วิถีวัฒนธรรมชาวพุทธกับการสืบสานประเพณีการเทศน์มหาชาติในล้านนา
คำสำคัญ:
วิถีวัฒนธรรม, การสืบสานประเพณี, การเทศน์มหาชาติ, ล้านนาบทคัดย่อ
ล้านนา ประกอบด้วย 8 จังหวัดในภาคเหนือตอนบนได้แก่ จังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย ลำปาง ลำพูน พะเยา แพร่ น่าน และจังหวัดแม่ฮ่องสอน มีคุณลักษณะสำคัญทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม มีการบอกเล่าเรื่องราวในการพัฒนาทางสังคมและมนุษย์ผ่านทางประวัติศาสตร์อันเป็นผลเกี่ยวเนื่องกับวัฒนธรรม องค์ความรู้ และการให้คุณค่าของสังคม ผ่านการอนุรักษ์สืบสานวัฒนธรรมประเพณี ล้านนาที่สำคัญ คือการฟังเทศน์มหาชาติในช่วงเดือนยี่ ìยี่ ในภาษาถิ่นเหนือ แปลว่า สอง เป็งîหมายถึงวันที่พระจันทร์เต็มดวงเดือน 2
ด้วยเหตุนี้ ประเพณีการทำบุญการฟังเทศน์มหาชาติจึงมีบทบาทต่อประชาชนในล้านนาและเป็นการสืบสานวัฒนธรรมทางพระพุทธศาสนาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ในบทความนี้จึงต้องการที่จะนำเสนอวิถีวัฒนธรรมของชาวพุทธกับการสืบสานประเพณีการเทศน์มหาชาติในล้านนาที่สอดแทรก การบำเพ็ญ ทานบารมี ซึ่งเป็นเหตุ การบำเพ็ญบารมี คือการกระทำความดี ทำให้เกิดผลดีทั้งแก่ตัวผู้กระทำและประชาชนโดยส่วนรวมโดยแท้เกี่ยวกับพุทธศาสนา
References
เกษม บุญศรี. (2538). ประเพณีทําบุญเนื่องในพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: คุรุสภา.
คณะกรรมการชำระพจนานุกรม. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2542. กรุงเทพมหนาคร : บริษัทนานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.
ชัชวาล เรื่องประพันธ์. (2539). สถิติพื้นฐาน. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา.
ธิติพล กันตีวงศ์. (2551). ทำนองเทศน์มหาชาติ กัณฑ์มัทที ในประเพณีตั้งธัมม์หลวง. วารสารวิจิตรศิลป์. 1(1), 97.
พรประพิตร์ เผ่าสวัสดิ์, (2558). เทศน์มหาชาติล้านนา: ลักษณะเฉพาะทางดุริยางคศิลป์ที่พบในประเพณีศาสนา. รายงานวิจัย. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระครูเกษมธรรมทัต (พระอาจารย์สุรศักดิ์ เขมรังสี). (2552). บนวิถีแห่งธรรม. กรุงเทพมหานคร: สมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย.
พระครูพิมลกัลป์ยาณธรรม. (2557). การศึกษาคติธรรมที่ปรากฏในการทำบุญวันเกิดตามหลักพระพุทธศาสนา. วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูวินัยธรมานพ ปาละพันธ์ (กนฺตสีโล). (2553). สืบสานการเทศน์มหาชาติ. กรุงเทพมหานคร: เอดิสัน เพรสโพรดักส์.
พระครูวิมลศิลปะกิจ. (2557). การเสริมสร้างพลังชุมชนโดยการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในภารกิจการพัฒนาเทศบาลตำบลเวียงเหนือ อำเภอเวียงชัย จังหวัดเชียงราย. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2546). วรรณกรรมล้านนา. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.