ปราสาทหินพนทวันและหลักเขคตอาศรมตามจารึกปราสาทหินพนมวัน 2

บทคัดย่อ

ปราสาทหินพนมวันเป็นโบราณสถานในอารยธรรมเขมรแห่งหนึ่งที่ถูกสร้างขึ้นในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย จากข้อมูลในจารึกจำนวนหลายชิ้นที่พบในบริเวณปราสาทหินพนมวัน สามารถบ่งชี้ถึงความสำคัญของศาสนสถานแห่งนี้ ผ่านเรื่องราวในอดีตอันมีคุณค่ายิ่งทั้งด้านสังคม กฎหมาย และความสัมพันธ์ระหว่างผู้นำชุมชนในท้องถิ่นกับกษัตริย์เขมรแห่งเมืองพระนครบริเวณทะเลสาบเขมร แสดงให้เห็นความสำคัญของปราสาทหินพนมวันในฐานะศูนย์กลางของเมืองสุขาลัย ประกอบกับหลักหินจำนวน 3 หลัก ที่กระจายตัวอยู่บริเวณด้านทิศใต้ของตัวปราสาท ก็อาจสนับสนุนให้เห็นความชัดเจนเกี่ยวกับความสำคัญของปราสาทหินพนมวันตามจารึกปราสาทหินพนมวัน 2 ที่ปรากฏอยู่ได้มากขึ้นในระดับหนึ่ง โดยเฉพาะด้านอาณาเขตของตัวปราสาทซึ่งน่าจะครอบคลุมลุ่มแม่น้ำลำตะคองตอนล่างบริเวณทิศตะวันออกของตัวเมืองนครราชสีมาจนถึงจุดที่แม่น้ำลำตะคองไหลรวมกับแม่น้ำมูลที่ตำบลท่าช้าง อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครราชสีมา