การสร้างกรอบโครงความคิดเพื่อการเคลื่อนไหวทางสังคมในปริมณฑลซีรีส์วายไทย ปี 2563-2565

Main Article Content

ภานนท์ คุ้มสุภา

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การสร้างกรอบโครงความคิดเพื่อการเคลื่อนไหวทางสังคมในปริมณฑลซีรีส์วายไทย ปี พ.ศ.2563 – 2565 โดยการวิเคราะห์ตัวบท (Textual Analysis) การเล่าเรื่องของซีรีส์วายที่เผยแพร่ระหว่างปี 2563 – 2565 จำนวน 7 เรื่อง และการวิเคราะห์วาทกรรม (Discourse) จากปริมณฑลซีรีส์วาย ประกอบด้วยบทสัมภาษณ์ผู้กำกับและนักแสดงที่เผยแพร่ในสื่อ จำนวน 19 รายการ และช่องรีแอคชั่นซีรีส์วายทางแอปพลิเคชันยูทูป 2 ช่อง ผลการศึกษาพบว่าการเล่าเรื่องของซีรีส์วาย ซึ่งประกอบเค้าโครงเรื่อง บทละคร ตัวละคร เป็นกระบวนการสร้างกรอบโครงความคิดเพื่อการเคลื่อนไหวทางสังคมในประเด็นอัตลักษณ์ทางเพศ โดยเฉพาะอัตลักษณ์แบบชายรักชาย และเครือข่ายอำนาจที่นำไปสู่การเอารัดเอาเปรียบกันในสังคม ไปพร้อมกับที่ซีรีส์วายในฐานะสื่อบันเทิงก็ทำหน้าที่เป็นเครื่องมือในการเชื่อมโยงผู้ชมที่ไม่ได้ประสบปัญหาหรือไม่เห็นความสำคัญของประเด็นการเคลื่อนไหวให้เข้ามามีส่วนร่วมในการเคลื่อนไหว ซึ่งเรียกว่าเป็นการยืดกรอบโครงความคิดในกระบวนการสร้างพันธมิตรทางกรอบโครงความคิด ขณะที่ปริมณฑลซีรีส์วายคือ นักแสดง ผู้กำกับการแสดง ตลอดจนช่องรีแอคชั่นซีรีส์วาย ต่างมีบทบาทในการสร้างความน่าเชื่อถือให้กับการสร้างกรอบโครงความคิดทั้งในประเด็นอัตลักษณ์ทางเพศ และเครือข่ายอำนาจ

Article Details

How to Cite
คุ้มสุภา ภ. (2022). การสร้างกรอบโครงความคิดเพื่อการเคลื่อนไหวทางสังคมในปริมณฑลซีรีส์วายไทย ปี 2563-2565 . วารสารสหวิทยาการสังคมศาสตร์และการสื่อสาร, 5(3), 137–147. https://doi.org/10.14456/issc.2022.13
บท
บทความวิจัย

References

BornTvOfficial. (2565). TODAY SHOW 24 เม.ย. 65 (1/2) “คุณหมีปาฏิหาริย์” จากนวนิยายชื่อดังสู่ละคร. https://www.youtube.com/watch?v=cdGfCgXv04k

CARE คิดเคลื่อนไทย. (2565). เชิญมา CARE EP2 | อรรถ บุนนาค - ซีรีส์ Y Soft Power ใหม่: ปลุกเศรษฐกิจไทยสู่ตลาดโลก. https://www.youtube.com/watch?v=Zy_wt9_gnVY

Karpf, D. (2018). A Media Theory of Movement Power. Non Profit News | Nonprofit Quarterly. https://nonprofitquarterly.org/media-theory-movement-power/

komchadluekOnline. (2564). บิวกิ้น - พีพี"ตอบประเด็นเรื่องเพศในเดือน "Pride Month. https://www.komchadluek.net/entertainment/469031

Rocket Media Lab. (2563). สำรวจจักรวาลซีรีส์วายไทย ปี 2020 - ต้นปี 2021 : โลกของชายแท้รักกันยังเหมือนเดิมอยู่ไหม. Rocket Media Lab. https://rocketmedialab.co/yseries/

Snow, D., Rochford, B., Worden, S., & Benford, R. (1986). Fram Alignment Processes, Micromobilization, and Movement Participation. America Sociological Review. 51(4), 464-81.

