การศึกษาวิเคราะห์ภาพยนตร์ไทยนอกกระแสที่ได้รับรางวัลระหว่าง พ.ศ. 2543-2555

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาลักษณะโครงสร้าง องค์ประกอบ รูปแบบวิธีการเล่า รวมทั้งเนื้อหา สาระ และแรงบันดาลการสร้างของภาพยนตร์ไทยนอกกระแสที่ประสบความสำเร็จได้รับรางวัลเกียรติยศในระดับนานาชาติระหว่างปีพ.ศ.2543-2555 และเพื่อให้เห็นถึงคุณค่าความงามของภาพยนตร์เหล่านี้ ในแง่ของการทำหน้าที่สะท้อนภาพลักษณ์ทางวัฒนธรรมและสังคมไทย โดยปราศจากอิทธิพลกลไกทางการตลาด หรือความพยายามในการสร้างภาพลักษณ์ใดๆของผู้มีอำนาจ ผู้วิจัยใช้วิธีการวิเคราะห์ตัวบทเนื้อหาและรูปแบบภายในภาพยนตร์ วิเคราะห์บริบท โดยให้ความสนใจบริบทแวดล้อมภาพยนตร์ และ การวิเคราะห์ผู้รับสาร โดยการศึกษากลุ่มผู้ชมภาพยนตร์ที่เป็นนักวิชาการและนักวิจารณ์ทั้งในและต่างประเทศ มีการนำเสนอข้อมูลที่ได้ด้วยวิธีพรรณนาเชิงวิเคราะห์ การวิจัยพบว่า ในแง่เนื้อหาภาพยนตร์กลุ่มนี้มักให้ความสำคัญกับกลุ่มคนชายขอบ มีการใช้สัญญะเพื่อบอกเป็นนัยในการวิพากษ์เรื่องที่ละเอียดอ่อนและเสี่ยงที่จะพูดออกมาตรงๆ มีวิธีการเล่าเรื่องที่สร้างสรรค์ โดดเด่นไม่เหมือนใคร ในแง่บริบทพบว่า ผู้กำกับภาพยนตร์หรือศิลปินผู้สร้างผลงาน ล้วนมีการศึกษาทางด้านภาพยนตร์ และด้านมนุษยศาสตร์อื่นๆมาเป็นพื้นฐาน พวกเขาเหล่านี้มักได้รับแรงบันดาลใจในการสร้างภาพยนตร์จากบริบททางประวัติศาสตร์ สังคม และการเมือง มีการนำเสนอแนวคิดแบบอุดมคติอันอิสระของตนผ่านผลงาน นอกจากนั้นภาพยนตร์เหล่านี้ยังได้สะท้อนภาพลักษณ์ของสังคมไทยในด้านต่างๆ ทั้งวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ สังคม การเมือง และอุดมการณ์ของผู้คนร่วมสมัย รวมไปถึงการก้าวเข้าสู่ความเป็นสังคมยุคหลังสมัยใหม่ออกสู่สายตาผู้ชมในระดับนานาชาติอีกด้วย