“เพื่อแนะกุลบุตรยล เยี่ยงไว้”: กุศโลบายการสอน ในพระนลคำหลวง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากุศโลบายการสอนในพระนลคำหลวง ด้วยกรอบแนวคิดวรรณคดีคำสอน และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างกุศโลบายการสอนในพระนลคำหลวงกับบริบททางสังคม ผลการวิจัยพบว่า กุศโลบายการสอนในพระนลคำหลวง แบ่งได้เป็น 2 รูปแบบ ดังนี้ กุศโลบายการสอนรูปแบบที่ 1 คือ กุศโลบายการสอนที่เป็นพระราชดำริโดยตรงพบเนื้อหาการสอนเกี่ยวกับการใฝ่หาความรู้ การมีวิจารณญาณในการรับข่าวสาร การนำพุทธศาสนาเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต และการสอนหลักธรรม กุศโลบายการสอนรูปแบบที่ 2 คือ กุศโลบายการสอนที่ถ่ายทอดผ่านพฤติกรรมและลักษณะของตัวละคร พบเนื้อหาการสอนเกี่ยวกับการอดทนต่อความยากลำบาก โทษของการพนัน การให้อภัย อีกทั้งการแก้ไขปัญหาด้วยความรู้ และสติปัญญากุศโลบายการสอนในพระนลคำหลวงเหล่านี้ มีบทบาทในการสื่อสารพระราชดำริ และสนับสนุนพระบรมราโชบายของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว 3 ลักษณะ ได้แก่ การส่งเสริมพระบรมราโชบายด้านการศึกษา การส่งเสริมพระบรม           ราโชบายด้านการยกเลิกการพนัน และการเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของพลเมือง จากบทบาทของกุศโลบายการสอนดังกล่าวแสดงให้เห็นว่า นอกจากพระนลคำหลวงจะเป็นวรรณคดีนิทานที่ให้ความบันเทิงและเป็นตำราประพันธศาสตร์สำหรับกุลบุตรกุลธิดาแล้ว ยังเป็นกลไกสำคัญในการเผยแพร่พระราชดำริและพระบรมราโชบายให้แพร่หลายในหมู่ราษฎร