Thai PBS. (2565). นิยาม “ซีรีส์วาย” ที่มากกว่าวาย ของ “อ๊อฟ-นพณัช ชัยวิมล” : ไทยบันเทิง (29 ม.ค. 65). https://www.youtube.com/watch?v=2ejko7dQsxk

The MATTER. (2565). สัมภาษณ์ ตุลย์ ภากร : อย่าเสียใจที่เป็นตัวเอง | The MATTER. https://www.youtube.com/ watch?v=xqxPhxIyjnA

THE STANDARD. (2563). บิวกิ้น พีพี แปลรักฉันด้วยใจเธอ | POP Live. https://www.youtube.com/watch?v=onzD9m 4Hm6k

THE STANDARD POP. (2564a). จับตาปรากฏการณ์ ‘ซีรีส์วาย’ กับ GMM TV, Studio Wabi-Sabi, EverY และเพจหนังหน้าโรง. https://www.youtube.com/watch?v=elO_xXSqIpE

THE STANDARD POP. (2564b). ทำไมซีรีส์วายไทย ถึงฮอตฮิตไปทั่วโลก? Feat. ออฟ นพณัช | โลกคือละคร EP.11. https://www.youtube.com/watch?v=Q6KREZkqbgA

THE STANDARD POP. (2564c). มิว ศุภศิษฐ์, มีน พีรวิชญ์, ตุลย์ ภากร เสียงของคนบันเทิงรุ่นใหม่ | POP LIVE!. https://www.youtube.com/watch?v=3Cn0G2Qb-BQ

THE STANDARD POP. (2565). [ENG SUB] คุยสดกับ PP Krit และซิงเกิลใหม่สุดเผ็ช I’ll Do It How You Like It | POP LIVE. https://www.youtube.com/watch?v =X3v13BIZB5M

Vogue Thailand. (2565). #VogueY EP.2 | “อิน-สาริน รณเกียรติ” ตัวตนอีกด้าน และความตั้งใจสะท้อนชีวิตกลุ่ม LGBTQ+ ผ่านการแสดง. https://www.youtube.com/ watch?v=GZmCma5eKjw

workpointTODAY. (2564a). “ซีรีส์วาย” เปิดพื้นที่ หรือ สร้างภาพจำผิดๆ ต่อความหลากหลายทางเพศ? | workpointTODAY. https://www.youtube.com/ watch?v=1q7SiOMXV_o

workpointTODAY. (2564b). ตั้งวงคุยในเสวนาจักรวาลซีรีส์วายไทย กับโลกของชายแท้รักกันยังเหมือนเดิมอยู่ไหม. workpointTODAY. https://workpointtoday.com/series-y/

คณะก้าวหน้า - Progressive Movement. (2564). แมสแล้วจ้า! เมื่อซีรีส์วายไทย ดังไกลไปทั่วเอเชีย กับ อรรถ บุนนาค: คุยให้ชัดกับพรรณิการ์ EP.22. https://www.youtube.com/watch?v=C46cAuUkCrU

คณะก้าวหน้า - Progressive Movement. (2565). รังสิมันต์ โรม x นุชี่ - อนุชา รื้อเพดานวงการหนังและการเมือง : คุยให้ชัดกับพรรณิการ์ EP.36. https://www.youtube.com/watch?v=tbcT58FWlyQ

ณัฐธนนท์ ศุขถุงทอง, & ภูวิน บุณยะเวชชีวิน. (2562). ซีรีส์วาย: ข้อพิจารณาเบื้องต้นทางสถิติ. Thai Journal of East Asian Studies, 23(2), 360–383. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/easttu/article/view/241362

ณัฐนันท์ เฉลิมพนัส, & ชัยพร อวดคม. (2565). พีพี กฤษฏ์ รวมบทสนทนาสะท้อนตัวตน ตลก มีเสน่ห์ และแซ่บ! ในรายการ POP Live. THE STANDARD. https://thestandard.co/poplive-x-ppkrit/

