม และทางจิตวิญญาณ องค์ประกอบของพุทธสถาปัตยกรรมล้านนา ประกอบด้วยโครงสร้างสถาปัตยกรรมและทางศิลปกรรม  ความเชื่อมโยงทางภูมิทัศน์วัฒนธรรมของเส้นทางบุญจากพื้นที่วัดพระสิงห์วรมหาวิหารไปถึงวัดพระธาตุดอยสุเทพ แนวคิดทางพุทธสถาปัตยกรรมและภูมิทัศน์วัฒนธรรม คือ พื้นที่ทางกายภาพ ทางสังคม และทางจิตวิญญาณ