ปรีดี พนมยงค์กับแนวคิดการปฏิรูปการบริหารงานคลังของประเทศไทย

Main Article Content

อรัญญา พงศ์สะอาด
อุทัย เลาหวิเชียร

บทคัดย่อ

การศึกษาเรื่องปรีดี พนมยงค์กับแนวคิดการปฏิรูปการบริหารงานคลังของประเทศไทยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพเพื่อศึกษาแนวคิดและผลงานของนายปรีดี พนมยงค์ ในการปฏิรูปการบริหารงานคลังของประเทศไทยในด้านรายได้และภาษีอากร ด้านการเงินการคลังและด้านวินัยทางการคลังและงบประมาณ เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารชั้นต้นและเอกสารชั้นรอง ประกอบกับการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 15 คนซึ่งเลือกแบบเจาะจง ผลการวิจัยพบว่า นายปรีดี พนมยงค์มีแนวคิดในการสร้างเศรษฐกิจแห่งชาติ ที่เน้นบทบาทรัฐในการจัดการทางเศรษฐกิจ การปฏิรูปการบริหารงานคลัง ด้านรายได้และภาษีอากร ได้แก่ การออกกฎหมายเพื่อจัดเก็บภาษีใหม่ การลดและยกเลิกเงินรัชชูปการ ฯลฯ และสถาปนาประมวลรัษฎากร  ด้านการเงินการคลังได้แก่การเจรจาแก้ไขสนธิสัญญาทางไมตรีพาณิชย์และการเรือจนสำเร็จนำไปสู่การยกเลิกภาษีร้อยชักสาม จัดตั้งสำนักงานธนาคารชาติไทย และปรับปรุงทุนสำรองของประเทศรวมถึงดำเนินนโยบายผูกหูทองคำในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ส่งผลให้ประเทศไทยมีเสถียรภาพทางเศรษฐกิจช่วงระหว่างและหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ด้านการสร้างวินัยทางการคลังและเสริมสร้างความเข้มแข็งของรัฐสภาในการงบประมาณ ได้ปรับปรุงระบบงบประมาณและออกพระราชบัญญัติอนุญาตให้รัฐบาลจ่ายเป็นไปพลางก่อน พ.ศ. 2489 เป็นที่มาของพระราชบัญญัติเงินคงคลังที่ใช้มาจนถึงปัจจุบัน เป็นการนำแนวคิดการบริหารงานคลังมาใช้ในการปฏิรูปประเทศอย่างเป็นระบบเป็นครั้งแรกหลังเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ. 2475  จึงมีคุณูปการต่อองค์ความรู้ทางรัฐประศาสนศาสตร์ในการบริหารงานคลังสาธารณะที่เป็นการปูพื้นฐานสู่การพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศอย่างยั่งยืนมาถึงปัจจุบัน

Article Details

How to Cite
พงศ์สะอาด อ., & เลาหวิเชียร อ. (2022). ปรีดี พนมยงค์กับแนวคิดการปฏิรูปการบริหารงานคลังของประเทศไทย. วารสารสหวิทยาการสังคมศาสตร์และการสื่อสาร, 5(4), 119–129. https://doi.org/10.14456/issc.2022.31
บท
บทความวิจัย

References

ขจรศักดิ์ บัวระพันธ์. (2560). วิจัยเชิงคุณภาพไม่ยากอย่างที่คิด (พิมพ์ครั้งที่ 7). สำนักพิมพ์คอมม่าดีไซน์แอนด์พริ้นท์.

งามพิศ สัตย์สงวน. (2558). การวิจัยเชิงคุณภาพทางมานุษยวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 7). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ชาญวิทย์ เกษตรศิริและธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์. (2560). ปฏิวัติ 2475 (พิมพ์ครั้งที่ 3). มูลนิธิโครงการตำรา สังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.

ชัยอนันต์ สมุทวณิช. (2535). 100 ปีแห่งการปฏิรูประบบราชการ: วิวัฒนาการอำนาจรัฐและอำนาจการเมือง. สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปธาน สุวรรณมงคล. (2523). การปฏิรูปการบริหารราชการ. วารสารสังคมศาสตร์, 17(4), 62-80.

