กระบวนการมีส่วนร่วมด้านการดูแลสุขภาพของเกษตรกรผู้ใช้สารเคมี ในชุมชนบ้านห้วยบง ตำบลแม่ปืม อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษากระบวนการมีส่วนร่วมด้านการดูแลสุขภาพของเกษตรกรผู้ใช้สารเคมีในชุมชนบ้านห้วยบง ตำบลแม่ปืม อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา โดยการประยุกต์ใช้กระบวนการ AIC ที่มีผลต่อการรับรู้พฤติกรรมด้านการดูแลสุขภาพด้วยวิธีการสัมภาษณ์ และ แบบสอบถาม 1) การรับรู้ความอันตรายจากสารเคมี  2) การรับรู้ความรุนแรงจากสารเคมี 3) การรับรู้ประโยชน์ของการทำเกษตรอินทรีย์ 4) การรับรู้อุปสรรคของการทำเกษตรอินทรีย์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้ Paired Sample t-test

ผลการวิจัยพบว่า

1. กระบวนการมีส่วนร่วม โดยการประยุกต์ใช้กระบวนการAIC เป็นกระบวนการที่ช่วยให้เกษตรกรมีความเข้าใจถึงปัญหา สามารถกำหนดเป้าหมายร่วมกัน นำเป้าหมายมาคิดหาแนวทางในการแก้ไขปัญหา ค้นหาแผนงานกิจกรรมที่เป็นความคิดเห็นของเกษตรกรโดยคำนึงถึงความสำเร็จ โดยการดำเนินงานเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลสุขภาพในการปลูกพืชผักสวนครัวโดยใช้เกษตรอินทรีย์ และทำการแต่งตั้งผู้รับผิดชอบในการทำงานเพื่อให้แผนงานกิจกรรมมีผู้รับผิดชอบ  ประสานงานร่วมกับชุมชน และภาครัฐ และผู้ที่เกี่ยวข้อง ในการดำเนินงานเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลสุขภาพในการปลูกพืชผักสวนครัวโดยใช้เกษตรอินทรีย์ในการลด ละ เลิก การใช้สารเคมีในการเกษตร ซึ่งมี 2 แผนงานกิจกรรม คือโครงการปลูกผักข้างรั้วและ โครงการกลุ่มเกษตรกรทำน้ำหมัก ปุ๋ยหมักชีวภาพของชุมชนบ้านห้วยบง การประยุกต์ใช้กระบวนการ AIC เกษตรกรได้มีส่วนร่วมในกระบวนการตั้งแต่แรกเริ่ม ได้แสดงความคิดเห็น และหาทางแก้ไขร่วมกัน ดังนั้นการมีส่วนร่วมจะทำให้เกษตรกรมีความรู้สึกภาคภูมิใจในการมีส่วนร่วมในการจัดทำแผนงานกิจกรรม มีความรู้สึกเป็นเจ้าของโครงการ แผนงานที่ทำ จึงได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดี

2. ศึกษาผลของการจัดกระบวนการมีส่วนร่วม โดยการประยุกต์ใช้กระบวนการ AICภายหลังการดำเนินการ ๘ สัปดาห์ที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลสุขภาพ พบว่า

พฤติกรรมการดูแลสุขภาพด้านการรับรู้อันตรายจากสารเคมี ก่อนและหลังเข้าสู่กระบวนการมีส่วนร่วม ของกลุ่มตัวอย่าง พบว่า ก่อนเข้าร่วมกระบวนการมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.71 หลังเข้าร่วมกระบวนการมีมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.90 หลังเข้าสู่กระบวนการกลุ่มตัวอย่างมีระดับค่าเฉลี่ยคะแนนการรับรู้ความอันตรายจากสารเคมีมากกว่าก่อนเข้าร่วมกระบวนการแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01