ดาราพิลาส. (2564). “Soft Power” ปรากฎการณ์ ซีรีส์วาย พลังปลุกเศรษฐกิจไทย. คมชัดลึกออนไลน์. https://www.komchadluek.net/news/492699

ไทยโพสต์. (2563). ’มะเดี่ยว ชูเกียรติ’นั่งแท่นกำกับ’พฤติการณ์ที่ตาย’ซีรีส์กระแสแรง. Thai Post | อิสรภาพแห่งความคิด. https://www.thaipost.net/main/detail/79355

ธีพิสิฐ มหานีรานนท์. (2565). มอง ‘ซีรีส์วายไทย’ อีกด้าน กับสารพัดคำถามที่คนดูอาจต้องการคำตอบ. https://plus.thairath.co.th/topic/undefined/undefined

นคร โพธิ์ไพโรจน์. (2564). ‘พฤติการณ์ที่ตาย’ ใครว่าซีรีส์ไทยวิจารณ์อำนาจรัฐไม่ได้. Film Club. https://filmclubthailand.com/film-interview/jaruporn-kamtornnoppakun-manner-of-death/

ประภาส ปิ่นตบแต่ง. (2552). กรอบการวิเคราะห์การเมืองแบบทฤษฎีขบวนการทางสังคม. เชียงใหม่: มูลนิธิไฮน์ริค เบิลล์ สำนักงานภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้.

มณีมัย ทองอยู่. (2557). แนวคิดทฤษฎีสังคมวิทยาว่าด้วยขบวนการทางสังคม. ศูนย์วิจัยพหุลักษณ์สังคมลุ่มน้ำโขง คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิยาลัยขอนแก่น.

มติชนสุดสัปดาห์ - MatichonWeekly. (2562). เราจะสู้กับคนที่มีอาวุธ กฎหมาย อำนาจข่มขู่เราได้หรือ ? | คุย มะเดี่ยว เด็กรุ่นใหม่กับหัวใจการเมือง. https://www.youtube.com/watch?v=YqjQeD0bwu0

สหธร เพชรวิโรจน์ชัย. (2562). สัมภาษณ์ ชูเกียรติ ศักดิ์วีระกุล พลังรักโรแมนติกของ LGBTQ ที่เปลี่ยนแปลงทัศนคติสังคม. ThePeople. https://thepeople.co/interview-chookiat-sakveerakul/

สันติชัย อาภรณ์ศรี. (2565a). จาก “Troye Sivan” ถึง “พีพี กฤษฏ์” เมื่อตัวตนคือพลังการขับเคลื่อนความเป็นศิลปิน. GQ Thailand. https://www.gqthailand.com/culture/article/pp-krit-i-will-do-it-how-you-like-it-single

สันติชัย อาภรณ์ศรี. (2565b). หรือ “ซีรีส์วาย” นี่แหละคือซอฟต์พาวเวอร์ของไทย. GQ Thailand. https://www.gqthailand.com/culture/article/series-y-soft-power

สิทธิศักดิ์ บุญมั่น. (2564). ภาพจำของซีรีส์วายในประเทศไทย : เมื่อความเป็นจริงไม่ใช่สิ่งที่ปรากฏบนหน้าจอ. http://www.amnesty.or.th/latest/blog/923/

สุนทร คุณชัยมัง. (2555). โลกไซเบอร์กับขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมแบบใหม่ของไทย (พ.ศ.2549-2554) (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม.

หนังหน้าโรง. (2564a). EP.10 [ REACTION + RECAP ] นับสิบจะจูบ Lovely Writer #/หนังหน้าโรงxNubsibEP10. https://www.youtube.com/watch?v=3BGUyFFgvV4

หนังหน้าโรง. (2564b). [RECAP] รอบตอบคำถาม! ตอนจบ นับสิบจะจูบ Lovely Writer #หนังหน้าโรงxเก้าอัพ. https://www.youtube.com/watch?v=0PFlVSE0J1c

หนังหน้าโรง. (2565). [EP.14] Reaction! NOT ME เขา...ไม่ใช่ผม #หนังหน้าโรงxเขาไม่ใช่ผม. https://www.youtube.com/watch?v=yzENbPJ0ACo