แนวทางการบริหารจัดการหลุมจอดอากาศยานท่าอากาศยานดอนเมือง
คำสำคัญ:
กลยุทธ์, หลุมจอดอากาศยาน, ท่าอากาศยานดอนเมือง, การบริหารจัดการบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) วิเคราะห์สภาพการบริหารจัดการหลุมจอดอากาศยานท่าอากาศยานดอนเมือง (2) นำเสนอกลยุทธ์การบริหารจัดการหลุมจอดอากาศยานท่าอากาศยานดอนเมือง ดำเนินการวิจัยจากการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการหลุมจอดอากาศยานท่าอากาศยานดอนเมือง และการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 11 คน และทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วย SWOT analysis และ TOWS matrix จากผลการวิจัยพบว่าสภาพการบริหารจัดการหลุมจอดท่าอากาศยานดอนเมือง ณ ปัจจุบัน ประกอบด้วย (1) จุดแข็ง คือ ระบบการจัดการหลุมจอดอากาศยานมีความยืดหยุ่น มีการจัดการเป็นไปตามมาตรฐาน และบุคลากรมีประสบการณ์ (2) จุดอ่อน เที่ยวบินหนาแน่นเกินกว่าขีดความสามารถในการรองรับ หลุมจอดอากาศยานมีจำกัด และขาดอุปกรณ์การปฏิบัติงานที่ทันสมัย (3) โอกาส เป็นท่าอากาศยานหลักของสายการบินต้นทุนต่ำมีเที่ยวบินที่ต้องการจะทำการบินมาลงเป็นจำนวนมาก และใช้อากาศยานขนาดกลางเป็นส่วนใหญ่ทำให้ง่ายต่อการบริหารจัดการ (4) อุปสรรค คือ ขั้นตอนการดำเนินงานล่าช้า สายการบินทำการบินไม่ตรงตามเวลาการบิน และปัญหาซากอากาศยานที่จอดค้างบริเวณลานจอด ทั้งนี้งานวิจัยครั้งนี้ได้เสนอกลยุทธ์ในการบริหารจัดการหลุมจอดอากาศยานท่าอากาศยานดอนเมือง คือ (1) ศึกษาแผนธุรกิจระยะยาวของสายการบินเพื่อปรับปรุงการให้บริการหลุมจอดอากาศยาน (2) ออกกฎหมายจำกัดอายุอากาศยาน หรือจัดตั้งหน่วยงานเฉพาะเพื่อดำเนินการและติดตามผลการจัดการซากอากาศยานให้เป็นรูปธรรม (3) กำหนดหลักเกณฑ์การติดตามผลการทำการบินของสายการบินให้เป็นไปในทิศทางเดียวกันรวมถึงกำหนดบทลงโทษ และ (4) นำระบบการตัดสินใจในการบริหารท่าอากาศยานร่วมระหว่างหน่วยงานเข้ามาช่วยในการบริหารจัดการหลุมจอดอากาศยานให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้เพื่อให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ และกลยุทธ์การดำเนินงานของ บริษัทท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) เกี่ยวกับการบริหารขีดความสามารถของท่าอากาศยานในการรองรับปริมาณจราจรทางอากาศเพื่อนำไปสู่การเติบโตอย่างยั่งยืนขององค์กร
References
จำเนียร จวงตระกูล. (2561). ปัญหาการกำหนดกลุ่มตัวอย่างและวิธีการสุ่มตัวอย่างในการวิจัยเชิงคุณภาพ. วารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง, 1(2), 1 - 21.
ณัฐธินี พรภัทรประเสริฐ. (2558). ปัจจัยที่มีผลต่อคุณภาพการให้บริการหลุมจอดอากาศยาน ณ ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ. วิทยานิพนธ์การจัดการมหาบัณฑิต. สถาบันการบินพลเรือน สถาบันสมทบมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.
ท่าอากาศยานไทย. (2563ก). แผนวิสาหกิจของ ทอท. (ปีงบประมาณ 2560 - 2565) [ออนไลน์]. ค้นเมื่อ 24 พฤษภาคม 2563, จาก : https://www.airportthai.co.th/wp-content/uploads/2021/04/แผนวิสาหกิจของ-ทอท.-ปีงบประมาณ-2560-2565-ฉบับทบทวน-1.pdf.
ท่าอากาศยานไทย. (2563ข). รายงานประจำปี 2562 [ออนไลน์]. ค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2563, จาก : https://corporate.airportthai.co.th/wp-content/uploads/2019/12/AnnualReport2019th.pdf.
