การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อส่งเสริมความสามารถใน การคิดเชิงวิพากษ์ด้านคุณค่าทางสังคมในวรรณคดีไทยสำหรับนักศึกษาวิชาชีพครู

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods Research) ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาและหาคุณภาพของรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อเสริมสร้างความสามารถในการคิดเชิงวิพากษ์ด้านคุณค่าทางสังคมของวรรณคดีไทยสำหรับนักศึกษาวิชาชีพครู และ 2) ศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนการสอนฯ ประกอบด้วยประเด็นย่อย 2.1) เปรียบเทียบความสามารถในการคิดเชิงวิพากษ์ของนักศึกษาวิชาชีพครูก่อนและหลังการใช้รูปแบบการเรียนการสอนฯ และ 2.2) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักศึกษาวิชาชีพครูต่อการใช้รูปแบบการเรียนการสอนฯ โดยใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา (Research and Development: R&D) กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นักศึกษาวิชาชีพครู จำนวน 50 คนที่เลือกแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) รูปแบบการเรียนการสอนแบบปรากฏการณ์เป็นฐาน 2) คู่มือการใช้รูปแบบการเรียนการสอนแบบปรากฏการณ์เป็นฐาน 3) แผนการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน 4) แบบประเมินความสามารถการคิดเชิงวิพากษ์สำหรับนักศึกษาวิชาชีพครูก่อนและหลังการใช้รูปแบบการเรียนการสอนฯ และ 5) แบบสอบถามความพึงพอใจของนักศึกษาวิชาชีพครู สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติทดสอบทีแบบไม่เป็นอิสระต่อกัน ผลการวิจัยมีดังนี้

1. 1. รูปแบบการเรียนการสอนแบบปรากฏการณ์เป็นฐานที่พัฒนาขึ้นมี 5 องค์ประกอบ คือ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) ปัจจัยสนับสนุน จำนวน 2 ปัจจัย ได้แก่ ด้านอาจารย์ผู้สอน และด้านนักศึกษา 4) กระบวนการจัดการเรียนรู้ O2PSG แบ่งเป็น 5 ขั้นตอน ได้แก่ 4.1) การสังเกตปรากฏการณ์ 4.2) การให้คำอธิบายเบื้องต้น 3) การสืบเสาะหาความรู้ 4.4) การสังเคราะห์ความรู้และสรุป 4.5) การให้เหตุผล และ 5) การวัดและประเมินผล


2. ประสิทธิผลการใช้รูปแบบการเรียนรู้ พบว่า 1) นักศึกษาวิชาชีพครูมีความสามารถในการคิดเชิงวิพากษ์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ 2) นักศึกษาวิชาชีพครูมีความพึงพอใจต่อรูปแบบการเรียนการสอนฯ ในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (M = 4.73, SD. = 0.32)