รูปแบบการดำเนินงานของกลุ่มท่องเที่ยวโดยชุมชน ในเขตภาคเหนือตอนล่าง

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

      การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการดำเนินงานของกลุ่มการท่องเที่ยวโดยชุมชนในเขตภาคเหนือตอนล่าง จำนวน 4 ชุมชน ได้แก่ชุมชนบ้านนาต้นจั่น จังหวัดสุโขทัย ชุมชนบ้านหนองแม่นา จังหวัดเพชรบูรณ์ ชุมชนบ้านใหม่ร่องกล้า จังหวัดพิษณุโลก และชุมชนบ้านแม่พูล จังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีรูปแบบการดำเนินการแบบกระจายอำนาจ ด้านเศรษฐกิจมีการกระจายรายได้อย่างทั่วถึง ด้านการมีส่วนร่วม คนในชุมชนมีส่วนร่วมทั้งในการจัดตั้ง วางแผนและดำเนินงาน อย่างไรก็ตาม พบแนวโน้มของการรวมอำนาจการตัดสินใจของผู้นำกลุ่ม ซึ่งเป็นสาเหตุของความขัดแย้งระหว่างสมาชิกในบางกลุ่ม นอกจากนี้ ภูมิหลังการก่อตั้ง องค์กรพี่เลี้ยงและภาวะความเป็นผู้นำของผู้นำกลุ่ม มีอิทธิพลต่อการกำหนดรูปแบบการดำเนินงานของกลุ่มการท่องเที่ยวโดยชุมชนและความสำเร็จของกลุ่ม

      คำสำคัญ: การท่องเที่ยวโดยชุมชน, รูปแบบการดำเนินงาน, ภาคเหนือตอนล่าง

Abstract 

      The research aims to study operating pattern of community-based tourism groups in the Lower Northern Thailand. Four tourism communities including; Baan Naa Ton Chan, Sukhothai Province, Baan Nong Mae Na, Petchabhun Province, Baan Mai Rong Kla, Phitsanulok Province and Baan Mae Poon, Uttaradit Province were selected for a case study research. The research was conducted by using qualitative methodology whereby data collection was done through in-depth interview and participant observation. The research findings reveal four patterns of decentralized management and operation. In terms of economic aspect, the revenues can be shared fairly among the group members. Besides, they participate in all levels; establishment, planning and operation. However, there is a tendency of centralized decision of the group’s leader leading to conflict among members in some groups. Moreover, the background of group establishment, mentor organization and leaderships influence the pattern figuration of community-based tourism and their success.

Key Words: Community-Based Tourism, Pattern of Tourism Operation, Lower Northern Thailand