โครงสร้างปริจเฉท และกลวิธีทางภาษาในการสนทนาระหว่าง คู่สนทนาที่ไม่รู้จักกันในรายการ “ต่อปาก ต่อคำ ติดไฟแดง”

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโครงสร้างปริจเฉทการสนทนา และวิเคราะห์กลวิธีทางภาษาในการสนทนาระหว่างคู่สนทนาที่ไม่รู้จักกันในรายการ “ต่อปาก ต่อคำ ติดไฟแดง” โดยเก็บข้อมูลรายการเฉพาะส่วนการสนทนาจำนวน 10 ตอนที่มีจำนวนผู้เข้าชมสูงที่สุด ผลการศึกษาพบโครงสร้างปริจเฉท 3 ส่วน ได้แก่ โครงสร้างส่วนเริ่ม โครงสร้างส่วนเนื้อหา และโครงสร้างส่วนท้าย โครงสร้างส่วนเริ่มประกอบด้วย 1) การทักทาย 3 รูปแบบ ได้แก่ การใช้คำทักทาย การใช้คำทักทายร่วมกับ           การสอบถามเรื่องทั่วไป และการใช้คำทักทายร่วมกับการสอบถามจุดหมายปลายทาง                       และ2) การสอบถาม 3 รูปแบบ ได้แก่ การสอบถามเรื่องทั่วไป การสอบถามจุดหมายปลายทาง              และการสอบถามเรื่องทั่วไปร่วมกับการสอบถามจุดหมายปลายทาง โครงสร้างส่วนเนื้อหาประกอบด้วย 1) การตอบรับ-สอบถาม และ 2) การโฆษณา และโครงสร้างส่วนท้ายประกอบด้วย 1) การอำลา              ด้วยการใช้คำอำลา การใช้คำขอบคุณ การใช้คำอวยพร การใช้อวัจนภาษา หรือการใช้หลายรูปแบบร่วมกัน และ 2) การตัดจบการสนทนา เนื่องจากการจราจรเคลื่อนตัว ส่วนกลวิธีทางภาษาประกอบด้วย 9 กลวิธี ได้แก่ การใช้มูลบท การใช้ถ้อยคำนัยผกผัน การกล่าวซ้ำ การขยายความ การเปรียบเทียบ  การกล่าวเหนือความคาดหมาย การเล่นเสียง-เล่นคำ การหักมุม และการใช้คำสรรพนามแบบคำเรียกญาติ เพื่อแสดงความเป็นกันเองต่อคู่สนทนา ซึ่งการใช้กลวิธีทางภาษาต่าง ๆ สามารถสร้างอารมณ์ขันหรือให้ความบันเทิงตามวัตถุประสงค์ของรายการ