พีรวิชญ์ ช่วงโชติ. (2563). คู่มือและขั้นตอนการปฏิบัติงาน (SOP) มาตรฐานและขั้นตอนการปฏิบัติงาน การจัดสรรหลุมจอดอากาศยาน และประตูทางออกขึ้นเครื่อง. กรุงเทพฯ : ส่วนบริการเขตการบิน ฝ่ายปฏิบัติการเขต
การบิน ท่าอากาศยานดอนเมือง. 57 หน้า.
สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย. (2558). มาตรฐานการออกแบบและก่อสร้างสนามบิน พ.ศ. 2556 [ออนไลน์]. ค้นเมื่อ 27 สิงหาคม 2562, จาก : https://www.caat.or.th/th/archives/20069.
สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย. (2562). Did You Know ? Airport Slot หรือ Slot คือ. [ออนไลน์] ค้นเมื่อ 27 สิงหาคม 2562, จาก : https://www.caat.or.th/th/archives/39702.
สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย. (2563). รายงานสภาวะอุตสาหกรรมการบินของประเทศไทย พ.ศ. 2562 [ออนไลน์]. ค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2563, จาก : https://www.caat.or.th/wp-content/uploads/ 2020/06/รายงานสภาวะอุตสาหกรรมการบินของประเทศไทย-พ.ศ.-2562.pdf.
สำนักงานศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2562). Thailand’s MICE Industry Report Aviation & Logistics [ออนไลน์]. ค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2562, จาก : https://elibrary.tceb.or.th/getattachment/353221e7-53e9-4cbe-9158-a3dfaae4d4c6/5863.aspx.
CAPA Centre of Aviation. (2018). Bangkok Don Mueang Airport : World’s Largest LCC Airport to Surpass 40 Million Passengers in 2018 [Online]. Retrieved November 16th, 2019, Available
International Air Transport Association. (2014). World Class Airport - Best Practice [Online]. Retrieved March 14th, 2020, Available : https://www.iata.org/contentassets/d1d4d535bf1c4ba695f43e 9beff8294f/world20class20airports20best20practice.pdf.
Moser, A. and Korstjens, I. (2018) Series: Practical Guidance to Qualitative Research. Part 3 : Sampling, Data Collection and Analysis. European Journal of General Practice, 24(1), 9 - 18.
Steuart, G. N. (1974). Position Requirements at Metropolitan Airports. Transportation Science, 8(2), 169 – 189.
บุคลานุกรม
ผู้จัดการฝ่ายพิธีการบิน และหัวหน้ากองประสานจัดสรรเวลาการบิน กพท. (ผู้ให้สัมภาษณ์). สราลักษณ์ เรืองหุ่น (ผู้สัมภาษณ์). ที่ สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย. เมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม 2563.
ผู้จัดการฝ่ายอำนวยการบิน สายการบินไทยแอร์เอเชีย (ผู้ให้สัมภาษณ์). สราลักษณ์ เรืองหุ่น (ผู้สัมภาษณ์). ที่ ท่าอากาศยานดอนเมือง. เมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2563.
ผู้จัดการฝ่ายอำนวยการบิน สายการบินนกแอร์ (ผู้ให้สัมภาษณ์). สราลักษณ์ เรืองหุ่น (ผู้สัมภาษณ์). ที่ ท่าอากาศยานดอนเมือง. เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2563.
ผู้อำนวยการท่าอากาศยานดอนเมือง ทอท. (ผู้ให้สัมภาษณ์). สราลักษณ์ เรืองหุ่น(ผู้สัมภาษณ์). ที่ ท่าอากาศยานดอนเมือง. เมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2563.
ผู้อำนวยการฝ่ายวิศวกรรมและซ่อมบำรุงอากาศยาน สายการบินไทยไลอ้อนแอร์ (ผู้ให้สัมภาษณ์). สราลักษณ์ เรืองหุ่น (ผู้สัมภาษณ์). ที่ ท่าอากาศยานดอนเมือง. เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม 2563.
ผู้อำนวยการส่วน ส่วนบริการเขตการบิน ฝ่ายปฏิบัติการเขตการบิน ท่าอากาศยานดอนเมือง (ผู้ให้สัมภาษณ์). สราลักษณ์ เรืองหุ่น (ผู้สัมภาษณ์). ที่ ท่าอากาศยานดอนเมือง. เมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2563.
ผู้อำนวยการสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย (ผู้ให้สัมภาษณ์). สราลักษณ์ เรืองหุ่น (ผู้สัมภาษณ์). ทางโทรศัพท์. เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2563.
รองกรรมการผู้อำนวยการใหญ่ สายงานยุทธศาสตร์ ทอท. (ผู้ให้สัมภาษณ์). สราลักษณ์ เรืองหุ่น (ผู้สัมภาษณ์). ที่ สำนักงานใหญ่ บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน). เมื่อวันที่ 19 มิถุนายน 2563.