ประเสริฐ ปัทมะสุคนธ์. (2517). รัฐสภาไทยในรอบสี่สิบสองปี (2475-2517). สำนักพิมพ์ ช. ชุมนุมช่าง.

ปรีดี พนมยงค์. (2474). คำอธิบายกฎหมายปกครอง. ใน ประชุมกฎหมายมหาชนและเอกชนของปรีดี พนมยงค์ (พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์สามลดา.

ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์. (2526). ความคิดหรือแนวคิดทางเศรษฐกิจของปรีดี พนมยงค์. วารสารเศรษฐศาสตร์การเมือง, 3(2), 42-59

เปรมจิตร กลิ่นอุบล. (2536). รัฐในทัศนะของ ดร. ปรีดี พนมยงค์. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

พนม ทินกร ณ อยุธยา. (2534). การบริหารงานคลังรัฐบาล เล่มที่ 1: การบริหารงานคลังรัฐบาลมหภาค 1 (พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์ศิลปสยามการพิมพ์.

ภานนท์ คุ้มสุภาและมาโนช ชุ่มเมืองปัก. (2564). กลวิธีการสื่อสารของกิจการเพื่อสังคมกาแฟอาข่า อ่ามากับการ ขับเคลื่อนธุรกิจและการพัฒนาคุณภาพชีวิตเกษตรกชาวอาข่า. วารสารสหวิทยาการสังคมศาสตร์และการสื่อสาร, 4(1), 1-15.

ภีรดา ศิลปะชัยและณัฐชา ธำรงโชติ. (2561) ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยจูงใจและความมีประสิทธิภาพการทำงานของบุคลากรในหน่วยงานด้านชุมชนสัมพันธ์ของรัฐวิสาหกิจแห่งหนึ่ง. วารสารสหวิทยาการสังคมศาสตร์และการสื่อสาร, 1(2), 217-235

วรเดช จันทรศร. (2531). การปฏิรูปการบริหาร. วารสารพัฒนบริหารศาสตร์, 28(1), 75-102.

สภาผู้แทนราษฎร. (2475). รายงานการประชุมสภาผู้แทนราษฎร ครั้งที่ 3 (สมัยสามัญ) วันจันทร์ที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2475. กองการพิมพ์ สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.

สมคิด เลิศไพฑูรย์. (2536). ตุลาการรัฐธรรมนูญ. สำนักพิมพ์นิติธรรม.

อนุสรณ์ ธรรมใจ. (2557). แนวคิดประชาธิปไตยสมบูรณ์และเค้าโครงเศรษฐกิจของรัฐบุรุษอาวุโสปรีดี พนม ในงานเสวนาวิชาการเนื่องในโอกาสครบรอบ 82 ปี อภิวัฒน์ประชาธิปไตยสยาม 24 มิ.ย. 2475. สถาบันปรีดี พนมยงค์.

อุทัย เลาหวิเชียร. (2547). รัฐประศาสนศาสตร์: ลักษณะวิชาและมิติต่าง ๆ. สำนักพิมพ์เสมาธรรม.

อุทัย เลาหวิเชียร และสุวรรณี แสงมหาชัย. (2556). พื้นฐานการวิจัยทางสังคมศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์. สำนักพิมพ์เสมาธรรม.

Bastable, C. F. (1928). Public finance. Macmillan

Caiden, G. E. (2017). Administrative reform. Routledge. Finan, W. F., & Dean, A. L. (1957). Procedure for the preparation and implementation of administrative reforms. International Review of Administrative Sciences, 23(4), 437-452.

Gilbert Orsoni et Céline Viessant. (2005). Èlèments de finances publiques, Economia.

Grosenick, L., & Mosher, F. C. (1971). Administrative reforms: Goal strategies, instruments and techniques. Interregional Seminar and Major Administrative Reforms in developing Countries, 2(3),11-30.

Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing in qualitative research. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative Research, 105-117. Sage.

Lee, H.-B. (1970). The concept, structure and strategy in public administrative reform: an introduction.

In H.-B. Lee & A. G. Samonte (Eds.), Administrative reforms in Asia. 1-20. The Eastern Regional Organization for Public Administration.